Γιάννης Ζυγούλης, Μίλατος, εκδ. Όστρια

 

Ένα άγνωστο επεισόδιο τόσο της κρητικής ιστορίας όσο και της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης μας παρουσιάζει με τρόπο μυθιστορηματικό στο βιβλίο του ο συγγραφέας και ιστοριοδίφης Γιάννης Ζυγούλης.

 

Ο συγκεκριμένος συγγραφέας έχει αποδείξει  επανειλημμένα την εξαιρετικά καλή σχέση που έχει με την Ιστορία μέσω της συγγραφής δύο ακόμη ιστορικών μυθιστορημάτων σχετικά με την ιστορία της αρχαίας Ρώμης, τη «Μασάντα» και το «Τευτομπούργκ». Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει συγγράψει επίσης και ένα έξοχο εγχειρίδιο με οδηγίες χρήσης της ελληνικής γλώσσας.

 

Με την «Μίλατο», το τελευταίο ιστορικό του μυθιστόρημα μας ταξιδεύει όχι στην εποχή της αρχαιότητας αυτή τη φορά, αλλά στο πολύ πιο κοντινό χρονικά 1823, εν μέσω της Ελληνικής Επανάστασης στη Μεγαλόνησο, όταν έλαβε χώρα η σφαγή στο ομώνυμο σπήλαιο στο Μεραμπέλλο (τον σημερινό νομό Λασιθίου). Τον Φλεβάρη του 1823, και ενώ η επανάσταση μαίνεται στο νησί όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, είχαν καταφύγει στο σπήλαιο της Μιλάτου τρεισήμισι περίπου χιλιάδες γυναικόπαιδα και εκατόν πενήντα περίπου πολεμιστές για να γλιτώσουνε από τις εχθρικές δυνάμεις του τουρκοαιγυπτιακού στρατού με διοικητή τον Χασάν Πασά. Έπειτα από προδοσία,  οι χριστιανοί βρέθηκαν αποκλεισμένοι εκεί, και εν τέλει, δύο χιλιάδες περίπου από τα γυναικόπαιδα αυτά οδηγήθηκαν τελικά στη σφαγή, ενώ τα υπόλοιπα πιάστηκαν αιχμάλωτα.

 

Η όμορφη Ροδούλα βρίσκεται ανάμεσα στα γυναικόπαιδα αυτά και θα οδηγηθεί αιχμάλωτη στα σκλαβοπάζαρα και τα χαρέμια των Τούρκων διοικητών. Ο αγαπημένος της πολεμιστής, Μανώλης Βενεράκης θα προσπαθήσει να την ελευθερώσει. Ο Βενεράκης έχει ανοιχτή έχθρα με τον φοβερό  ΤούρκοΤζεχάτ Καπιτσαλά. Επιπλέον, ο Τουρκοκρητικός Ντερέτ είναι επίσης ερωτευμένος με τη Ροδούλα. Ποιος θα κερδίσει εν τέλει την καρδιά της όμορφης πρωταγωνίστριας; Θα καταφέρει να τη σώσει ο Βενεράκης, αλλά να σώσει, συγχρόνως, και τη ζωή του από τον θανάσιμο εχθρό του; Ο παραπάνω είναι ο μυθιστορηματικός κόσμος που ο Γιάννης Ζυγούλης υφαίνει επάνω στον καμβά του αληθινού ιστορικού πλαισίου, της Επανάστασης του 1821 στη Μεγαλόνησο.

 

Ο Ζυγούλης δεν επικεντρώνεται μόνο στη σφαγή της Μιλάτου, αλλά προσφέρει στο ιστορικό του μυθιστόρημα, μία έξοχη τοιχογραφία της επαναστατημένης Κρήτης και των αυξημένων, σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, κινδύνων που αντιμετώπιζε ο πληθυσμός εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των Τουρκοκρητικών και της εγγύτητας του νησιού στην Αίγυπτο, όπου έδρευαν οι σύμμαχοι των Οθωμανών. Συμπερασματικά, το βιβλίο προσφέρει επίσης μία πολύ καλή απάντηση στο γιατί δεν μπόρεσε να θεμελιωθεί εξ’ αρχής η  Ελληνική Επανάσταση στην Κρήτη. Οι αναγνώστες θα αντλήσουν πολύτιμες πληροφορίες για την επανάσταση στο νησί μέσα από το κολάζ των πρωτοπρόσωπων αφηγήσεων της Ροδούλας Παπαδοσηφάκη, του Μανώλη Βενεράκη, του συναγωνιστή του Φώτη Δανδουλάκη, του τζεχάτ Καπιτσαλά και του Τουρκοκρητικού Ντερέ.

 

Αλλά και από μυθοπλαστικής απόψεως το βιβλίο δεν μένει πίσω, καθώς ο συγγραφέας γνωρίζει πώς να κορυφώνει την αγωνία των αναγνωστών του και να εγκιβωτίζει ξαφνικά και απρόσμενα συμβάντα μέσα στη ροή του κειμένου του, οδηγώντας την υπόθεση του μυθιστορήματός του στην κορύφωσή της, ακριβώς λίγο πριν το τέλος του βιβλίου, σεβόμενος πάντοτε την Ιστορία και τους περιορισμούς που αυτή πάντα θέτει σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα.