Βαλερί Αγγέλου, Μπουάνα, εκδ. Διόπτρα

 

Η ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα και η ελληνική μετανάστευση στο βελγικό Κονγκό

 

            Η πρωτοτυπία στον χώρο του ελληνικού ιστορικού μυθιστορήματος οπωσδήποτε δεν είναι  δεδομένη, αφού η θεματολογία τους επικεντρώνεται συνήθως στην καταστροφή της Σμύρνης, την Ελληνική Επανάσταση ή και στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Επομένως, ένα μυθιστόρημα εποχής που επικεντρώνεται στην περίοδο της ιταλικής κατοχής  στη Ρόδο, αλλά και στη μετανάστευση των Ελλήνων στο βελγικό Κονγκό της Αφρικής στα μέσα του εικοστού αιώνα είναι, από κάθε άποψη, αξιοπρόσεκτο, πόσο μάλλον αν αυτό αποτελεί πόνημα πρωτοεμφανιζόμενης συγγραφέως.

Η Βαλερί Αγγέλου γεννήθηκε στο Βέλγιο, αλλά μεγάλωσε στη Ρόδο και επαγγέλλεται γιατρός. Το μυθιστόρημα εποχής με τον τίτλο «Μπουάνα» αποτελεί την πρώτη συγγραφική της προσπάθεια και περιγράφει την ιστορία μίας οικογένειας από τη Ρόδο. Είναι βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, στη μαρτυρία της πρωταγωνίστριας Αναστασίας από το ομώνυμο νησί.

Η Αναστασία γεννιέται και μεγαλώνει στη Ρόδο την περίοδο του μεσοπολέμου, οπότε το νησί βρισκόταν υπό την κατοχή των Ιταλών. Θα ζήσει εκεί και την ταραγμένη περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και το πέρασμα του νησιού από την ιταλική στη γερμανική και, ακολούθως, στην ελληνική κυριαρχία το 1947. Θα παντρευτεί  τον Γιώργο, μετά από ένα σύντομο ειδύλλιο με έναν Ιταλό και, όταν θα παραστεί η ανάγκη, δεν θα διστάσει να φύγει από το νησί, στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια της μεγάλης φτώχειας και να μεταναστεύσει στο βελγικό Κονγκό προκειμένου να κερδίσει κάποια καλύτερη ζωή. Κι εκεί, όμως, δεν θα βρει την ηρεμία, καθώς οι τριγμοί της αποαποικιοποίησης το 1960 δεν θα αφήσουν αλώβητη τη χώρα.

Οι περισσότεροι από εμάς που θα διαβάσουν τη συγκεκριμένη ιστορία, εύκολα θα μπουν στον πειρασμό να τη θεωρήσουν εντελώς φανταστική. Κι όμως, πρόκειται για αληθινή ιστορία, η οποία, όμως, ξεπερνά κάθε φαντασία. Απλώς οι περισσότεροι Έλληνες αναγνώστες αγνοούν εντελώς το συγκεκριμένο αυτό κομμάτι της ελληνικής ιστορίας. Πράγματι, η περίοδος της ιταλοκρατίας στη Ρόδο μόλις προσφάτως έχει φανεί να απασχολεί τους Έλληνες λογοτέχνες, ενώ η μετανάστευση των Ελλήνων στο Κονγκό είναι ένα θέμα ακόμα πιο παραμελημένο.

Το μυθιστόρημα της Βαλερί Αγγέλου έχει γρήγορη πλοκή, δεν πλατειάζει και, συγχρόνως, περιέχει πολλές άξιες λόγου ιστορικές πληροφορίες. Αξίζει να διαβαστεί κυρίως για την πρωτότυπη θεματολογία του και για το γεγονός ότι θα μας μάθει πολλά για ένα θέμα για το οποίο δεν γνωρίζουμε συνήθως παρά ελάχιστα. Επιπροσθέτως, δείχνει πόσο πολύ μπορεί να επηρεάσουν τα γυρίσματα της Ιστορίας τις ζωές των απλών καθημερινών ανθρώπων που δεν κουράζονται να ψάχνουν αέναα μια θέση στον ήλιο.