Ο Βρετανός γεωγράφος, εκπαιδευτικός και ερευνητής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο DePaul του Σικάγο στο πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Αόρατες γραμμές» φιλοδοξεί να μας γνωρίσει καλύτερα τον πλανήτη μας, να μάθουμε για εκείνα που δεν είχαμε ιδέα ως σήμερα, αλλά και, ενδεχομένως, να δούμε κάποια πράγματα που γνωρίζαμε με άλλο μάτι.
«Τα αθέατα σύνορα που διαμορφώνουν τον κόσμο μας», αυτός είναι ο υπότιτλος του βιβλίου και υποδηλώνει με σαφήνεια με τι ακριβώς θα ασχοληθεί ο συγγραφέας στο παρόν πόνημα. Τα όρια στον πλανήτη μας είναι, πολλές φορές, ευμετάβλητα. Άλλοτε είναι ορατά και σχηματισμένα από την ίδια τη φύση, άλλοτε αόρατα και χαραγμένα από τον ίδιο τον άνθρωπο. Πότε μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον πλανήτη και πότε να τον επηρεάσουμε. Πότε μας επιτρέπουν να ορίσουμε περιοχές που διεκδικούμε και πότε να ορίσουμε το δικό μας αίσθημα του «ανήκειν». Και, τέλος, άλλοτε μας επιτρέπουν να κρατήσουμε τον διαχωρισμό ανάμεσα σε «Εμάς» και σε «Εκείνους», αλλά και να ορίσουμε την πολιτισμική μας ιδιαιτερότητα.
Πράγματι, ο κόσμος μας είναι γεμάτος από όρια και σύνορα, πότε αόρατα, πότε ορατά. Και αυτά είναι, πολλές φορές, οροσειρές, τείχη, γλωσσικές γραμμές, αλλά και χαραγμένες από ανθρώπινο χέρι γραμμές. Ζώνες αποκλεισμού, όπως αυτή του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία. Ζώνη της ελονοσίας, της θανατηφόρας ασθένειας που ενδημεί στη Μαύρη Ήπειρο, αλλά και η περίφημη Ζώνη της Βίβλου που ξεχωρίζει τους φανατικούς χριστιανούς στις Νότιες Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής από τους υπόλοιπους μετριοπαθείς.
Άλλες γραμμές στον πλανήτη μας έχουν χαραχθεί βάση συνθηκών. Η φανταστική γραμμή της συνθήκης Τορδεσίγιας το 1494 που μοίραζε τον κόσμο στην Ισπανία και την Πορτογαλία με γνώμονα αποκλειστικά το εμπορικό και οικονομικό συμφέρον τον δύο δυνάμεων είναι μία γνωστή περίπτωση, όπως και η Διεθνής Γραμμή Ημερομηνίας . Η γραμμή του Βρετανού φυσιοδίφη Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας, σύγχρονου του Δαρβίνου, στην Ινδονησία είναι σαφέστατα λιγότερο γνωστή.
Το τείχος του Βερολίνου και το φυσικό σύνορο μεταξύ δύο ηπείρων που θέτουν τα Ουράλια και ο Βόσπορος είναι επίσης γνωστές περιπτώσεις ορίων, όχι όμως και ο απομονωμένος θύλακας του Άτσε στην Ινδονησία με τους φανατικούς μουσουλμάνους. Το ίδιο και η ζώνη της πανούκλας του Έγιαμ, κοντά στο Μάντσεστερ το 1665-6.
Τα υποβαθμισμένα banlieue του Παρισιού, τα προάστιά του, από την άλλη, δεν χωρίζονται με κάποια χαραγμένη γραμμή, κι όμως παραμένουν στη συνείδηση των περισσότερων Γάλλων ως μέρη υποβαθμισμένα όπου εκκολάπτονται, περιστασιακά, φανατικοί ισλαμιστές. Οι νάρκες στη Βοσνία, τη χώρα με τις περισσότερες νάρκες στο έδαφός της παγκοσμίως, είναι άλλο ένα όριο που αντικατοπτρίζει την ταραγμένη ιστορία της Γιουγκοσλαβίας.
Κάποια από τα παραδείγματα του βιβλίου είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά και μας ταξιδεύουν σε τόπους μακρινούς για τους οποίους ελάχιστα έχουμε ακούσει, όπως, για παράδειγμα για το περίφημο Άουτμπακ της Αυστραλίας, που ορίζει την ακατοίκητη, νεκρή από τον δυτικό πολιτισμό ζώνη της άγριας αυτής ηπείρου. Το Ανταρκτικό Περιπολικό Ρεύμα και η Ανταρκτική Σύγκλιση είναι, όπως και το επίμαχο τρίγωνο του Μπιρ Ταουίλ ανάμεσα στο Σουδάν και την Αίγυπτο, αποτελούν επίσης παραδείγματα που δεν είναι ευρέως γνωστά και παρουσιάζονται στο βιβλίο.
Από πλευράς μου, οφείλω να πω ότι λατρεύω τέτοιου είδους αναγνώσματα που, αφενός, με μαθαίνουν καινούρια πράγματα, και, αφετέρου, με ταξιδεύουν σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Επομένως, πρόκειται πράγματι για ένα συναρπαστικό ταξίδι προκειμένου να αντιληφθούμε τις σχέσεις, τους διαχωρισμούς, την ποικιλία, αλλά και την πολυπλοκότητα του κόσμου μας, όπως λέγεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.