Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης, Το καλοκαίρι του μεγάλου καύσωνα, εκδ. Καστανιώτη

 

 

                Ο Ξενοφών Μπρουντζάκης, γεννημένος στην Τήνο το 1959 έχει συγγράψει ως τώρα επτά μυθιστορήματα και μία ποιητική συλλογή, ενώ αρθρογραφεί τακτικά σε λογοτεχνικά περιοδικά ή εφημερίδες, όπως και στην εφημερίδα Το ποντίκι. Το νέο του πόνημα είναι ένα μυθιστόρημα κατά βάση πολιτικού περιεχομένου και σχολιασμού που ανατρέχει περιστασιακά με λογοτεχνικό τρόπο κάποιες φάσεις στην ιστορία της Ελλάδας από τις αρχές του εικοστού αιώνα μέχρι και τα τέλη του εικοστού αιώνα.

            Ο συγγραφέας επιλέγει να τοποθετήσει πέντε σημαίνοντες μυθιστορηματικούς χαρακτήρες στην Αθήνα κατά το καλοκαίρι του μεγάλου καύσωνα, το 1987. Χωρίζει δε το βιβλίο του σε δύο μέρη: στα γεγονότα προ του μεγάλου καύσωνα και σε εκείνα που έλαβαν χώρα μετά από αυτόν.

 

«Το καλά και με προσοχή οργανωμένο πολιτιστικό τμήμα του κόμματος λειτουργούσε ταυτόχρονα ως ένα άτυπο καλλιτεχνικό γραφείο που είχε ως βασικό του μέλημα να «διεισδύσει στον πολιτισμό». Άψογη οργάνωση, σιδερένια πειθαρχία, πίστη και αφοσίωση στον ανώτερο σκοπό να γίνει η τέχνη κτήμα του λαού. Μια καλά συγκροτημένη ομάδα από πιονέρους του πολιτισμού είχε τεθεί στην υπηρεσία της ανάδειξής του μέσα από το κόμμα, που φρόντιζε για τη σωστή προβολή των διάφορων τάσεων που υπηρετούν το λαϊκό κίνημα. Το κόμμα ήταν σοβαρή επιχείρηση, και ο πολιτισμός, με προοδευτική εγγύηση, ένα κομβικής σημασίας ξεχωριστό brand name, που διαχειριζόταν την πολιτισμική ώσμωση έτσι ώστε να προβάλλονται έργα ιδεολογικά ψυχωφελή  και ως αντιστάθμισμα στη μαζική κουλτούρα του καπιταλισμού. Η λέξη κλειδί ήταν η  «ποιότητα». Μια μετοχή που επενδύθηκε εμπνευσμένα στην ιδέα του «έντεχνου τραγουδιού».

 

Οι πέντε άντρες πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι όλοι τους άνθρωποι των γραμμάτων. Πρόκειται για τον Λεωνίδα Τόπακα, Έλληνα καθηγητή πανεπιστημίου στη Γερμανία στον οποίο ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε προτείνει κάποτε να αναλάβει ένα υπουργείο στην κυβέρνησή του. Είναι ένας αστός αριστεριστής. Αριστερών πεποιθήσεων, και πιο συγκεκριμένα τροτσκιστής, είναι και ο Διονύσης Παλαιολόγου, νομικός- κοινωνιολόγος που ασχολείται με τις πολιτικές επιστήμες και την τρομοκρατία. Δημοσιογράφος είναι ο Οδυσσέας Καμπανός, ενώ ο φίλος του Νικόλας Κανελίδης είναι ποιητής και τυπογράφος. Το καρέ των πέντε συμπληρώνει ο μουσικολόγος, γυναικάς και αγωνιστής του Πολυτεχνείου Στάθης Τσαγκαράτος.

Οι τέσσερις από αυτούς-πλην του Λεωνίδα που μένει στη Γερμανία- συναντιούνται τακτικά στα καφέ και τα μπαρ της Αθήνας της δεκαετίας του ’80 , ενώ στη συντροφιά τους προστίθεται κάθε καλοκαίρι και ο Λεωνίδας. Έτσι συμβαίνει και το 1987, το καλοκαίρι του μεγάλου καύσωνα, στην εποχή  της διακυβέρνησης στην Ελλάδα του Ανδρέα Παπανδρέου, μία δεκαετία πλούσια σε γεγονότα. Εκείνο το καλοκαίρι, όμως, κάτι θα αλλάξει στις ζωές των πέντε ανδρών… Αυτή η φορά που ο καθηγητής Λεωνίδας θα επισκεφθεί τους τέσσερις φίλους του δεν θα αποδειχθεί ίδια με τις προηγούμενες…

Ο συγγραφέας επιλέγει την τεχνική της αναδρομής προκειμένου να χτίσει προσεκτικά την πλήρη τοιχογραφία και το παρελθόν καθενός από τους ήρωές του. Συνάμα, αδράττει κάθε ευκαιρία για να αναφερθεί σε κάποιο ιστορικό γεγονός και στην επίδραση που αυτό είχε στην ελληνική κοινωνία, όπως, για παράδειγμα, την τρομοκρατική επίθεση το 1980 στο Oktoberfest του Μονάχου, τη δολοφονία του Άλντο Μόρο κ.α. Σπουδαίο ρόλο στις ζωές των πέντε ηρώων παίζουν, εκτός από τις οικογένειές τους, και πολλές γυναίκες.

Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα κοινωνικο-πολιτικό μυθιστόρημα που έχει ως στόχο να σχολιάσει τα τεκταινόμενα της Μεταπολίτευσης, αλλά και να αποκαθηλώσει μύθους και πρόσωπα.