Taylor Jenkins Reid, Ατμόσφαιρα, εκδ. Ψυχογιός

 

Μια γυναίκα ερωτευμένη με τα αστέρια-και όχι μόνο!

 

            Αλήθεια, πόσα μυθιστορήματα έχουμε διαβάσει με ήρωες αστρονόμους που δουλεύουν στη NASA; Εγώ προσωπικά δεν είχα διαβάσει κανένα ως τώρα και, δια του λόγου το αληθές, ακριβώς η πρωτοτυπία του θέματος ήταν αυτή που με έσπρωξε να πάρω το παρόν πόνημα με τίτλο «Ατμόσφαιρα» της Αμερικανίδας Τέιλορ Τζένκινς Ριντ, συγγραφέα πολλών best sellers στους New York Times. Νομίζω, εξάλλου, ότι δεν υπάρχει και μεγάλη βιβλιογραφία στον τομέα του μυθιστορήματος σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη θεματολογία.

 Και, πράγματι, την ανάγνωση του εν λόγω βιβλίου την απόλαυσα πραγματικά, αλλά και έμαθα ένα σωρό πράγματα για τους αστροναύτες, το διάστημα, τους πυραύλους και τον τρόπο λειτουργίας της NASA για τα οποία κυριολεκτικά δεν είχα ιδέα. Η συγγραφέας διάβασε οκτώ βιβλία σχετικά με το διάστημα, τα οποία αναφέρει στο τέλους του μυθιστορήματος, προκειμένου να ενσωματώσει στο μυθιστόρημά της αυτά τα, άγνωστα στους πολλούς, στοιχεία.

Βρισκόμαστε στα 1981, στην κρίσιμη δεκαετία κατά την οποία θα πραγματοποιηθεί η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και η διάλυση της ΕΣΣΔ. Στις αρχές της δεκαετίας όμως και παρά την άνοδο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην εξουσία στην ΕΣΣΔ, η πρωτοκαθεδρία σε ό,τι αφορά τον τομέα του διαστήματος περνάει πλέον στις ΗΠΑ, αφού η καταχρεωμένη ΕΣΣΔ έχει να αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα.

Μία νέα γυναίκα, ερωτευμένη κυριολεκτικά με τα αστέρια και την επιστήμη της αστρονομίας από τότε που ήταν παιδί, εγκαταλείπει την πανεπιστημιακή της καριέρα προκειμένου να γίνει μία από τις πρώτες γυναίκες-μέλη της NASA, με την ελπίδα να είναι και εκείνη κάποτε ανάμεσα σε αυτούς που έχουν την τύχη να αντικρίσουν από ψηλά το μπλε του πλανήτη μας. Κάτι τέτοιο δεν είναι φυσικά διόλου εύκολο… Απεναντίας, απαιτείται μία πληθώρα γνώσεων και ειδικών σωματικών ικανοτήτων τις οποίες πρέπει να κατακτήσουν όσοι φιλοδοξούν να συμπεριληφθούν στις διαστημικές αποστολές της NASA. Οι αποστολές αυτές είναι έτοιμες να συμπεριλάβουν γυναίκες για πρώτη φορά και αυτές, από την πλευρά τους, καλούνται να αποδείξουν την αξία τους στο αντρικό φύλο. Πράγματι, η πρώτη γυναίκα αστροναύτης  ήταν η Σάλι Ράιντ, η οποία πέταξε το 1983.

Πρωταγωνίστρια εδώ λοιπόν, είναι η αστρονόμος Τζόαν. Κοντά της η μηχανικός Βανέσα, η Ντόνα, η ειδικός Λίντια, ο επιστήμονας Γκρίφιν, ο πιλότος Χανκ, ο Μάρτι και άλλοι. Η παρέα θα δεθεί με δυνατούς δεσμούς κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης-φιλικούς, αλλά και ερωτικούς. Η σχέση αγάπης, αλλά και του, αναπόφευκτου ανταγωνισμού που θα δημιουργήσουν θα περάσει από πολλές διακυμάνσεις, θα αποδειχθεί όμως, εξαιρετικά δυνατή ως το τέλος, τον Δεκέμβρη του 1989, τότε που ένα ατύχημα θα συμβεί στην αποστολή STS-LR9 και όλα θα αλλάξουν…

Παράλληλα, η πρωταγωνίστρια Τζόαν έχει και τα δικά της οικογενειακά προβλήματα να επιλύσει, αφού η αδελφή της η Μπάρμπαρα είναι ανύπαντρη μητέρα και δυσκολεύεται να μεγαλώσει το παιδί της, ενώ η Βανέσα και η υπόλοιπη της ομάδας έχουν τα δικά τους θέματα να επιλύσουν…

Η συγγραφέας ξεκινά την αφήγησή της από την ανάποδη, από τη μέρα του ατυχήματος και, ακολούθως, παρεμβάλλει μεγάλα αφηγηματικά κομμάτια με όλη την πορεία εκπαίδευσης της ομάδας και των συνακόλουθων κοινωνικών γεγονότων που συνέβησαν στις ζωές τους κατά τη διάρκεια μιας επταετίας, από το 1981 ως το 1989.

Το βιβλίο διαθέτει άφθονη και ζωηρή πρόζα, γρήγορο ρυθμό αφήγησης, δίχως μακροσκελείς περιγραφές, ενώ, παράλληλα με τον μύθο, μας δίνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή των υποψήφιων αστροναυτών της  NASA. Συγχρόνως η αγωνία του αναγνώστη κορυφώνεται σταδιακά ως το τέλος, σε ένα συγκλονιστικό φινάλε. Μία εξαιρετική παρέα για το καλοκαίρι που υπόσχεται να μας ταξιδέψει στα αστέρια και να εισχωρήσει στα άδυτα της μεγαλύτερης διαστημικής οργάνωσης του πλανήτη μας…

Evie Woods, Το χαμένο βιβλιοπωλείο, εκδ.Κλειδαριθμός

 

«Ένα βιβλίο δεν είναι ποτέ αυτό που φαίνεται. Νομίζω ότι ο πατέρας μου ευχόταν η αγάπη μου για τα βιβλία να με κάνει να ενδιαφερθώ περισσότερο για το σχολείο, αλλά αντιθέτως είχε  κάνει το μίσος μου για τις σχολικές αίθουσες να φουντώσει. Είχα την  τάση να ζω στη φαντασία μου, κι έτσι κάθε απόγευμα έτρεχα από το σπίτι στο σχολείο και του ζητούσα να μου διαβάσει. Ήταν δημόσιος υπάλληλος, ένας έντιμος άνθρωπος με ακόρεστη δίψα για μάθηση. Συνήθιζε να λέει ότι τα βιβλία ήταν κάτι παραπάνω από λέξεις στο χαρτί. Ήταν πύλες προς άλλα μέρη, άλλες ζωές. Ερωτεύτηκα τα βιβλία και τους αχανείς κόσμους που έκρυβαν  μέσα τους, και όλα αυτά τα χρωστούσα στον πατέρα μου».

 

                Τρεις ήρωες. Δύο γυναίκες και ένας άντρας. Δυο εποχές, οι αρχές του εικοστού αιώνα και το σήμερα στην αγλλόφωνη βορειοδυτική γωνιά της Ευρώπης. Και ένα βιβλιοπωλείο που φιλοξενεί σπάνια χειρόγραφα και εκδόσεις διάσημων συγγραφέων του παρελθόντος.  Τρεις πόλεις, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Δουβλίνο. Και πάνω, απ’ όλα αυτά, ένα βιβλιοπωλείο χαμένο σήμερα που κάποιοι γνωρίζουν την ύπαρξή του και το αναζητούν. Αυτός είναι ο κόσμος του βιβλίου της Evie Woods (λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Evie Gaugham), συγγραφέα από την Ιρλανδία των best sellers The Story Collector, The Heirloom και The Mysterious Bakery on Rue de Paris.

                Η Όπαλιν φεύγει από το σπίτι της, από το Λονδίνο, εν έτει 1921 προκειμένου να γλιτώσει από έναν καταναγκαστικό γάμο που ο αυστηρός αδελφός της την υποχρεώνει να συνάψει. Καταφεύγει αρχικά στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Δουβλίνο όπου θα βρει δουλειά σε βιβλιοπωλείο πριν αρχίσει να ασχολείται με τη  συλλογή σπάνιων χειρογράφων και ανοίξει η  ίδια το δικό της βιβλιοπωλείο με σπάνια βιβλία, εκδόσεις και χειρόγραφα. Θα ερωτευτεί έναν, ακατάλληλο γι’ αυτήν, όπως θα φανεί στη συνέχεια άντρα, τον αντικέρ Αρμάν Χασάν. Όλα όμως θα ανατραπούν, καθώς ο αδελφός της είναι στα ίχνη της…

                Στη σημερινή εποχή στην πόλη του Δουβλίνου η Μάρθα, ξεφεύγοντας από έναν κακοποιητικό σύζυγο, βρίσκει δουλειά ως οικιακή βοηθός κοντά σε μία παράξενη μεν, αλλά καλή κατά βάθος ηλικιωμένη κυρία, η οποία, τελικά, δεν είναι αυτή που φαίνεται… Η ζωή της θα ανατραπεί όταν θα ερωτευτεί τον Χένρι Φιλντ, έναν άντρα που ειδικεύεται σε σπάνια βιβλία. Οι δυο τους ψάχνουν μανιωδώς να βρουν τι απέγινε στο παρελθόν το βιβλιοπωλείο της Όπαλιν, αλλά και η ίδια η Όπαλιν.

                Στην πορεία αυτή των διαρκών αναζητήσεων που η συγγραφέας βάζει τους ήρωές της να διενεργούν, η υπόθεση του βιβλίου θα μας ταξιδέψει πίσω στον χρόνο των χαμένων χειρογράφων από βιβλία διάσημων συγγραφέων, όπως της Έμιλυ Μπροντέ, του Χέμινγουει, του Τζόυς κ.α. Παράλληλα, θα μάθουμε και αρκετά για τη ζωή των εν λόγω συγγραφέων και για τη συγγραφή διάσημων έργων όπως Ο Οδυσσέας του Τζόυς και τα Ανεμοδαρμένα Ύψη της Έμιλυ Μπροντέ. Θα μάθουμε επίσης την ιστορία του διάσημου εκδοτικού Shakespeare and Company, o οποίος αποτέλεσε τον εκδοτικό οίκο πολλών αριστουργημάτων στον χώρο της λογοτεχνίας, όπως τον Οδυσσέα του Τζόυς.

Σε ένα περιβάλλον που θυμίζει αρχικά μαγικό ρεαλισμό-προτού μας προσγειώσει απότομα η συγγραφέας, μετά από τα μέσα του βιβλίου, στον αληθινό ρεαλισμό, στη φρικιαστική, δηλαδή, πραγματικότητα των ψυχιατρείων των αρχών του εικοστού αιώνα και των δύσκολων συνθηκών που επικρατούσαν στα σπίτια της «πατριαρχίας» για τις γυναίκες, οι τρεις ήρωες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σαν να είναι θεατές οι ίδιοι στις δικές τους ζωές. Ο χρόνος τρέχει, το ίδιο και η ζωή και οι τρεις ήρωες την κυνηγούν και παλεύουν διαρκώς να αλλάξουν το πεπρωμένο τους-άλλοτε τα καταφέρνουν, άλλοτε όχι. Διότι τελικά, μέσα στον θαυμαστό αυτόν κόσμο, τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται.

Η συγγραφέας, εκτός από τον κόσμο των βιβλίων και των σπάνιων χειρογράφων, δράττεται της ευκαιρίας να μας μιλήσει για τη δυσμενή θέση των γυναικών στις αρχές του εικοστού αιώνα, τότε που οι άντρες αποφάσιζαν για το μέλλον τους. Εκείνες προσπαθούσαν από τότε να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους, δύσκολα πολλές φορές και επιδεικνύοντας μεγάλη τόλμη.

Η ατμοσφαιρική αφήγηση διαρθρώνεται από τις διαδοχικές πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις των τριών βασικών χαρακτήρων του έργου, της Όπαλιν, της Μάρθα και του Χένρι, μέχρι το φινάλε  της κορύφωσης, που τοποθετεί στη θέση τους όλα τα κομμάτια του παζλ.

Αν μη τι άλλο, η συγγραφέας εμπνεύστηκε από την αγάπη της για τα βιβλία και τον μαγικό κόσμο τους, προσθέτοντας στη «συνταγή» όπως μας λέει η ίδια στον επίλογο του βιβλίου της «μία δόση μαγείας, μυστηρίου και έρωτα». Οι αρχές του εικοστού αιώνα, ήταν, σε αντίθεση με σήμερα, η χρυσή εποχή του εμπορίου σπάνιων βιβλίων, οπότε δικαίως μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ένας από τους βασικούς άξονες της υπόθεσης του βιβλίου της είναι αυτός, μαζί με την εξιστόρηση της ζωής μιας γενναίας γυναίκας που αψήφησε τις συμβάσεις στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Θάνος Κονδύλης, Το μυστηριώδες χαμόγελο της Αθηνάς, εκδ. Ψυχογιός

 

 

Στα άδυτα του Μουσείου της Ακρόπολης…

 

            Ο ιστορικός, συγγραφέας και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Κονδύλης, έχει αποδείξει πολλάκις ότι μπορεί και ελίσσεται με επιτυχία ανάμεσα στα διαφορετικά είδη του μυθιστορήματος. Έχει, επομένως, να επιδείξει στην ατζέντα του τόσο ιστορικά μυθιστορήματα, όσο κοινωνικά-αισθηματικά, αλλά και αστυνομικά.

Στην τελευταία αυτή κατηγορία ανήκει το πιο πρόσφατο πόνημά του με τίτλο «Το μυστηριώδες χαμόγελο της Αθηνάς». Πρόκειται για ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με καταιγιστική δράση, άφθονη πρόζα και  γρήγορο ρυθμό που έχει όμως και πολλές κοινωνικές προεκτάσεις.

Κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο συμπαθής, ικανότατος και πανέξυπνος γυναικοκατακτητής και λάτρης του ωραίου φύλου και της κλασικής μουσικής, Περικλής Πανταζής. Ο αστυνόμος αυτός μετά από τον πρόσφατο χωρισμό του και μίας υπόθεσης με ναρκωτικά που κατέληξε τελικά σε φιάσκο, είναι προς αναζήτηση τόσο νέας συντρόφου όσο και καινούριας υπόθεσης προς εξιχνίαση. Η κατάλληλη ευκαιρία βρίσκεται όταν μία μυστηριώδης, όπως θα αποδειχθεί στη συνέχεια, αρχαιολόγου που εκπονεί τη διατριβή της, η Κατερίνας Νομικού, θα καταφτάσει στο αστυνομικό τμήμα των Αθηνών προκειμένου να καταγγείλει μία αριστοτεχνική κλοπή ενός αγάλματος της Αθηνάς, ένα άγαλμα όχι τόσο μεγάλης αρχαιολογικής αξίας, από το Μουσείο της Ακρόπολης.

Όταν διαπιστώνεται ότι η κοπέλα λέει τελικά την αλήθεια και ότι, πράγματι η Μελαγχολική Αθηνά έχει κάνει φτερά από την αίθουσα τριάντα δύο του μουσείου αφήνοντας στη θέση της ένα κακέκτυπο αντίγραφο, η υπόθεση απειλεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις αν εν τέλει μαθευτεί και βγει παρά έξω στον τύπο και τις εφημερίδες. Το ενδεχόμενο σκάνδαλο για την ελληνική κυβέρνηση θα είναι πολύ μεγάλο, αλλά και οι Άγγλοι καραδοκούν στη γωνία προκειμένου να βρουν μία καλή αφορμή για να μην επιτρέψουν  τελικά την επιστροφή στην Ελλάδα των διαβόητων μαρμάρων του Παρθενώνα- πώς είναι δυνατόν, άραγε,  να επιτρέψουν κάτι τέτοιο, αν τα μέτρα ασφαλείας στο Μουσείο της Ακρόπολης είναι τόσο χαλαρά;

Φαίνεται, όμως, πως κάτι τρέχει με τη μυστηριώδη αυτή κοπέλα και το παρελθόν της… Έπειτα, στην υπόθεση μπλέκονται, εν τέλει και διάφοροι υψηλά ιστάμενοι, όπως ο Υπουργός Πολιτισμού, ο Πρόεδρος της επιτροπής για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα και άλλοι πολλοί. Δωροδοκίες, πλαστοπροσωπίες και άλλες δολοπλοκίες κάθε λογής κρύβονται από πίσω…

Μέσα από συναντήσεις με διάφορα πρόσωπα, συζητήσεις και επισκέψεις του Περικλή, ακόμη και ερωτικές συνευρέσεις, ο πρωταγωνιστής θα καταφέρει να βρει τελικά την άκρη του νήματος. Όταν, όμως , ανακαλύψει τους ενόχους θα έχει να λύσει μία ακόμη σπαζοκεφαλιά: να ανακαλύψει που είναι κρυμμένο το άγαλμα της Αθηνάς, κι όλα αυτά πριν να είναι αργά, διότι ο χρόνος τρέχει και κάποιοι ξένοι που είναι να επισκεφθούν το μουσείο δεν πρέπει, φυσικά, να ανακαλύψουν ότι το άγαλμα λείπει. Θα καταφέρει, άραγε, ο δαιμόνιος αστυνόμος να φέρει την αποστολή του εις πέρας;

Ο Κονδύλης αναμειγνύει έξυπνα στο αστυνομικό του μυθιστόρημα όψεις της ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας, της λειτουργίας των αρχαιοκάπηλων και των ομάδων του υποκόσμου στη χώρα μας, αλλά και στο εξωτερικό, του ζητήματος της επιστροφής των Ελγίνειων μαρμάρων, αλλά δράττεται και της ευκαιρίας να μας ξεναγήσει, με έναν τρόπο που μας καθηλώνει, στα άδυτα του μουσείου της Ακρόπολης.

Florence Knapp, Τα ονόματα, εκδ. Ψυχογιός

 

Γίνεται άραγε, το όνομά μας να καθορίσει την πορεία της ζωής μας, τις επιλογές και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας; Αυτό φαίνεται να υποστηρίζει το μυθιστόρημα της Βρετανίδας συγγραφέως Florence Knapp με τίτλο «Τα ονόματα». Και αν υπάρχει ένας για να προσέξουμε το εν λόγω βιβλίο, αυτός θα είναι σίγουρα η πρωτοτυπία της θεματολογίας του.

Όσοι από τους αναγνώστες έχουν ακούσει τον όρο «εναλλακτική ιστορία» θα βρίσκονται ένα βήμα εγγύτερα προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα το σκεπτικό με το οποίο η συγκεκριμένη συγγραφέας έγραψε το μυθιστόρημά της.

Η υπόθεση του βιβλίου αρχίζει στο έτος 1987, στην Αγγλία, όταν η Κόρα πηγαίνει στο ληξιαρχείο για να δηλώσει το όνομα του νεογέννητου γιου της. Σύμφωνα με τον αυταρχικό σύζυγό της η επιλογή που έχει είναι μονάχα μία: το παιδί θα πάρει το όνομα Γκόρντον, όπως όλοι οι άρρενες απόγονοι της οικογένειας του συζύγου της, όπως και ο ίδιος ο σύζυγό της. Η σημασία εξάλλου του ονόματος Γκόρντον είναι «μέγας λόφος, ακλόνητος, δεσπόζων».

Η ίδια η Κόρα όμως ταλαντεύεται. Θα ήθελε να ονομάσει τον γιο της Τζούλιαν, ήτοι «ουράνιος πατέρας». Η μεγαλύτερη κόρη της, πάντως έχει κι αυτή τη δική της άποψη σχετικά με την ονοματοδοσία του αδελφού της: για αυτήν το όνομα Μπέαρ, που σημαίνει «απαλός, χουχουλιάρης, γενναίος και δυνατός αρκούδος» θα είναι το καλύτερο. Τι από όλα τα παραπάνω θα επιλέξει η Κόρα; Γκόρντον, Τζούλιαν ή Μπέαρ; Και σε αυτό το σημείο ακριβώς αρχίζει το καλύτερο. Η συγγραφέας αντί να βάλει την Κόρα να υιοθετήσει μία από τις τρεις επιλογές, επιλέγει να μας αφηγηθεί τα θα συνέβαινε σε κάθε μία από τις τρεις αυτές περιπτώσεις. Πως δηλαδή η πορεία ζωής τόσο του παιδιού, όσο της Κόρα και της κόρης της, της Μάια, θα ήταν διαφορετική σε κάθε περίπτωση.

Αν το παιδί ονομαζόταν Γκόρντον, η Κόρα θα έμενε η υποταγμένη σύζυγος που πραγματοποιεί το θέλημα του συζύγου της και θα υφίσταται κακοποίηση για πολλά χρόνια. Αν το παιδί ονομαζόταν Τζούλιαν, η Κόρα θα είχε κάνει μία πρώτη προσπάθεια αποτίναξης του ζυγού του συζύγου της. Η κατάληξη για την υπόλοιπη οικογένειά της, βέβαια, θα ήταν μια μετοικεσία στην Ιρλανδία…

Και αν, τέλος, η Κόρα είχε επιλέξει το όνομα Μπέαρ, αυτό που διάλεξε η κόρη της, και πάλι η ζωή  της μητέρας της θα ήταν μακριά από εκείνη του συζύγου της, με τον οποίο θα ερχόταν σε ρήξη, ούτως ή άλλως, μετά από την επιλογή του ονόματος, όπως και στη δεύτερη περίπτωση…

Ο ίδιος ο Γκόρντον-Τζούλιαν-Μπέαρ θα είχε γίνει ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος σε κάθε μία από τις τρεις αυτές περιπτώσεις. Αν είχε πάρει το όνομα του πατέρα του, θα κληρονομούσε αντίστοιχα και τις απόψεις της οικογένειάς του περί πατριαρχίας και γυναικών, θα είχε γίνει, δηλαδή, το φερέφωνο του πατέρα του. Στις άλλες δύο περιπτώσεις, η ιδιοσυγκρασία του θα είχε εξελιχθεί εντελώς διαφορετικά, κάτι απολύτως φυσιολογικό, αφού το παιδί δεν θα μεγάλωνε στο ίδιο σπίτι με τον πατέρα του.

Μία απόφαση, επομένως, πολλές ζωές. Διότι οι ζωές μας διαμορφώνονται από τις αποφάσεις και τις επιλογές μας.