Σάββατο 6 Μαρτίου 2021

Αθανάσιος Συροπλάκης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Ο ηγέτης της Μάνης στην Ελληνική Επανάσταση, εκδ. μεταίχμιο, 2020, σελ.197


 https://www.metaixmio.gr/el/products/%CF%80%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CF%82

Τη "φωνή στην αδικημένη άλλη πλευρά" φιλοδοξεί να δώσει ο ιστορικός Α. Συροπλάκης με το πόνημά του "Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο ηγέτης της ελληνικής Επανάστασης", το οποίο, παρουσιάζοντας τον βίο και τις πράξεις του μπέη της Μάνης, Πέτρου Μαυρομιχάλη, θέλει να μας μεταφέρει και τα επιχειρήματα της πλευράς που αντιτάχθηκε στον Καποδίστρια.

Πράγματι, ενώ για τον πρώτο Κυβερνήτη του ελληνικού κράτους, τον Ιωάννη Καποδίστρια, παρατηρείται τα τελευταία δύο χρόνια μία συγγραφική έκρηξη, για τον "αντίπαλό" του, τον ηγέτη της Μάνης Πέτρο Μαυρομιχάλη, η βιβλιογραφία είναι ελάχιστη έως ανύπαρκτη.

Έτσι, το βιβλίο του Συροπλάκη έρχεται να συμπληρώσει ένα μεγάλο κενό, αφού είναι αφιερωμένο εξ' ολοκλήρου σε αυτόν τον μεγάλο αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης, του οποίου, όμως, το όνομα αμαυρώθηκε, εξ' αιτίας της αντιπαλότητάς του με τον Καποδίστρια και, τελικά, την αποτρόπαια δολοφονία του από δύο μέλη της οικογένειάς του.

Το βιβλίο δεν επιχειρεί, φυσικά, να "αθωώσει" τον Πετρόμπεη, αλλά, μέσα από την ψύχραιμη πλευρά του ιστορικού, να αναδείξει και  την αδικημένη άλλη πλευρά, η οποία είχε και αυτή τα δίκια της στη γνωστή διαμάχη με τον Κυβερνήτη. Ο Συροπλάκης με έξυπνο τρόπο υποδεικνύει και τους λανθασμένους χειρισμούς τόσο του Πετρόμπεη, όσο και του ίδιου του Κυβερνήτη στο συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς και τους λόγους για τους οποίους ο Πετρόμπεης θεωρούσε, ενδεχομένως, ότι η δολοφονία του Κυβερνήτη ήταν μονόδρομος.

Η μελέτη αυτή μας υπενθυμίζει με έξυπνο τρόπο ότι τα πρόσωπα της Ιστορίας δεν είναι πάντοτε εξορισμού "καλά" ή "κακά", "άσπρα" ή "μαύρα", αλλά συχνά απλά "γκρίζα". Μπορεί, λοιπόν, η συμμετοχή της οικογένειας Μαυρομιχάλη στη δολοφονία του Καποδίστρια να ήταν μία πράξη επονείδιστη, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι πρέπει να λησμονηθεί η ανιδιοτελής προσφορά του στον Αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, προσφορά τόσο χρηματική, όσο και ηγετική και πολιτική. Το ίδιο έγινε, εξάλλου, και με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος, αν και αναμείχθηκε στα εμφύλια πάθη των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης και διέπραξε κι αυτός τα λάθη του, η μνήμη του και η προσφορά του, όμως, στον Αγώνα, δεν αμαυρώθηκε τελικά.

Πέρα από το βασικό αυτό σημείο της μελέτης, ο Συροπλάκης παρουσιάζει αναλυτικά τη δράση της οικογένειας Μαυρομιχάλη στα Ορλωφικά το 1770 και το πως έφτασε ο Πέτρος να γίνει "μπέης" της Μάνης το 1816, έναν τίτλο το οποίο δεν δίστασε, όμως, να αποποιηθεί αμέσως μετά το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, προκειμένου να διαχωρίσει τη θέση του από εκείνη των "συμμάχων" των Τούρκων, θέση την οποία πολλοί προεστοί δίσταζαν να αποκηρύξουν. Για τα παιδικά και τα νεανικά του χρόνια λίγα είναι γνωστά λόγω έλλειψης πηγών, αλλά η δράση του στο πλευρό της Φιλικής Εταιρείας από το 1811 που έγινε μέλος της, ως και εκείνη των επαναστατικών χρόνων παρουσιάζεται εκτενώς.

Μπορεί ως στρατιωτικός ηγέτης να μην είχε χάρισμα ο Πέτρος Μαυρομιχάλης, όμως ως πολιτικός ηγέτης και ως δωρητής χρημάτων στον Αγώνα, δεν προσέφερε και λίγα. Τελικά, η μνήμη του αποκαταστάθηκε στα χρόνια του Όθωνα, καθώς και οι απαιτήσεις που είχε από τον Καποδίστρια περί χρηματικών αποζημιώσεων και αξιωμάτων και στην κηδεία του το 1848 συνέρρευσε πλήθος κόσμος, όπως και σε εκείνη του Γέρου του Μοριά.

Ένα από τα πιο αξιόλογα βιβλία της επετειακής σειρά των εκδόσεων Μεταίχμιο για το 1821 είναι, επομένως, το βιβλίο του Συροπλάκη, το οποίο μας συστήνει από πρώτο χέρι έναν άγνωστο και αδικημένο ήρωα του 1821.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Taylor Jenkins Reid, Ατμόσφαιρα, εκδ. Ψυχογιός

  Μια γυναίκα ερωτευμένη με τα αστέρια-και όχι μόνο!               Αλήθεια, πόσα μυθιστορήματα έχουμε διαβάσει με ήρωες αστρονόμους ...