Majia Lunde, Η ιστορία των δέντρων, εκδ. Κλειδάριθμος

 

 

Ένα έργο-σταθμός των ημερών μας, η Τετραλογία του Περιβάλλοντος, ολοκληρώνεται με το βιβλίο που τιτλοφορείται «Η ιστορία των δέντρων» και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Η Νορβηγίδα συγγραφέας απέσπασε ήδη δύο βραβεία για το πρώτο βιβλίο της τετραλογίας με τίτλο «Η ιστορία των μελισσών» το οποίο έχει μεταφραστεί μέχρι στιγμής σε σαράντα γλώσσες. Το βιβλίο αυτό, όπως και τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς με τίτλο «Η ιστορία του νερού», «Η ιστορία των αλόγων» και «Η ιστορία των δέντρων», αποτελούν κορυφαία έργα επιστημονικής φαντασίας τα οποία εκτυλίσσονται σε ένα δυστοπικό μέλλον, όχι πολύ μακρινό από το δικό μας παρόν.

 

Σε κανένα από τα τέσσερα βιβλία της Τετραλογίας η Lunde δεν δημιουργεί κάποιο περιβάλλον το οποίο να απέχει πολύ από μία μελλοντική πραγματικότητα. Αντιθέτως, αντιλαμβανόμενη πλήρως το μέγεθος της τεράστιας οικολογικής καταστροφής, η οποία συντελείται στις μέρες μας, δημιουργεί ένα περιβάλλον για τους ήρωές της,  που είναι μεν ζοφερό και σκοτεινό- οπωσδήποτε πολύ χειρότερο από το σημερινό-αλλά δεν απέχει, όμως, πολύ από την πραγματικότητα. Με τον τρόπο αυτό, καταφέρνει να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στους αναγνώστες της.

 

«Η ιστορία των δέντρων» είναι το πιο ήρεμο, νωχελικό και χωρίς εξάρσεις βιβλίο της τετραλογίας της. Η υπόθεσή του διαδραματίζεται σχεδόν εξολοκλήρου στις παγωμένες μελαγχολικές και σιωπηλές εκτάσεις της Βόρειας Νορβηγίας και, διαβάζοντάς το, ο αναγνώστης σχεδόν θα καταφέρει να δει μπροστά του τον πρασινωπό φως από το μαγευτικό Βόρειο Σέλας.

 

Πρωταγωνιστής είναι ένας νεαρός έφηβος, ο ορφανός Τόμι, ο οποίος προσπαθεί να εξασφαλίσει την επιβίωση για τον εαυτό του και για τους αδελφούς του σε ένα κατεστραμμένο περιβάλλον και έναν μικρό οικισμό που μαστίζεται από λοιμό και λιμό. Η γιαγιά του Λουίζ ήταν η φύλακας των σπόρων ενός θησαυροφυλακίου των πολύτιμων σπόρων από κάθε γωνιά της γης. Επιλέγει τον ίδιο τον Τόμι για διάδοχό της και αυτός επιφορτίζεται με το δύσκολο αυτό καθήκον της διαφύλαξής τους με κάθε μέσο και ιδίως από την Κινέζα Τάο, η οποία ηγείται μίας αποστολής από τη μακρινή Κίνα στα εδάφη της Νορβηγίας με σκοπό να φέρει πίσω πάση θυσία, τους σπόρους με τους οποίους θα σωθεί η ανθρωπότητα από τη λιμοκτονία.

 

Την Τάο τη συναντήσαμε και στο πρώτο μέρος της τετραλογίας, όταν είχε χάσει τον γιο της από τσίμπημα μέλισσας. Η Τάο ζει ακόμη παρέα με τις αναμνήσεις και με τον πόνο που της προκάλεσε η απώλεια του γιου της.

 

Στην «Ιστορία των δέντρων» επίσης, ο αναγνώστης θα πληροφορηθεί σχετικά με τον Ρώσο γεωπόνο Βαβίλοφ, τη διαμάχη του με τον Λισένκο, τον «αγαπημένο» του δικτάτορα Στάλιν και την προσφορά του στον τομέα της γενετικής των φυτών. Ακόμη το βιβλίο αυτό αφιερώνει αρκετό χώρο σε  φιλοσοφικού τύπου συζητήσεις σχετικά με τη ζωή, τον θάνατο, τη σχέση των ανθρώπων μεταξύ τους αλλά και τη σχέση μας με τη φύση.

 

Ασυζητητί, κύριος σκοπός της συγγραφέως είναι να εκφράσει την αγωνία της σχετικά με την τύχη του πλανήτη μας και η ευαισθητοποίηση της ανθρωπότητας πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα. Το πιο δυνατό σημείο, επομένως, του βιβλίου, είναι αυτό στο οποίο η πρωταγωνίστρια Τάο εκφράζει την αγανάκτησή της σχετικά με τη διαχείριση του περιβάλλοντος από τις προηγούμενες γενιές:

 

«Είμαι έξω φρενών και σιγά σιγά καταλαβαίνω σε ποιον στρέφεται η οργή μου. Σε αυτούς που έζησαν πριν από εμάς. Επέλεξαν τη δική τους εποχή, τα λίγα χρόνια της δικής τους ζωής, τους μήνες, τα λεπτά, αντί για όλο τον χρόνο που ακολουθεί τον δικό τους. Θα ήθελα να τους τιμωρήσω, να τους πετάξω στο μέλλον, στη δική μου εποχή, θα ήθελα να δουν τι προκάλεσαν. Θα ήθελα να τους βάλω τις φωνές, σαν να ήταν παιδιά, δείτε τι προκαλέσετε! Και πράγματι ήταν παιδιά, σκέφτονταν σαν παιδιά, έκαναν επιλογές σαν παιδιά. Θα ήθελα να τους σύρω στο δικαστήριο χωρίς υπεράσπιση, δεν τους αξίζει καμία υπεράσπιση. Ηλίθιοι, ηλίθιοι άνθρωποι. Ωστόσο, είμαι υποχρεωμένη να προσπαθήσω να συνεχίσω να ζω».

 

Βιβλίο σκέψης, επομένως, η «Ιστορία των δέντρων» και αφορμή για προβληματισμό για ένα πρόβλημα καυτό που μας αφορά όλους και αξίζει να διαβαστεί