«Οι βενιζελικοί εισβάλουν στα καφενεία. Οι βασιλικοί έχουν λουφάξει. Η κερδοσκοπία φουντώνει. Βρίζουν τους πρόσφυγες που κοιμούνται στους δρόμους και σε σκηνές. Η στέγασή τους είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της κυβέρνησης. Τους αφήνουν στους δρόμους καθώς δεν χωρούν στα θέατρα, στις αποθήκες, στα σχολεία που έχει επιτάξει. Μια αυτοτροφοδοτούμενη κρίση που σε άλλη χώρα θα προκαλούσε επανάσταση, αλλά οι Αθηναίοι δεν είναι ούτε κομμουνάροι ούτε μπολσεβίκοι, κι έτσι οι παλιοί πολιτικοί με καινούρια λεοντή παραμένουν κύριοι της χώρας».
Με τέτοιες σκληρές, ωμές, άκρως ρεαλιστικές και περιγραφικές με άκρα λεπτομέρεια εικόνες, επιλέγει να μας αφηγηθεί την ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής και το δράμα των προσφύγων ο συγγραφέας και οικονομικός συντάκτης Γιάννης Σιώτος στο βιβλίο του με τίτλο «Μάνα πατρίδα, κακιά μητριά». Με αυτόν τον εναλλακτικό τρόπο, που κινείται ανάμεσα στα όρια μεταξύ δημοσιογραφικής καταγραφής και ιστορικού μυθιστορήματος, ο Σιώτος προσφέρει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ένα βιβλίο διαφορετικό για τη μικρασιατική καταστροφή.
Και λέμε διαφορετικό διότι αυτό δεν έχει ως πρωταγωνιστές ούτε τους ίδιους τους πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν βίαια από τη γη στην οποία γεννήθηκαν, ούτε τους στρατιώτες που πολέμησαν στην εκστρατεία, αλλά ούτε και τους γηγενείς κατοίκους της Ελλάδας και τους πολιτικούς. Οι ήρωες πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι, αντιθέτως από ότι συνηθίζεται, τρεις ξένοι δημοσιογράφοι οι οποίοι βρέθηκαν στη χώρα μας από τον Αύγουστο του 1922 μέχρι και το 1923, προκειμένου να καταγράψουν τη δική τους αλήθεια σχετικά με τα τραγικά γεγονότα της μεγαλύτερης καταστροφής που έζησε ο ελληνισμός κατά τον εικοστό αιώνα.
Το βιβλίο είναι καρπός πολύχρονης έρευνας, κυρίως μέσα από αρχεία σχετικά με την καταστροφή, αλλά και μέσα από επιστημονικά άρθρα, αποκόμματα εφημερίδων έρευνες στατιστικών για την Ελλάδα της εν λόγω περιόδου, διάφορα στατιστικά στοιχεία και βιβλιογραφικές μελέτες σχετικές με την περίοδο 1912-1923. Όπως μας λέει ο συγγραφέας στον επίλογο του βιβλίου του, δεν γράφει Ιστορία, ούτε Ιστορία με μυθοπλαστική αφήγηση, αλλά μυθοπλασία, η οποία θεμελιώνεται με την Ιστορία. Κι αν μη τι άλλο, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η προοπτική της θέασης της καταστροφής μέσα από τα μάτια των ξέων, την οποία και υιοθετεί, η οποία είναι και, φυσικά, πιο αντικειμενική από οποιαδήποτε ελληνική ματιά, φορτισμένη συναισθηματικά. Αυτό το γεγονός, εξάλλου, είναι που κάνει το παρόν πόνημα να ξεχωρίζει, σε σχέση με άλλα ιστορικά μυθιστορήματα με όμοια θεματολογία.
Αν και γίνεται αναδρομή σε όλα τα γεγονότα της περιόδου 1913-1922, εντούτοις, το βάρος της αφήγησης πέφτει στο δράμα που ζουν οι πρόσφυγες και στις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουν στην Ελλάδα, όπως και στην περιφρόνηση και τον χλευασμό με τους οποίους τους φιλοδωρούν οι γηγενείς. Αυτές οι συνθήκες περιγράφονται πολύ με πολύ ζωντανές πινελιές και προσδίδουν στην ανάγνωση της αίσθηση της αμεσότητας και της εγγύτητας στα γεγονότα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.