Άγγελος Συρίγος, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Μεταπολίτευση 1974-1975, εκδ. Πατάκη

 

Μετά το εξαιρετικά επιτυχημένο βιβλίο τους υπό μορφή ερωταπαντήσεων, το «50 ερωτήματα και απαντήσεις για τη Μικρασιατική Καταστροφή», το συγγραφικό δίδυμο των Συρίγο-Χατζηβασιλείου επιστρέφει με ένα ακόμη ιστορικό επετειακό πόνημα υπό μορφή ερωταπαντήσεων, αυτή τη φορά για την πεντηκονταετηρίδα της Μεταπολίτευσης το 1974. Οι δύο συγγραφείς θεωρούν το ελληνικό αναγνωστικό κοινό αρκετά ώριμο πλέον ιστορικά προκειμένου να αντιμετωπίσει με ρεαλισμό κάποιες «δύσκολες» ιστορικές περιόδους για τον ελληνισμό, όπως αυτή της επταετούς Δικτατορίας των Συνταγματαρχών.

 

Ο Άγγελος Συρίγος, απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών, βραβευμένος διδάκτωρ τόσο σε πανεπιστήμια της Ελλάδος, όσο και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, ειδικεύεται στις Διεθνείς Σχέσεις, την Εξωτερική Πολιτική, το Κυπριακό, τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις Ευρωπαϊκές Σπουδές και έχει διατελέσει Υφυπουργός Παιδείας τη χρονική περίοδο μεταξύ 2021-2023 με αρμοδιότητα την ανώτατη εκπαίδευση. Ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου, επίσης απόφοιτος Νομικής Σχολής, αλλά του ΑΠΘ αυτή τη φορά, διδάσκει στο εξωτερικό, αλλά και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ιστορία των Διεθνών Σχέσεων, ελληνική εξωτερική πολιτική, ενώ έχει εκπονήσει και αυτός μελέτες σχετικά με το Κυπριακό ζήτημα. Οι δυο τους, επομένως, είναι άκρως κατάλληλοι προκειμένου να διαλευκάνουν συνηθισμένα ερωτήματα του κοινού και συχνές παρανοήσεις σχετικά με τη Μεταπολίτευση του 1974-1975. Και το πράττουν αυτό αρχής γενομένης από το ίδιο το περιεχόμενο του όρου «Μεταπολίτευση», το οποίο, πολλές φορές, προσδιορίζει λανθασμένα τη χρονική περίοδο 1974-2024, ενώ στην ουσία πρόκειται απλά για την αλλαγή του πολιτεύματος της χώρας μας το 1974-75.

 

Οι συγγραφείς στη συνέχεια εξετάζουν ενδελεχώς την κατάσταση και τις συνθήκες που επικρατούσαν τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα πριν από το αποτυχημένο πραξικόπημα του δικτάτορα Ιωαννίδη εναντίον του Μακάριου. Έτσι οι αναγνώστες θα κατανοήσουν επακριβώς τα αίτια που οδήγησαν τον Ιωαννίδη να προβεί στο πραξικόπημα αυτό το οποίο οδήγησε τελικά στις τουρκικές επιχειρήσεις του Αττίλα 1 και του Αττίλα 2, οι οποίες επέφεραν, εν τέλει, τον θλιβερό διαχωρισμό του νησιού ο οποίος κρατάει ακόμη μέχρι τις μέρες μας. Οι συγγραφείς ρίχνουν φως στα αίτια της τραγωδίας μέσω καλά διατυπωμένων ερωτημάτων και σαφών απαντήσεων.

 

Μετά από την ανάλυση του πραξικοπήματος και των γεγονότων της τουρκικής εισβολής, οι συγγραφείς επικεντρώνονται στην εξέταση του τρόπου με τον οποίο άλλαξε τελικά το πολίτευμα στην Ελλάδα μετά από τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου το θέρος του 1974, στη διακυβέρνηση και τους στόχους του Καραμανλή και στον τρόπο με τον οποίο εδραιώθηκε τελικά η Μεταπολίτευση και ολοκληρώθηκε η ομαλή μετάβαση στη Δημοκρατία, πρωτίστως χάρη στις συνετές ενέργειες του Καραμανλή. Εν συνεχεία αναλύεται το Νέο αναθεωρημένο Σύνταγμα  του 1975, καθώς και οι εξωτερικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, αλλά και την Τουρκία μετά το 1974.

Οι συγγραφείς αναλύουν, μάλιστα, με πάσα λεπτομέρεια τα θέματα τριβής με τη γείτονα χώρα, καθώς και όλες τις παραμέτρους που σχετίζονται με το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας μετά τη Μεταπολίτευση. Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου θέτουν ερωτήματα και δίνουν απαντήσεις σχετικά με την τιμωρία και τις δίκες των χουντικών και δεν διστάζουν να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, να διαλευκάνουν σκοτεινά και αμφισβητούμενα σημεία της Ιστορίας, να δυσαρεστήσουν ενδεχομένως κάποιους με τις θέσεις τους και να καταθέσουν την ιστορική αλήθεια δίχως κομματικές παρωπίδες και ιδεολογικές κατευθύνσεις.