Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Από μένα αυτά…, εκδ. Πατάκη

 

 

«Από μένα αυτά…» Έτσι επέλεξε να τιτλοφορήσει την τόσο διαφορετική αυτή «αυτοβιογραφία» της η διάσημη Βυζαντινολόγος και πρώτη γυναίκα πρύτανης του πανεπιστημίου της Σορβόννης Ελένη Γλύκατζη -Αρβελέρ. Το βιβλίο διαθέτει ως υπότιτλο «Συνομιλίες με τον Μάκη Προβατά και την Έφη Βασιλοπούλου» και είναι πράγματι αυτό ακριβώς που υποδηλώνει: μία αυτοβιογραφική απόπειρα της Ελένης Γλύκατζης-Αρβελέρ και της καταγραφής των απόψεών της για διάφορα θέματα μέσα από τις δεκαπέντε συζητήσεις που έλαβαν χώρα  στην Αθήνα και, κυρίως, στους  Δελφούς μεταξύ τον Νοέμβριο του 2021 και τον Αύγουστο του 2022.

Η ιδέα για τη συγγραφή του εν λόγω πονήματος ανήκει στον γνωστό δημοσιογράφο Μάκη Προβατά, ο οποίος έχει πάρει πάνω από 400 συνεντεύξεις από Έλληνες πανεπιστημιακούς, επιστήμονες και καλλιτέχνες. Η ίδια η Αρβελέρ επέλεξε να έχει κοντά της στο εγχείρημα  και την αγαπημένη της συνεργάτιδα από το 1993 στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Έφη Βασιλοπούλου. Οι δυο τους, επομένως, ρωτούσαν και η Αρβελέρ απαντούσε με τρόπο τόσο αυθόρμητο που, αν χρειαζόταν να απαντήσει ξανά στις ίδιες ερωτήσεις θα έδινε άλλες απαντήσεις! Έτσι μας λέει τουλάχιστον στο τέλος της μακριάς αυτής σε έκταση συνέντευξης.

 Πρόκειται, επομένως, για μία συζήτηση εφ’ όλης της ύλης που περιλαμβάνει αυτοβιογραφικές αναφορές σχετικές με την οικογένεια της διάσημης Βυζαντινολόγου, τις σπουδές, τα παιδικά της χρόνια, τον σύζυγο, την κόρη της και τη ζωή της, τα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης, τη μικρασιατική καταγωγή της, αλλά και τη δουλειά της και τις προσωπικές της συνήθειες και προτιμήσεις, τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ελλάδα.

 Πρόκειται, όμως, και για μία ανθολόγηση των απόψεών της σχετικά με την Ιστορία, το Βυζάντιο, την εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας και της σχέσης της με την Ευρώπη, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την πανδημία, τον σχολικό εκφοβισμό, τα παιδιά και τους νέους, την ελληνική συνέχεια στην Ιστορία, τα τραύματα του 1453 και του 1922, τον Ερντογάν, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον  Φρανσουά Μιτεράν, τη μητρότητα και ένα σωρό άλλα.

Η έκδοση συμπληρώνεται από 14 ποιήματά της στο τέλος του βιβλίου, 10 αδημοσίευτα εξ αυτών, και 4 δημοσιευμένα, τα οποία οφείλω να ομολογήσω πως ήταν πραγματικά υπέροχα. Για να είμαι ειλικρινής  έχω διαβάσει πολλά βιβλία της Αρβελέρ και πάντοτε τη θαύμαζα για το ιστορικό της έργο, ποτέ όμως δεν μπορούσα να φανταστώ, κα πραγματικά ξαφνιάστηκα τα μάλα, όταν έμαθα ότι όχι μόνο γράφει υπέροχα ποιήματα αλλά είναι σε θέση να απαγγείλει από στήθους και ένα σωρό ακόμη διάσημα ποιήματα του Ρεμπώ, του Ρίλκε, του Σεφέρη, του Σολωμού και άλλων.

Επιβεβαιώνεται, επομένως, μέσα από τοις σελίδες της ιδιότυπης αυτής βιογραφίας της ότι η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ, εκτός  από διάσημη Βυζαντινολόγος είναι και ένα πνεύμα πολύπλευρο και ανήσυχο, αλλά και ένας άνθρωπος με πολλά ταλέντα. Η ίδια μας λέει, επιπροσθέτως, ότι κατάφερε να γίνει όλα όσα έγινε μέσα από σκληρή δουλειά, αλλά και μέσα από το πείσμα της να κυνηγήσει το όνειρό της.

Το βιβλίο διαβάζεται εύκολα, σαν μυθιστόρημα, ενώ συνοδεύεται και από φωτογραφίες της αφηγήτριας σε πολλά στιγμιότυπα από τη ζωή της. Εμείς, πάντως,  μπορούμε να κρατήσουμε το μήνυμα που υπογράφει η ίδια για τους αναγνώστες στην αρχή του βιβλίου της: «Με τα μάτια στον ουρανό και τα πόδια στη γη κυνήγα αδιάκοπα το όνειρό σου».