Τρίτη 28 Απριλίου 2020

Ελένη Πριοβόλου, Στη ζωή νωρίς νυχτώνει, εκδ. Καστανιώτη, 2019, σελ.507

Ένα βιβλίο σταθμός στη λογοτεχνική πορεία της βραβευμένης Ελένης Πριοβόλου, της Κυρίας της Λογοτεχνίας με την πολύ ιδιαίτερη πένα...
Ένα βιβλίο που περικλείει όλα τα χρώματα και τα αρώματα της λάγνας και μαγευτικής Ανατολής...
Ένα βιβλίο πολυδιάστατο που κομίζει ένα μήνυμα βαθύτατα αντιπολεμικό και είναι διαποτισμένο σε κάθε σελίδα του με όλον εκείνο τον πόνο των ανθρώπων της Μέσης Ανατολής και την απεγνωσμένη επιθυμία τους για μια ήσυχη ζωή που να μην την σκιάζει ο ζόφος του πολέμου... Διότι η Μέση Ανατολή δεν αποκαλείται τυχαία "η πυριτιδαποθήκη του κόσμου"και η συγγραφέας φαίνεται να το γνωρίζει αυτό πολύ καλά. Μέχρι σήμερα, ελάχιστοι συγγραφείς στη χώρα μας έχουν σκύψει επάνω από τον πόνο των τυραννισμένων αυτών ανθρώπων της Γης της Εδέμ με τρόπο τόσο βαθιά συναισθηματικό, τόσο βαθιά ανθρώπινο, όσο η Ελένη Πριοβόλου. Και πραγματικά, ο συνδυασμός της εκ βαθέων γνώσης για την πολύπλοκη πολιτική ιστορία της περιοχής, με την ανάδειξη της βασανισμένης καθημερινότητας των απλών ανθρώπων που υφίστανται το βάρος του πολέμου, είναι μοναδικός και δεν πετυχαίνει πάντοτε στα ιστορικά μυθιστορήματα.
Η υπόθεση τοποθετείται χρονικά και τοπικά σε δύο διαστάσεις: στην Αθήνα και τη Βηρυτό, τη δεκαετία του '60 αλλά και σήμερα. Οι βασικές πρωταγωνίστριες είναι επίσης δύο: δύο γυναίκες με ονόματα ασυνήθιστα, ονόματα που θυμίζουν ανατολή, Άρια και Οριάν...

 Το δράμα του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας μέσα από την αναδρομή στο χρονοντούλαπο της μνήμης της μίας εκ των δύο πρωταγωνιστριών, της Άριας, η οποία αναζητά τα ίχνη μιας φιλίας χαμένης στα σκοτεινά μονοπάτια του χρόνου. Με την τεχνική των εγκιβωτισμένων διαδρομών ο αναγνώστης επιχειρεί ένα ταξίδι με χρονομηχανή στα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία των μέσων του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή, όπως η Χούντα των συνταγματαρχών, το Παλαιστινιακό, ο πόλεμος των έξι ημερών και, κυρίως, ο εμφύλιος σπαραγμός της χώρας των Κεδρών.
Το βιβλίο αποτελεί μία πολυδαίδαλη, όσο και σπαραχτική αφήγηση σχετικά με το πως ένας πόλεμος μπορεί να επηρεάσει (και να καταστρέψει πολλές φορές) τη ζωή των απλών, καθημερινών και αθώων ανθρώπων. Τους ήρωες του βιβλίου όμως δεν τους δοκιμάζει μόνο ο πόλεμος, αλλά και τα σκληρά, ανελέητα τερτίπια της πολιτικής εξουσίας και των πανταχού παρόντων συμφερόντων.
Θα έλεγα ότι το πόνημα της Ελένας Πριοβόλου είναι πάνω απ' όλα ένα βιβλίο για τη φιλία, τον πόλεμο, τη γυναίκα και την ίδια την Ιστορία και την επιρροή που αυτή ασκεί μέσω των γυρισμάτων της στους απλούς ανθρώπους, ανθρώπους που αλώνονται δίχως οίκτο στα ατέρμονα κινούμενα γρανάζια της.
Τα συναισθήματα που μας γεννά η ανάγνωση ενός τέτοιου έργου είναι πολλά και βαθιά, το ίδιο  και οι σκέψεις που θα κάνουμε για τη ζωή και τους ίδιους τους ανθρώπους. Η συγγραφέας θεωρεί απαραίτητο συστατικό των πετυχημένων κοινωνιών το διαρκές ενδιαφέρον για τα κοινά όλων των ανθρώπων, τον μη κοινωνικό εφησυχασμό, προκειμένου να συμβιώνουν όλοι αρμονικά. Το ενδιαφέρον όμως για την πολιτική ζωή είναι επίσης αναγκαίο προκεμένου να μπορέσει ο καθένας από εμάς να επιδοθεί στην αναζήτηση της προσωπικής του ευτυχίας, της υλοποίησης του δικού του ατομικού ονείρου... Γιατί οι άνθρωποι, σύμφωνα με τη συγγραφέα, δεν πρέπει να σταματούν ποτέ να ονειρεύονται, αλλά και να αγωνίζονται για ένα καλύτερο αύριο, όσο δύσκολο κι αν αποδεικνύεται πολλές φορές αυτό.
Πολλά, επομένως, τα μηνύματα που περνάει η συγγραφέας, εκτός από το κυρίαρχο αντιπολεμικό φυσικά, και σε πολλά επίπεδα: ψυχολογικό, ιδεολογικό, κοινωνικό, πολιτικό. Η ειρήνη, η φιλία, η ανθρωπιά, η ελπίδα, η αγάπη, είναι έννοιες που εμφανίζονται διάχυτες σε όλες τις σελίδες του βιβλίου και δοκιμάζουν τις δικές μας σκέψεις και τα συναισθήματα που βιώνουμε καθώς γυρίζουμε με αγωνία τις σελίδες με το πλήθος των ανατροπών και των εκπλήξεων στην  αφήγηση.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: το δίχως άλλο η καθηλωτική, όσο και χειμαρρώδης, πένα της εμπειρότατης επί της συγγραφής κυρίας Πριοβόλου, αλλά και οι ιστορικές πληροφορίες που τόσο αβίαστα δίνονται για την εποχή και τη Μέση Ανατολή.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: όσοι αγαπούν τον εναργή και βαθιά αισθαντικό και ψυχογραφικό λόγο, την Ιστορία, αλλά και τα μυθιστορήματα-σταθμούς της λογοτεχνίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...