Malinda Lo, Χθες βράδυ στο Τέλεγκραφ κλαμπ, εκδ. Διόπτρα

 

 

Ένα μικρό αριστούργημα από κάθε άποψη

 

Ένα αξιοπρόσεκτο μυθιστόρημα εποχής ,το οποίο αφηγείται την πορεία του ομοφυλοφιλικού έρωτα δύο νεαρών κοριτσιών, υπογράφει η βραβευμένη  μυθιστοριογράφος και συγγραφέας Malinda Lo που ζει στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ. Το εν λόγω πόνημα έχει τίτλο «Χτες βράδυ στο Τέλεγκραφ κλαμπ» και την-πραγματικά έξοχη- μετάφρασή του για τις εκδόσεις Διόπτρα έχει πραγματοποιήσει η Μαρία Φακίνου.

 

Ίσως κάποιοι αναγνώστες να είναι κάπως επιφυλακτικοί στην ανάγνωση ενός πονήματος το οποίο μπορεί να νομίσουν ότι απευθύνεται μονάχα σε ομοφυλόφιλους αναγνώστες. Όμως, από την ανάγνωση των πρώτων και μόνο σελίδων του βιβλίου γίνεται ξεκάθαρο ότι μία τέτοια στάση είναι εντελώς λανθασμένη. Και αυτό διότι υπάρχουν ελάχιστα μυθιστορήματα εποχής που να απεικονίζουν με τόση ενάργεια το μεταπολεμικό κλίμα στις ΗΠΑ την εποχή του μακαρθισμού. Όταν ο αναγνώστης καταφέρει να ξεπεράσει τις όποιες αναστολές του θα συγκινηθεί σίγουρα από τα δυνατά συναισθήματα που τρέφουν τα δύο κορίτσια το ένα απέναντι στο άλλο.

 

Πρωταγωνίστρια είναι η Λίλι, ένα νεαρό κορίτσι κάπως διαφορετικό από τα άλλα, το οποίο διανύει την τρυφερή ηλικία των δεκαεπτά της χρόνων και είναι τελειόφοιτη στο σχολείο. Πρόκειται για κόρη Κινέζων μεταναστών που ζουν στη Τσάιναταουν του Σαν Φραντσίσκο. Η Λίλι είναι ακριβώς στην ηλικία στην οποία αρχίζει να συνειδητοποιεί τη διαφορετικότητά της. Εκτός όμως από τη διαφορετική φύση της σεξουαλικότητάς της, η Λίλι έχει διαθέτει και κάπως διαφορετικά ενδιαφέροντα από τα περισσότερα συνομήλικα κορίτσια γύρω της. Ενδιαφέρεται για τους πυραύλους και θέλει να σπουδάσει θετικές επιστήμες, κάτι όχι και τόσο συνηθισμένο για τις γυναίκες εκείνη την εποχή. Παρόμοια ενδιαφέροντα έχει και η Καθ μία λευκή συμμαθήτριά της, η οποία φαίνεται να απολαμβάνει την παρέα της Λίλι λίγο περισσότερο από το φυσιολογικό. Εκείνη ονειρεύεται να γίνει πιλότος. Η Καθ σταδιακά θα μυήσει τη Λίλι στον «παράνομο» και επικίνδυνο κόσμο της νύχτας και θα γίνει η συνοδός της στις κρυφές νυχτερινές επισκέψεις τους στο Τέλεγκραφ κλαμπ, ένα νυχτερινό μαγαζί όπου συχνάζουν λεσβίες και το οποίο τα κορίτσια επισκέπτονται κρυφά τις νύχτες.

 

Τα πράγματα όμως είναι επικίνδυνα για τους μετανάστες σε μία εποχή (1954) που ο γερουσιαστής Μακάρθυ βρίσκεται στο απόγειο της εξουσίας του και εξαπολύει «κυνήγι μαγισσών» κατά των κομμουνιστών και η ομοφυλοφιλία συνδέεται με τον κομμουνισμό. Κι όταν το καλά κρυμμένο μυστικό των κοριτσιών θα αποκαλυφθεί ακούσια, τότε η Malinda Lo θα γράψει ένα καταιγιστικό φινάλε για τον παράνομο έρωτα των δύο κοριτσιών.

 

 Κάθε μία από τις ενότητες του βιβλίου συνοδεύεται από χρονολόγιο τόσο σε ό,τι αφορά γνωστά γεγονότα της εποχής, όσο και σε ό,τι αφορά τα σημαίνοντα γεγονότα στις ζωές της οικογένειας της Λίλι. Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται, επίσης, ένα εξαιρετικά διαφωτιστικό για τον αναγνώστη παράρτημα, το οποίο σχολιάζει το Σαν Φραντσίσκο του 1950, την Τσάιναταουν του, τα μπαρ των ομοφυλοφίλων του και το όλοι κλίμα που επικρατούσε στις μεταπολεμικές ΗΠΑ σε μια εποχή που ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο απόγειό του. Τα έθιμα των Κινέζων μεταναστών, ο θεσμός των καλλιστείων στην Τσάινταουν την Πρωτοχρονιά, οι πράκτορες που έψαχναν παντού για κομμουνιστές, η καθημερινότητα μιας μαθήτριας μετανάστριας στο Σαν Φραντσίσκο και άλλα πολλά, όλα αυτά περιλαμβάνονται στις σελίδες του βιβλίου της Lo.

 

Όπου και αν σταθεί ο αναγνώστης δεν θα μπορέσει παρά να διαπιστώσει το άρτιο του αποτελέσματος από πλευράς της συγγραφέως: γλώσσα που ρέει αβίαστη, εντασσόμενη ξεκάθαρα στο ρεύμα του ρεαλισμού, ωμού πολλές φορές. Αφήγηση στρωτή, επικεντρωμένη στην πρωταγωνίστρια Λίλι, χωρίς περιττούς πλατειασμούς, η οποία αποδίδει όμως με ενάργεια τόσο τις εικόνες  που αντικρίζει η πρωταγωνίστρια γύρω της όσο και τις πάμπολλες ψυχολογικές μεταπτώσεις και τα συναισθήματά της. Ιστορική απεικόνιση της καθημερινής ζωής  μιας οικογένειας Κινέζων μεταναστών στην Τσάιναταουν του Σαν Φραντσίσκο πραγματικά άψογη και τεκμηριωμένη με άφθονες πινελιές παρμένες από τον γύρω μικρόκοσμο της Λίλι. Δομή και λογοτεχνική –μυθιστορηματική μέθοδος αψεγάδιαστη, η οποία ακολουθεί την πορεία της κορύφωσης ακριβώς λίγο πριν από το τέλος του πονήματος.

R.Keith Schoppa, Μια σύντομη ιστορία του εικοστού αιώνα, εκδ. Ψυχογιός

 

Στο πλαίσιο της πληθώρας των εκδιδομένων βιβλίων τα οποία πραγματεύονται την Ιστορία με εκλαϊκευμένο, εύληπτο, ευχάριστο και σύντομο τρόπο, τοποθετείται και το παρόν πόνημα του Schoppa, ομότιμου καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Λογιόλα στο Μέριλαντ των ΗΠΑ με τίτλο «Μια σύντομη ιστορία του εικοστού αιώνα» στην πολύ καλή μετάφραση στην ελληνική του Μενέλαου Αστερίου.

 

Αναντίρρητα, τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί πολλά βιβλία «σύντομων ιστοριών»  για διάφορα γεγονότα στη χώρα μας, λίγα όμως που να αφορούν ειδικά τον φονικό και γεμάτο γενοκτονίες εικοστό αιώνα. Και η αλήθεια είναι ότι, ενώ οι περισσότεροι από εμάς γεννηθήκαμε στον εικοστό αιώνα, εντούτοις πολλές πτυχές της ιστορίας του μας διαφεύγουν και μας είναι ιδιαίτερα άγνωστες, όπως, για παράδειγμα, γενοκτονίες που έλαβαν χώρα εκτός Ευρώπης, ή διάφορα γεγονότα μικρότερης εμβέλειας-όχι όμως και σημασίας- τα οποία δεν έτυχε ποτέ να ακούσουμε. Το βιβλίο αυτό, επομένως, συνιστά έναν πολύ καλό και ευχάριστο τρόπο προκειμένου να γνωρίσουμε καλύτερα τον «γνωστό- άγνωστο» αυτόν 20^ο αιώνα.

 

Το δυνατό σημείο του βιβλίου αυτού είναι ο πλουραλισμός του: ο συγγραφέας αντί να επικεντρώνεται, όπως συμβαίνει συνήθως, σε γεγονότα που αφορούν μονάχα την Ευρώπη, αντίθετα, μας ταξιδεύει διαρκώς μέσα από τις σελίδες του, όχι μονάχα από έτος σε έτος, αλλά και από ήπειρο σε ήπειρο, όπου υπάρχει, δηλαδή, κάτι σημαντικό για να μας αφηγηθεί.

 

Τα γεγονότα που πραγματεύεται δεν είναι αυστηρά πολιτικοστρατιωτικά και αυτό συγκαταλέγεται αναμφίβολα στα θετικά σημεία του βιβλίου. Ο Schoppa δεν αγνοεί τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, ούτε σημαντικά συμβάντα που σχετίζονται με τον πολιτισμό και την καθημερινή ζωή στον εικοστό αιώνα. Δίνει δε, εξαιρετική σημασία στην απαρίθμηση πολλών γενοκτονιών που σημάδεψαν τον εικοστό αιώνα, όπως εκείνη της Ναμίμπια από τους Γερμανούς στις αρχές του αιώνα, των Αρμενίων από τους Τούρκους, των Εβραίων από τους Γερμανούς, της Ρουάντα και του Κονγκό, αλλά και της Βοσνίας από τους Σέρβους και τους Κροάτες. Ο συγγραφέας δεν διστάζει να αφιερώσει επίσης σχετικά μεγάλο χώρο στις σελίδες του βιβλίου του για γνωστές καταστροφές όπως το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ ή την πετρελαιοκηλίδα του Exxon Valdez στην Αλάσκα. Με τον τρόπο αυτό, δίνει, επομένως, φωνή όχι μονάχα στις μεγάλες προσωπικότητες του αιώνα μας, αλλά και στους πιο άτυχους ανθρώπους του λαού που υπέστησαν κάθε λογής δεινά.

 

Ακόμη και ο πιο ψαγμένος αναγνώστης θα βρει κάποια πληροφορία που θα τον εκπλήξει, ενώ δεν θα νιώσει στιγμή σαν να μελετά κάποιο αυστηρό και βαρύ ιστορικό βιβλίο, αφού ο τρόπος γραφής του Schoppa είναι ιδιαίτερα ευχάριστος. Μέσα από εφτά κεφάλαια παρέχεται, επομένως, στο βιβλίο μία πλήρη ανασκόπηση του αιώνα που μας πέρασε από το 1900 μέχρι και το 2000.

Emily Henry, Άνθρωποι που διαβάζουν στην παραλία, εκδ. Διόπτρα

 

Ένα βιβλίο ανάλαφρο, καλοκαιρινό και ολόδροσο, ευχάριστο και πνευματώδες, γραμμένο με άφθονο χιούμορ και αυτοασαρκασμό υπογράφει η Emily Henry, η γνωστή συγγραφέας των best sellers στη λίστα των New York Times που ζει και εργάζεται στο Σινσινάτι των ΗΠΑ. Το νέο της βιβλίο έχει ως τίτλο το «Άνθρωποι που διαβάζουν στην παραλία». Η Emily Henry έχει γράψει όμως δύο ακόμη βιβλία με παρόμοιο τίτλο τα «Άνθρωποι που συναντάμε στις διακοπές» και «Άνθρωποι που αγαπούν τα βιβλία». Και τα τρία αυτά βιβλία δείχνουν, αν μη τι άλλο, την αγάπη που τρέφει η συγγραφέας τόσο για τα βιβλία, τη λογοτεχνία και τους συγγραφείς, όσο και για το καλοκαίρι ως εποχή του χρόνου.

Αυτή τη φορά η υπόθεση του βιβλίου της διαδραματίζεται στην «παραλία» της λίμνης Μίσιγκαν. Πρωταγωνίστρια της ιστορίας είναι η Τζένιουαρι Άντριους, διάσημη συγγραφέας ρομάντζων με ευτυχισμένο τέλος, τα οποία βρίσκονται για μήνες στην κορυφή των best sellers. Τη συγκεκριμένη στιγμή όμως, η Τζένιουαρι έχει ξεμείνει από ιδέες! Η προθεσμία που έχει από τον εκδοτικό της προκειμένου να τελειώσει το βιβλίο που προσπαθεί να γράψει,  λήγει σύντομα, και αυτή προσπαθεί να βρει τη χαμένη της έμπνευση σε ένα σπιτάκι στο Μίσιγκαν που διατηρούσε ο πατέρας της, ο οποίος πέθανε πρόσφατα. Φαίνεται δε πως ζούσε εκεί μαζί με την ερωμένη του Σόνυα, την ύπαρξη της οποίας γνώριζε η μητέρα της Τζένιουαρι, αλλά όχι η ίδια η Τζένιουαρι.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Τζένιουαρι θα βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Ογκάστους (Γκας) Έβερετ έναν αντιπαθητικό και «ψωνισμένο», κατ’ αυτή η συγγραφέα «ποιότητας» ο οποίος είναι εξίσου εμπορικός με την Τζένιουαρι και υμνείται καθημερινά από τους κριτικούς, απεχθάνεται όμως τα Happy end στα βιβλία του. Κατά διαβολική σύμπτωση, ο Γκας θα είναι ο γείτονάς της στην παραλία της λίμνης και παραδόξως, κατά μία ακόμη περίεργη σύμπτωση, υποφέρει και ο ίδιος από έλλειψη έμπνευσης! Οι δυο τους θα βάλουν, λοιπόν, ένα αλλόκοτο στοίχημα: να γράψουν ο ένας στο στυλ του άλλου, η μεν Τζένιουαρι ένα βιβλίο το οποίο θα υμνηθεί από τους κριτικούς της λογοτεχνίας και ο δε Γκας ένα ρομάντζο με το παραδοσιακό happy end. Έτσι ο ένας συγγραφέας θα προσπαθήσει να μυήσει τον άλλον στο δικό του συγγραφικό στυλ και αυτό μοιραία θα φέρει τους δύο συγγραφείς επικίνδυνα κοντά… Διότι φαίνεται τελικά πως η πολυπόθητη έμπνευση έχει άμεση σχέση με τον έρωτα!

Η Emily Henry βουτάει στα άδυτα της ψυχολογίας των συγγραφέων  και μας γνωστοποιεί τη συμπεριφορά και την καθημερινότητά τους μέσα από ένα βιβλίο άκρως καλοκαιρινό και ευχάριστο, το οποίο μπορεί κάλλιστα να διαβαστεί και στην παραλία, όπως μας λέει, εξάλλου και ο τίτλος του.

Μάκης Τσίτας, Ο σύμβουλος του βασιλιά, εκδ. Μεταίχμιο

 

Η σειρά «Μικρές καληνύχτες» των εκδόσεων Μεταίχμιο περιλαμβάνει βιβλία διαφόρων συγγραφέων και εικονογράφων -μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί πάνω από τριάντα- τα οποία έχουν ως στόχο αφενός να φέρουν τα παιδιά κοντά στο βιβλίο και αφετέρου να συσφίξουν τις σχέσεις γονέων και παιδιών με την καθιέρωση της συνήθειας της βραδινής ανάγνωσης πριν από τον ύπνο. Οι μικρές, επομένως, αυτές ιστορίες που γράφονται για τον σκοπό αυτό είναι κατά κανόνα ευκολοδιάβαστες, σύντομες και ευχάριστες. Διαβάζονται δε το πολύ μέσα σε δέκα λεπτά, βοηθώντας το παιδί να χαλαρώσει πριν τον ύπνο.

 

Οι ιστορίες αυτές φαινομενικά είναι απλές, κρύβουν όμως πάντα στο βάθος τους μίαν αλληγορία και μία διδακτική οπτική για τα παιδιά, ένα κρυμμένο, θα λέγαμε, νόημα. Προσφέρονται, επομένως, και για ανάγνωση από τους γονείς, αλλά και για κατ’ ιδίαν ανάγνωση από τα ίδια τα παιδιά, μόλις αυτά μπορέσουν να κατακτήσουν την ικανότητα της ανάγνωσης. Απευθύνονται δε τόσο σε παιδιά προσχολικής, όσο και σε παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας.

 

 Ο πολυγραφότατος Μάκης Τσίτας έχει εκδώσει πέντε βιβλία για ενήλικες και είκοσι εννέα βιβλία για παιδιά και ανάμεσα στα τελευταία συμπεριλαμβάνονται δύο βιβλία για τη σειρά «Μικρές Καληνύχτες», το  «Έρχεται ο γίγαντας» και το παρόν πρόσφατο πόνημα με τίτλο «Ο σύμβουλους του βασιλιά». Την εικονογράφηση στο τελευταίο αυτό βιβλίο του Τσίτα έχει πραγματοποιήσει η έμπειρη αρχιτέκτονας και εικονογράφος Μαιρήλια Φωτιάδου.

 

 Ο χρόνος και ο τόπος είναι, όπως συμβαίνει πάντα στα παραμύθια, απροσδιόριστος. Και  μπορεί το μικρό αυτό παραμύθι να μην τελειώνει με το κλασικό «Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», αρχίζει όμως με τον παραδοσιακό τρόπο «Μια φορά κι έναν καιρό…».

 

Μια φορά κι έναν καιρό, λοιπόν, σύμφωνα με τον συγγραφέα ζούσε κάπου ένα καλός βασιλιάς, ο οποίος γνώριζε την τόσο πολύτιμη για τους ηγεμόνες αξία του να έχει κανείς δίπλα του έναν καλό συμβουλάτορα. Ο βασιλιάς αυτός ήταν τυχερός και είχε έναν τέτοιο άνθρωπο στο πλευρό του. Όταν όμως αυτός πέθανε, πλήρης ημερών, ο βασιλιάς έπρεπε να λάβει εντελώς μόνος του σημαντικές αποφάσεις, κάτι που τον δυσκόλευε αρκετά, έως ότι εμφανίστηκε από το πουθενά ένας νέος σύμβουλος που δεν έλεγε εύκολα ναι. Για την ακρίβεια, έλεγε συνεχώς «όχι» σε ό,τι σκόπευε να κάνει ο βασιλιάς και, παραδόξως, οι συμβουλές του αποδεικνύονταν σωστές. Μέχρι που μια μέρα…

 

Ο Τσίτας παραδέχεται την αξία- αλλά και την επικινδυνότητα - των ανθρώπων που έχουμε γύρω μας και μας συμβουλεύουν και, μέσω μιας όμορφης και σύντομης ιστορίας, αποδεικνύει στα παιδιά πως οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και λιγάκι καχύποπτοι με αυτούς που μας περιστοιχίζουν, διότι τα πράγματα δεν είναι πάντοτε ακριβώς όπως φαίνονται…

.Γιώργος Κολοβός, παρέμβαση στις μαθησιακές δυσκολίες στη γλώσσα,

 

Στις μέρες μας πολλά παιδιά αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες, κυρίως εξαιτίας της επέλασης των οθονών στις ζωές μας και της απομάκρυνσης των παιδιών από το βιβλίο γενικότερα. Επομένως, η εξεύρεση ενός τρόπου ευχάριστου, όσο και αποτελεσματικού, προκειμένου αυτά να κατακτήσουν τις δεξιότητες της ανάγνωσης και της γραφής, είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη.

 

Ο Γιώργος Κολοβός, ειδικός παιδαγωγός με εμπειρία πολλών χρόνων διδασκαλίας σε σχολεία και διάφορα τμήματα ένταξης ανά το πανελλήνιο, έρχεται να μας δώσει τη δική του άκρως ικανοποιητική απάντηση στο παραπάνω πρόβλημα μέσω της δημιουργίας μίας άκρως ενδιαφέρουσας και αποτελεσματικής μεθόδου που φέρει το όνομά του, τη μέθοδο «Κολοβός». Το παρόν πόνημα με τίτλο «Παρέμβαση στις μαθησιακές δυσκολίες στη γλώσσα» αποτελεί ένα εγχειρίδιο εφαρμογής της συγκεκριμένης μεθόδου, ένα βιβλίο, δηλαδή,  εξαιρετικά χρήσιμο σε δασκάλους και παιδαγωγούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ειδικής αγωγής και μη.

 

Την αποτελεσματικότητα της εν λόγω μεθόδου πιστοποιεί η ανάπτυξη της συγκεκριμένης μεθόδου και σε άλλες γλώσσες πλην της ελληνικής, στη ρωσική, την ισπανική, την πορτογαλική και την ιταλική γλώσσα.

 

Το ξεχωριστό στην εν λόγω μέθοδο είναι η ξεκάθαρη ενσωμάτωση της εικόνας στον τρόπο εκμάθησης της γλώσσας από τα παιδιά, όσο και στον συνδυασμό των βασικών προσεγγίσεων ανάπτυξης της ανάγνωσης τόσο «από κάτω προς τα πάνω», όσο και «από πάνω προς τα κάτω».  Στον συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας δίνεται έμφαση σε στρατηγικές μνημόνευσης όπως σύνδεση με πρότερη γνώση, οργάνωση στη μακρόχρονη μνήμη, πολλαπλές επαναλήψεις και αυτόματη ανάκληση. Η εκμάθηση της ανάγνωσης μέσω της μεθόδου «Κολοβός» επιτυγχάνεται μέσα από την προοδευτική κατάκτηση από τον μαθητή επτά διαφορετικών επιπέδων, με πρώτο το στάδιο της βραχύχρονης, οπτικής μνήμης και τελευταίο την επεξεργασία και την κατανόηση απλών κειμένων.

 

Η κατάκτηση των αναγνωστικών δεξιοτήτων από τον μαθητή ξεκινά πρωτίστως από την εκμάθηση του αλφαβήτου μέσω της σύνδεσής του με μία εικόνα. Κατόπιν επιτυγχάνεται η εκμάθηση συλλαβών και δισύλλαβων λέξεων και ύστερα λέξεων που διαθέτουν περισσότερες συλλαβές. Για το τέλος αφήνεται η πιο δύσκολη για τον μαθητή εκμάθηση των δίψηφων φωνηέντων, των δίφθογγων συνδυασμών και των δίψηφων συμφώνων.

 

Το βιβλίο, εκτός από τα αναλυτικά κεφάλαια των επτά επιπέδων σχετικά με την εκμάθηση της ανάγνωσης και περαιτέρω συμπληρωματικών ασκήσεων, παραθέτει στο τέλος πλούσια ελληνική, όσο και ξενόγλωσση βιβλιογραφία. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη μέθοδο εκμάθησης της γλώσσας, χρησιμοποιούνται, σε πρώτη φάση, αποκλειστικά τα μικρά γράμματα. Τα κεφαλαία, επειδή υπάρχει δυσκολία στην ταυτόχρονη εμπέδωσή τους με τα μικρά από τους μαθητές, μαθαίνονται μόνο μετά από πλήρης κατανόηση των μικρών γραμμάτων από μέρους των μαθητών.

 

Αν μη τι άλλο, επομένως, πρόκειται για μία μέθοδο έγκυρη, πιστοποιημένη και αποτελεσματική, αλλά και ευχάριστη για τα παιδιά. Μπορεί επομένως να χρησιμοποιηθεί τόσο κατ’ αποκλειστικότητα από εκπαιδευτικούς σε παιδιά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες, αλλά και σε παιδιά μιας κανονικής σχολικής τάξης, όσο και ως επικουρική της κανονικής τους εκμάθησης μέσω του καθιερωμένου σχολικού τους εγχειριδίου.