Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2020

Brindisi από την Traviata του Βέρντι

Mία από τις γνωστότερες στιγμές της όπερας La Traviata του Βέρντι ακούμε εδώ με το αποκαλούμενο "τραγούδι του ποτηριού".
Η πασίγνωστη αυτή όπερα του Βέρντι (1813-1901) έκανε  πρεμιέρα στις 6 Μαρτίου του 1853  στη Βενετία και είναι βασισμένη πάνω στο έργο του Αλέξ. Δουμά "H κυρία με τις καμέλιες".
https://www.youtube.com/watch?v=3DaYITaSOXU 

Εδώ το ακούμε από τον Λουτσιάνο Παβαρότι με την Καικίλια Μπάρτολι και την Ορχήστρα/ χορωδία του Μιλάνου  υπό τον Riccardo Chailly.
ΠΗΓΗ: WIKIPEDIA, λήμμα La Traviata, La Brindisi

Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020

Ηλίας Μωραΐτης, Ο σκακιστής, εκδ. Πηγή, 2020

Ο Ηλίας Μωραΐτης με το τελευταίο αστυνομικό του μυθιστόρημα "Ο σκακιστής" νομίζω πως επάξια  θα μπορούσε να διεκδικήσει τον τίτλο "Ο Jo Nesbo της Ελλάδας".
Το μυστήριο έχει να κάνει με δύο φόνους που συμβαίνουν σε χρονικό διάστημα ενός μηνός. Θύματα δύο ιερόδουλες που βρίσκονται νεκρές, έχοντας θανατωθεί με ιδιαίτερα πρωτότυπο τρόπο. Η υπόθεση εξελίσσεται με τρόπο καταιγιστικό και αναπάντεχο, τα πράγματα περιπλέκονται και η αστυνομία δυσκολεύεται να εντοπίσει τον δολοφόνο.

 Η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη και γίνεται πρωτοπρόσωπη μόνο όταν "μιλάει" ο πρωταγωνιστής, ο νέος και  ανερχόμενος δημοσιογράφος που παλεύει και αυτός για "μια θέση στον ήλιο" Μιχάλης Μανιάς, ένας τύπος πανέξυπνος, αν και ακόμη άπειρος και ταυτόχρονα λίγο αφελής. Δεν φοβάται όμως τον κίνδυνο και τη σκληρή δουλειά και το αποδεικνύει σε κάθε ευκαιρία.
Από κει κι έπειτα τα πρόσωπα είναι πολλά: αστυνομικοί, βουλευτές, δημοσιογράφοι, ιερόδουλες, οι σύζυγοι των πρωταγωνιστών κ.α. Τίποτε όμως δεν είναι όπως δείχνει και σίγουρα ελάχιστοι αναγνώστες θα μπορέσουν να ανακαλύψουν ποιος είναι τελικά ο σκακιστής σε αυτή την πανέξυπνη και περίπλοκη παρτίδα που κρύβει θανάσιμα μυστικά...
 Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει και μία θαυμάσια ταινία και αυτό χάρη στα μικρά κεφάλαια που προσφέρουν "σκηνές" από τη ζωή των ηρώων που μένουν μετέωρες. Περισσότερα δεν μπορούμε να πούμε, γιατί, ειδικά στα αστυνομικά μυθιστορήματα, αν αποκαλύψουμε πολλά καταστρέφουμε τη μαγεία της ανάγνωσης. Σίγουρα όμως τα εύσημα αξίζουν στο συγγραφέα του για πολλούς λόγους: πρώτον επειδή έγραψε ένα πόνημα τρομερά περίπλοκο στη σύλληψή του και στη δόμησή του ως μυθιστόρημα. Δεύτερον επειδή κατάφερε να το κάνει να διαβάζεται απνευστί, κορυφώνοντας την αγωνία του αναγνώστη όχι μόνο σχετικά με τον ένοχο, αλλά και με άλλα ερωτήματα που γεννιούνται κατά την ανάγνωση. Τρίτον, επειδή καταφέρνει να μην αφήσει κανένα σκοτεινό σημείο στο τέλος, κάτι που ουκ ολίγες φορές συμβαίνει στα αστυνομικά μυθιστορήματα με πολύπλοκη υπόθεση. Και τέταρτον, επειδή παρά τις δυσκολίες του συγκεκριμένου λογοτεχνικού είδους ο Ηλίας καταφέρνει να δημιουργήσει και ένα έργο λογοτεχνικό με την καθαρή, σαφέσταστη και ενίοτε αποφθευγματική γραφή του που σέβεται τους αναγνώστες και δείχνει και το δικό του υπόβαθρο ως συγγραφέα αλλά και αναγνώστη.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: η σύλληψη της υπόθεσης ως ιδέας και η αριστοτεχνική του δόμηση.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: μα φυσικά οι λάτρεις του  καλού αστυνομικού μυθιστορήματος!

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2020

Οι μέρες της εβδομάδας, οι πλανήτες και η ονομασία τους

Η αλήθεια είναι ότι στην ελληνική γλώσσα η ονομασία που έχουν οι μέρες της εβδομάδας δεν παραπέμπει στο παγανιστικό παρελθόν που αυτές κουβαλούν. Μόνη φανερή εξαίρεση αποτελεί η Κυριακή, η οποία είναι φυσικά η μέρα του Κυρίου. Το ίδιο ισχύει και για την ιταλική γλώσσα όπου η Κυριακή αποκαλείται Domenica, δηλαδή πάλι ημέρα του Κυρίου. Στην αγγλική και τη γερμανική γλώσσα όμως η Κυριακή (Sun-day, Sonn-tag, κατά λέξη ημέρες του ήλιου) μαρτυρά ότι ήταν κάποτε αφιερωμένη στον Θεό Ήλιο, του οποίου τη θέση έλαβε ο θεός των χριστιανών.
Στην αρχαιότητα κάθε μία από τις επτά ημέρες της εβδομάδας ήταν αφιερωμένη σε μία από τις 7 ουράνιες θεότητες που αντιστοιχούσαν και σε έναν πλανήτη. Έτσι λοιπόν, εκτός από την Ημέρα του Ήλιου, υπήρχε και η Ημέρα της Σελήνης. Αυτή δεν είναι άλλη από τη Δευτέρα (lu-nedi, lu-ndi, Mon-day, Μοn-tag σε ιταλικά, γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά αντίστοιχα από το luna και το moon που σημαίνει φεγγάρι). Ακολούθως η Τρίτη ήταν η Ημέρα του Άρη (Mar-tedi, Mar-di στα ιταλικά και τα γαλλικά από το Mars= Άρης), η Τετάρτη η Ημέρα του Ερμή (Μer-coledi, Mer-credi από το Mercuri=Ερμής στις ίδιες γλώσσες), ενώ η Πέμπτη πήρε στα γερμανικά και τα αγγλικά το όνομά της από τους κεραυνούς που εξαπέλυε ο Δίας, ως μέρα αφιερωμένη σε αυτόν (Thur-sday και Donners-tag , από thunder=κεραυνός και donner=βροντή) και μόνο στα γαλλικά Jeudi από το ελληνικό Ζευς. Η Παρασκευή ήταν αφιερωμένη στην Αφροδίτη (Ven-erdi και Ven-dredi στα ιταλικά και τα γαλλικά από το Venus= Αφροδίτη) και, τέλος, το Σάββατο ήταν η Ημέρα του Κρόνου (ως Samedi, Samstag και Satur-day σε γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά από το Saturn=Κρόνος). Διότι τελικά ακόμη και οι μέρες της εβδομάδας κρύβουν περισσότερα μυστικά απ' όσα φανταζόμασταν!
ΠΗΓΗ: E. Gombrich, Μικρή ιστορία του κόσμου, εκδ. Πατάκη

Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2020

Dvorak, Carnival overture

Η εισαγωγή καρναβαλιού (Overture carnival op.92) γράφτηκε από τον Τσέχο συνθέτη Antonin Dvorak (1841-1904) τo 1891 και ανήκει στον κύκλο των εισαγωγών που έγραψε ο συνθέτης. Είναι γραμμένη για δύο φλάουτα, κλαρινέτα, όμποε, αγγλικά κόρνα, φαγκότα, τρομπέτες, τρία τρομπόνια, τούμπα, ταμπουρίνο, πιάτα, τρίγωνα, τύμπανα, άρπα και έγχορδα. Εδώ την ακούμε από παράσταση του 2012 της συμφωνικής ορχήστρας του BBC υπό τον Jiri Belohlavek.
https://www.youtube.com/watch?v=a1jNQgTVYrY 
 ΠΗΓΗ: wikipedia, λήμμα Carnival Oberture Dvorak

Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2020

Φωτεινή Ναούμ, Ο διαχειριστής, εκδ. Κυφάντα, 2019, σελ.205

Μία νουβέλα για τη μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου στις μεγαλουπόλεις...
Έτσι χαρακτηρίζουν με δυο λόγια οι περισσότεροι το μικρό αυτό πόνημα της Φωτεινής Ναούμ, ενός έργου ερχόμενου κατευθείαν από τα "μικράτα" της και τα πρώτα της δειλά βήματα στον απαιτητικό χώρο της λογοτεχνίας, το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα. Σαφώς πρόκειται για ένα ιδιαίτερο βιβλίο με πολλές αφανείς προεκτάσεις.
Και ιδού η υπόθεση εν ολίγοις: Μία πολυκατοικία. Μία χήρα, ένας χήρος και μία φοιτήτρια που όμως δεν είναι παρά ένας "κομήτης"στη νουβέλα. Ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά, με τον άντρα να είναι σχεδόν πάντα απών και μια οικογένεια με παιδιά μεγάλα, ένας γάμος ρουτίνας, όπως θα τον χαρακτηρίζαμε. Αυτή είναι η οικογένεια του διαχειριστή, του βασικού πρωταγωνιστή, ο οποίος αισθάνεται ότι στη φάση που διανύει-και στην οποία εστιάζουμε εμείς μέσα από τις σελίδες του βιβλίου- έχει χάσει όλο το νόημα της ύπαρξης... Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ζωή του πλέον δεν τον ευχαριστεί. Δεν είναι όμως ο μόνος.  Όλοι οι ήρωες του βιβλίου ψάχνουν την ευτυχία και υποκρίνονται ως έναν βαθμό. Όλοι βιώνουν τη μοναξιά, ενίοτε αβάσταχτη, ο καθένας όμως με τον δικό του τρόπο. Μπορεί άραγε να κάνει κάτι γι' αυτό ο διαχειριστής, αλλά και οι υπόλοιποι χαρακτήρες; Κρίση μέσης ηλικίας ίσως το πουν κάποιοι... Κλασικός τελειωμένος γάμος κάποιοι άλλοι...

Ο λόγος είναι μικροπερίοδος και έρχεται κατευθείαν μέσα από το μυαλό του ήρωα ή της ηρωΐδας.  Η συγγραφέας, με άκρατο ρεαλισμό, δεν διστάζει να μας αποκαλύψει τις πιο κρυφές σκέψεις ή και πράξεις των ηρώων, τέτοιες που ακόμη και οι ίδιοι θα ντρεπόμασταν για αυτές και επουδενί φυσικά θα τις αποκαλύπταμε σε τρίτους. Η Φωτεινή όμως δεν διστάζει να το κάνει, ούτε φοβάται να δημιουργήσει αντιπαθητικούς αντι-ήρωες, εξάλλου έχει ταλέντο στη δημιουργία τέτοιων χαρακτήρων και μας το έχει αποδείξει πολλαπλώς.
Η νουβέλα αυτή θα βάλει κάθε αναγνώστη  σε σκέψεις σχετικά με τη συμπεριφορά του απέναντι στους άλλους, σχετικά με το πως ο ίδιος βλέπει τους άλλους ή σχετικά με το πως οι ίδιοι βλέπουν αυτόν. Ειδικά όσοι από εμάς έχουν χορέψει το χορό του Ησαΐα θα βρουν ακόμη πιο πρόσφορο το έδαφος για προβληματισμό που θα αφορά τη σχέση τους με το έτερόν τους ήμισυ. Το έργο της Φωτεινής εκπέμπει ένα απεγνωσμένο και αγωνιώδες μήνυμα που ταυτίζεται με τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου: το μήνυμα τς συντροφικότητας, της αγάπης και της τρυφερότητας που όλοι μας έχουμε τόσο πολύ ανάγκη αλλά φοβόμαστε να το παραδεχτούμε. Επίσης, το ζήτημα του να πράττουμε αυτό ακριβώς που θέλουμε και να μην υποκρινόμαστε.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: μα φυσικά η μοναδική γραφή της Φωτεινής, άκρως ρεαλιστική, προκλητική και ειλικρινής!
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: ο "ψαγμένοι"αναγνώστες που δεν φοβούνται να ψαχτούν περαιτέρω και να θέσουν στον εαυτό τους καίρια ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο ζωής που ακολουθούν και με τον "ψεύτικο" εαυτό μας που όλοι μας δείχνουμε ως έναν βαθμό στους άλλους...

Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2020

Η προέλευση της λέξης καρναβάλι και η λέξη Τσικνοπέμπτη

Είναι κοινώς γνωστό ότι η λέξη Αποκριά προέρχεται από τις λέξεις από+κρέας, δηλαδή αποχή από το κρέας. Ο όρος αναφέρεται κανονικά στην τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, οπότε και είναι η τελευταία μέρα κατανάλωσης κρέατος πριν από τη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Ο λατινικός όρος καρναβάλι προέρχεται από τις λέξεις carne+vale και η σημασία του είναι ίδια με της ελληνικής λέξης, δηλαδή κρέας και αφαιρώ, αφήνω.
Οι απόκριες ως περίοδος μεταμφιέσεων και ξέφρενου γλεντιού σχετίζονταν στην αρχαιότητα με τα Διονύσια και τα Ανθεστήρια των Ελλήνων και τα Σατουρνάλια των Ρωμαίων, δηλαδή με την έλευση της άνοιξης.



Την Τσικνοπέμπτη (Giovedi Grasso, παχιά Πέμπτη δηλαδή στα βενετσιάνικα) οι εορτές του καρναβαλιού έφταναν στο αποκορύφωμά τους στη Βενετία. Η συνήθεια των πανηγυρικών εορτασμών και της κατανάλωσης κρέατος συγκεκριμένα την Τσικνοπέμπτη καθιερώθηκε το 1162 στη Βενετία και από εκεί μεταφέρθηκε στις βενετοκρατούμενες περιοχές του ελλαδικού χώρου. Την Τσικνοπέμπτη εκείνης της χρονιάς ο δόγης Vitale Michiel Β΄ νίκησε τον πατριάρχη της Ακυληίας στην ιταλική χερσόνησο, ο οποίος είχε καταλάβει το Grado, περιοχή που ανήκε στην βενετική σφαίρα επιρροής. Τότε ο δόγης έφερε τον πατριάρχη και δώδεκα κανονικούς αιχμάλωτους στη Βενετία, όπου με τη μεσολάβηση του Πάπα αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι. Σε ανάμνηση όμως του βενετικού θριάμβου, ο πατριάρχης υποχρεώθηκε να στέλνει κάθε χρόνο στη Βενετία τέτοια μέρα έναν ταύρο και δώδεκα γουρούνια (που συμβόλιζαν τον πατριάρχη και τους δώδεκα κανονικούς) για να σφαγούν στην πλατεία του Αγίου Μάρκου. Με την πάροδο του χρόνου τα γουρούνια δεν ήταν πλέον τόσα πολλά, πάντως διατηρήθηκε η συνήθεια της τελετουργικής σφαγής σε δημόσιο χώρο την Τσικνοπέμπτη και, ακολούθως, της κατανάλωσης κρέατος. 
ΠΗΓΗ: Σαραντινού Λεύκη, Λέων και Ημισέληνος, εκδ. Historical Quest

Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2020

Καρναβάλι της Βενετίας

Το καρναβάλι της Βενετίας βασίζεται σε ένα ναπολιτάνικο τραγούδι το Oh Mama, Mama cara. Έγινε ευρέως γνωστό όταν ο βιολιστής και συνθέτης Νικολό Παγκανίνι (1782-1840) έγραψε δώδεκα παραλλαγές για βιολί στις αρχές του 19ου αιώνα ονομάζοντας το έργο του Καρναβάλι της Βενετίας (opus 40). Έκτοτε εκτελείται από διάφορα όργανα. εδώ το ακούμε από τον Milan Rericha στο κλαρινέτο.
 https://www.youtube.com/watch?v=t1UuBBe3xBU

Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2020

Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, Αναμνήσεις ενός μολυβένιου στρατιώτη, εκδ. Πατάκη, 2019, σελ.292

Το βιβλίο αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί έναν φόρο τιμής σε όλους τους πολιτικά, ιδεολογικά και κομματικά "ανένταχτους", καθώς και στους εραστές της αποκαλούμενης "Μέσης Οδού".
Ο μολυβένιος στρατιώτης δεν είναι άλλος στην περίπτωση αυτή, παρά ο συγγραφέας του βιβλίου και γνωστός πανεπιστημιακός καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης, Γεώργιος Μαυρογορδάτος. Με πολύχρονη εμπειρία στην διδασκαλία, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, ο Μαυρογορδάτος επιλέγει να μοιραστεί μαζί με το αναγνωστικό κοινό τις αναμνήσεις του ως φοιτητής στην Αθήνα της δεκαετίας του '60, οπότε και ήρθε αντιμέτωπος με την αυταρχικότητα του ελληνικού κράτους και της αστυνομίας, αλλά και τις πλέον πρόσφατες εμπειρίες του, όχι πλέον ως φοιτητής, αλλά ως διδάσκων, οπότε και ήρθε και πάλι σε σύγκρουση, όχι με τους κρατικούς φορείς αυτή τη φορά, αλλά με τους φοιτητές των παντοδύναμων φοιτητικών κομματικών παρατάξεων.


Ο συγγραφέας μας περιγράφει με γλαφυρότητα την κατάσταση που επικρατεί στα πανεπιστήμια της χώρας μας τα τελευταία τριάντα περίπου χρόνια. Εστιάζει στα ποικίλα "καρκινώματα", όπως την παρερμήνευση της έννοιας του πανεπιστημιακού ασύλου, την ασυδοσία των κομματοποιημένων φοιτητών, τους αδιάφορους για το επάγγελμα του καθηγητή συναδέλφους, την ευκολία παραχώρησης σήμερα του διδακτορικού τίτλου σε άτομα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις γι' αυτό και την ευνοιοκρατία προς όσους αποφασίζουν να ενταχθούν πολιτικά σε κάποιο κόμμα, όλα εκείνα δηλαδή που ταλαιπωρούν τον πανεπιστημιακό χώρο ως τις μέρες μας και τον εμποδίζουν να καταστήσει αξιόπιστα και ανταγωνιστικά τα τριτοβάθμια ιδρύματα της χώρας μας, σε σχέση με το εξωτερικό.
Και εν τέλει, θέτει ο δημιουργός- Μολυβένιος Στρατιώτης του ομώνυμου παραμυθιού το παρακάτω ερώτημα: Θα βρει τελικά το δίκιο του ο άξιος που κάνει σωστά τη δουλειά του, αρνείται τις "χάρες" και τις "εξυπηρετήσεις", δεν διαθέτει "υψηλά ιστάμενους φίλους" και δεν επιλέγει να ταυτιστεί πολιτικά και ιδεολογικά με κάποιο κόμμα και κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία; Η απάντηση είναι ότι ίσως και να βρει κάποτε το δίκιο του και να γίνει επιτυχημένος κάποια στιγμή στη ζωή του, απλά θα αργήσει και οπωσδήποτε θα έρθει δεύτερος και καταϊδρωμένος σε σχέση με εκείνους που αποδέχονται και υπηρετούν τις μεγάλες πληγές της Ελλάδας, την ευνοιοκρατία, την κομματοκρατία και το ρουσφέτι...
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: η αμεσότητα της αφήγησης και η γνήσια κατάθεση ψυχής του συγγραφέα.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: πρωτίστως οι εκπαιδευτικοί, ιδιαίτερα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και όσοι ενδιαφέρονται για την κατάσταση της Ελλάδας του σήμερα.

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2020

Ο άγνωστος λιμός της Ουκρανίας

Η εικόνα αυτή δεν αφορά την κατοχική Αθήνα, ούτε αποτελεί εικόνα παιδιών που επιβίωσαν από το Ολοκαύτωμα...
Αντιθέτως αφορά ένα διαφορετικό Ολοκαύτωμα, άγνωστο στους περισσότερους Έλληνες και Δυτικοευρωπαίους το οποίο αφορούσε τους δυστυχείς πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης και συγκεκριμένα τα εκατομμύρια θύματα  του "Γολοντομόρ", της Μεγάλης Πείνας.
Ο μεγάλος λιμός ήταν αποτέλεσμα της καταστροφικής πολιτικής του Στάλιν, ο οποίος επεδίωκε με την υποχρεωτική κολεκτιβοποίηση να εκβιομηχανίσει τη Σοβιετική Ένωση σε δέκα μόλις χρόνια και να κατορθώσει έτσι να φτάσει τις προηγμένες χώρες της Δύσης.
 Οι αγρότες υποχρεώθηκαν να παραχωρήσουν τα χωράφια τους στο κράτος δια της βίας και να ενταχθούν σε μεγάλα κρατικά αγροκτήματα, τα κολχόζ. Η παραγωγή έπεσε κατακόρυφα, αφού πολλοί αγρότες προτίμησαν να μεταναστεύσουν παρά να φυτοζωούν στα κολχόζ και όσοι έμειναν δεν δούλευαν πλέον με τον ίδιο ζήλο, όπως ήταν αναμενόμενο. Παράλληλα, οι εξαγωγές σιτηρών προς τη Δύση συνεχίζονταν αμείωτες προκειμένου να μπορέσει ο Στάλιν να εισάγει μηχανήματα απαραίτητα για την εκβιομηχάνιση. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να πεθάνουν τουλάχιστον 5 εκατομμύρια άνθρωποι-άλλοι υποστηρίζουν 10- στην Ουκρανία και σε ολόκληρη τη Σοβιετική Ένωση. Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο Στάλιν επέλεξε να τιμωρήσει την Ουκρανία για την απείθεια που αυτή επέδειξε απέναντι στο κομμουνιστικό καθεστώς  το 1917.
ΠΗΓΗ: Ann Applebaum, Ο κόκκινος Λιμός, εκδ, Αλεξάνδρεια, 2019

Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2020

Ebben? Ne andro lontana, από την όπερα La Wally του Καταλάνι

Πρόκειται για μία πολύ δημοφιλή άρια από τη γνωστότερη άρια του Iταλού συνθέτη Alfredo Catalani (1854-1893). Το λυρικό αυτό δράμα είναι γραμμένο για τέσσερις πράξεις και βασισμένο στο λιμπρέτο του Ίλλικα, το οποίο με τη σειρά του βασίζεται σε μυθιστόρημα της Βιλελμίνης φον Χίλλερν. Πρωτοπαρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου το 1892.
https://www.youtube.com/watch?v=bsicIxNUR2M 


Εδώ ακούμε τη Μαρία Κάλλας από μία διάσημη παράσταση της Σκάλας του Μιλάνου το 1952 υπό τη διεύθυνση του Tulio Serafin. 
ΠΗΓΗ: Andeas Batta, Όπερα, εκδ. Ελευθερουδάκης

Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2020

Ανδρέας Λύκος, Το πιστόλι του Νεύτωνα, εκδ. Τραυλός, 2018, σελ.284

Ένα αναμφισβήτητα πρωτότυπο πόνημα που κατατάσσεται στον χώρο της μαθηματικής-αστυνομικής λογοτεχνίας μας προσφέρει ο Κομοτηναίος συγγραφέας και μαθηματικός Ανδρέας Λύκος. Το συγκεκριμένο έργο συνδυάζεται και με την ιστορία και θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηρισθεί "αστυνομικό-μαθηματικό-ιστορικό μυθιστόρημα".
Το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι η διαμάχη για τα πνευματικά δικαιώματα και την πατρότητα μιας νέας απόδειξης. Διερευνά τη διαμάχη μεταξύ του Νεύτωνα και του Λάιμπνιτς σχετικά με το ποιος από τους δύο διατύπωσε πρώτος το θεώρημα του Απειροστικού Λογισμού. 
Η υπόθεση του βιβλίου εκτυλίσσεται σε δύο χρονικές περιόδους: στο παρόν σε διάφορες πόλεις το 2016 και το 2001, αλλά και στο παρελθόν, στο Λονδίνο του 17ου αιώνα και της πολυθρύλητης Βασιλικής Εταιρείας, της συντροφιάς δηλαδή της γνώσης στην οποία μετείχαν ηγετικές φυσιογνωμίες της επιστήμης και του πνεύματος της Αγγλίας εκείνης της εποχής. Η διαμάχη για τα πνευματικά δικαιώματα μεταξύ Νεύτωνα και Λάιμπνιτς "μεταφέρεται" κατόπιν και στο παρόν, όντας σε αναλογία με το μέρος της υπόθεσης που εκτυλίσσεται τον 17ο αιώνα, σχετικά με μία άλλη μαθηματική απόδειξη, της σύγχρονης εποχής αυτή τη φορά.
Το επιδέξια στημένο παζλ και το "αστυνομικό" σκηνικό συμπληρώνει μία μυστηριώδης αυτοκτονία η οποία απαιτεί διερεύνηση. Πρωταγωνιστές στο μέρος του βιβλίου που διαδραματίζεται στο παρόν είναι ο ταλαντούχος μαθηματικός Αργύρης Στρουλιάρης και ο επίσης ιδιοφυής συνάδελφός του Νικόλας Παπαπέτρου.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ:  η εναλλαγή ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν και η αστυνομική διάσταση του βιβλίου. Για όσους γοητεύονται από την ιστορία είναι σίγουρο ότι θα απολαύσουν την περιήγηση στο Λονδίνο του 17ου αιώνα.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: παρά το γεγονός ότι το βιβλίο δεν απευθύνεται (μόνο) σε μαθηματικούς, το βέβαιο είναι ότι αυτοί θα το λατρέψουν ιδιαίτερα, όπως και οι αναγνώστες του αστυνομικού μυθιστορήματος. Ακόμη θα ικανοποιήσει αναγνώστες που αναζητούν ένα "εναλλακτικό" και πέρα από τα τετριμμένα ανάγνωσμα.

Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2020

Δίποδη βάδιση: το τίμημα που πληρώσαμε γι' αυτήν

Ως άνθρωποι είμαστε το μοναδικό ζωϊκό είδος που μετακινείται με τα δύο πόδια και όχι με τα τέσσερα ή με κάποιον άλλον τρόπο από αυτούς που μπορούν να κινηθούν τα υπόλοιπα ζώα, δηλαδή κολυμπώντας, πετώντας, έρποντας κτλ, εδώ και πέντε περίπου εκατομμύρια χρόνια.
Έτσι, τα χέρια μας απελευθερώθηκαν και ο άνθρωπος μπόρεσε να δημιουργήσει τεχνικό, και  αργότερα πνευματικό, πολιτισμό. Όμως η δίποδη βάδιση είχε και συνέπειες για τους ανθρώπους...
 Πρώτον, τους πόνους στη μέση που συνεπάγεται η στήριξη του βάρους του ανθρώπινου σώματος σε ένα μόνο πόδι ανά βήμα, οι οποίοι ταλαιπωρούν σήμερα ένα μεγάλο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού.
Δεύτερον, η δύσκολη και επικίνδυνη γέννα για τις γυναίκες. Η γενετική οδός έγινε πολύ στενή, με αποτέλεσμα ο τοκετός να είναι φοβερά επώδυνος και  επικίνδυνος για τις γυναίκες, όπως δεν είναι σε κανένα άλλο είδος στο ζωϊκό βασίλειο.
Και τρίτον, καρδιακά προβλήματα. Η όρθια βάδιση μετατόπισε το κέντρο βάρους του σώματός μας  πολύ ψηλά, με αποτέλεσμα να είναι φοβερά κουραστικό για την καρδιά μας να δουλεύει σε τέτοιους εντατικούς ρυθμούς που απαιτούνται υπό αυτές τις συνθήκες. Επιπροσθέτως, ο μεγάλος μας εγκέφαλος που βρίσκεται πολύ ψηλά στο σώμα μας απαιτεί μεγάλη ποσότητα αίματος, η οποία πρέπει να σταλεί από την καρδιά ενάντια στους νόμους της βαρύτητας.
Η εξέλιξή μας λοιπόν ήταν μεν καθ' όλα θαυμαστή, είχε όμως και το τίμημά της...
ΠΗΓΗ:  Sang-Hee-Lee, Η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, εκδ. Ψυχογιός, 2018

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...