Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2019

Wedding march από τους Lohengrin του Wagner

Το διάσημο γαμήλιο χορωδιακό ενός από τους μεγαλύτερους Γερμανούς συνθέτες, Richard Wagner (1813-1883) από την όπερα Lohengrin που γράφτηκε το 1850 είναι από τα γνωστότερα κομμάτια του συνθέτη. Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στη Βαϊμάρη το 1850 υπό τη διεύθυνση του Φραντς Λιστ, άλλου γνωστού συνθέτη της εποχής. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το λιμπρέτο της όπερας είναι του ίδιου του Βάγκνερ. Η υπόθεση της όπερας αντλεί από τον μύθο του Πάρσιφαλ του Βόλφραμ φον Έσενμπαχ. Εδώ το ακούμε από την Εθνική Ορχήστρα της Ουγγαρίας σε διεύθυνση του Janos Kovac.
https://www.youtube.com/watch?v=_7Su2qPT_P0 
 ΠΗΓΗ: Wikipedia, λήμμα Λόενγκριν

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Αλέξης Πανσέληνος, Ελαφρά ελληνικά τραγούδια, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2018

Ένα βιβλίο σαν ελληνική ταινία...
Γεμάτο με χρώματα, αρώματα, μνήμες και, προπάντων όπως μας προδίδει και ο τίτλος, μουσικές και τραγούδια της Αθήνας του 1950-1953.
Ο Αλέξης Πανσέληνος, τέως δικηγόρος και νυν λογοτέχνης με μεγάλη εμπειρία  στον χώρο, μας δίνει με το παρόν πόνημα ένα "παζλ", μία τοιχογραφία από πολλές μικρές ιστορίες της καθημερινότητας στη μεταπολεμική και μετεμφυλιακή Αθήνα που μας προσφέρονται στο πιάτο σαν στιγμιότυπα από ελληνικές ταινίες.
Η γραφή του άκρως ρεαλιστική, ειρωνική και ελαφρά σατυρική ορισμένες φορές. Ο συγγραφέας στέκεται απέναντι από τους πέρα για πέρα αληθινούς και γεμάτους πάθη και αδυναμίες ήρωες που δημιουργεί- ίσως ο πιο σωστός χαρακτηρισμός για αυτούς θα ήταν αντι-ήρωες, αφού απουσιάζει κάθε απόπειρα ωραιοποίησής τους-με ένα ύφος που θυμίζει πολλές φορές τη σατυρική διάθεση από τα Μικροαστικά του Λουκιανού Κηλαϊδόνη. Τα εύστοχα πολιτικά σχόλια και οι κρίσεις του συγγραφέα μένουν καμουφλαρισμένα καλά μέσα στα λόγια αυτών των αντιηρώων.
Οι πρωταγωνιστές επομένως, προέρχονται από όλες τις κοινωνικές τάξεις και απ' όλους τους πολιτικούς χώρους: διωκόμενοι αριστεροί, πανούργως ελισσόμενοι δεξιοί, ιδιόρρυθμοι καλλιτέχνες, όμορφες γραμματείς, καθωσπρέπει κυρίες, ευσυνείδητοι επιχειρηματίες, συμφεροντολόγοι ξένοι και άλλοι πολλοί. Οι χώροι στους οποίους κινούνται είναι εξίσου πολλοί και πολύχρωμοι: από θέατρα, σπίτια και παρελάσεις μέχρι καφενεία, ατελιέ ζωγράφων και τους δρόμους της Αθήνας του '50.
Οι μουσικές και τα τραγούδια εξίσου ποικίλα και πολλά, όπως το απαιτεί ο τίτλος και είναι πράγματι ό,τι ακουγόταν στην Αθήνα εκείνα τα χρόνια. Ένα τραγούδι, μία μουσική για κάθε περίσταση: κλασική μουσική στις αίθουσες συναυλιών, φραγκοσυριανή στα κέντρα, Σοφία Βέμπο, Κηλαϊδόνης και εμβατήρια παρελάσεων, ακόμη και ξένες επιτυχίες στο ραδιόφωνο. Το μπάσο κοντίνουο σε όλη αυτή τη φαντασμαγορική παρέλαση τόπων και προσώπων, είναι το ψυχροπολεμικό κλίμα με την αντίθεση αριστερών-δεξιών και, κυρίως, ο πόλεμος της Κορέας, αυτός ο βραχνάς για τους απλούς Έλληνες πολίτες που καλούνται να πολεμήσουν και ίσως να πεθάνουν για μία ξένη υπόθεση που δεν τους αφορά. Αυτά τα δύο θέματα επανέρχονται διαρκώς σαν επίμονο οστινάτο, δίνοντας έναν ακόμη μουσικό παλμό στο ξεχωριστό πόνημα του Αλέξη Πανσέληνου.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: η άκρως ρεαλιστική και ειρωνική γραφή καθώς και οι γρήγορες εναλλαγές που δεν αφήνουν την αφήγηση να πλατειάσει.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: οι λάτρεις του ρεαλισμού στη λογοτεχνία και όσοι έζησαν- ή λάτρεψαν τη μεταπολεμική Αθήνα!

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019

Ο καφές και οι Οθωμανοί

Ο καφές, που κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από την Αιθιοπία πρωτοεμφανίστηκε στην Κωνσταντινούπολη μάλλον επί βασιλείας του Σελίμ Γιαβούζ το 1517, αμέσως μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου. Βέβαια, τότε επρόκειτο για άγνωστο προϊόν στο ευρύ κοινό. Φορτία καφέ στην πρωτεύουσα του οθωμανικού κράτους άρχισαν να καταφτάνουν σε μεγαλύτερες ποσότητες στα μέσα του 16ου αιώνα, επί βασιλείας του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Τότε υπήρξαν πολλές συζητήσεις σχετικά με το εάν ο ισλαμικός νόμος απαγόρευε την πόση του νέου αυτού ροφήματος. Ο σουλτάνος Μουράτ ο Δ΄(βασ. 1623-40), απαγόρευσε μάλιστα τον καφέ και τα καφενεία, αλλά, εν τέλει, από το 1591 οι απαγορεύσεις έπαψαν και έκτοτε ο αράβικος, τουρκικός- ή ελληνικός όπως ονομάστηκε αργότερα -καφές αποτελεί μέρος της οθωμανικής κουλτούρας. Το πρώτο καφενείο της πόλης άνοιξε στα Ταχτάκαλε και πολλοί συνδύαζαν τον καφέ εκεί όχι μόνο με τον επίσης νεοαφιχθέντα στην Ευρώπη καπνό, αλλά και με την ανάγνωση.
ΠΗΓΗ: Αλεξ. Μασσαβέτας, Κωνσταντινούπολη, Στις άγνωστες γειτονιές του Κερατίου, εκδ. Πατάκη

Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2019

Ραχμάνινοφ, Κοντσέρτο για πιάνο Νο.3

Το κοντσέρτο αυτό, σε ρε μινόρε, έγινε ευρύτερα γνωστό χάρη στην ταινία του 1996 "Ο σολίστας" (αγγλικός τίτλος Shine) με τον Τζέφρι Ρας να ενσαρκώνει τον ρόλο του ψυχοπαθή πιανίστα Ντέιβιντ Χέλγκοφ.


 https://www.youtube.com/watch?v=MOOfoW5_2iE

Ο Ρώσος συνθέτης και πιανίστας Σεργκέι Ραχμνάνινοφ (1873-1943) συνέθεσε το έργο αυτό το 1909. Αποτελείται από τρία μέρη, Allegro ma non tanto (γρήγορα, μα όχι πολύ), Intermezzo: Adagio(αργά) και finale:alla breve(γρήγορα, σε κομμένο χρόνο).
Πρόκειται για έργο εξαιρετικής πιανιστικής δεξιοτεχνίας.
Εδώ το ακούμε με τη φοβερή Μάρθα Άργκεριχ και τη ραδιοφωνική συμφωνική ορχήστρα του Βερολίνου σε ηχογράφηση πιθανότατα του 1982. 
ΠΗΓΗ: wikipedia, λήμμα, 3ο κοντσέρτο για πιάνο Ραχμάνινοφ

Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2019

Νίκος Τακόλας, Οι 32 ώρες της θεάς, εκδ.Εντύποις,σελ. 124

Η βραβευμένη αυτή νουβέλα του πολυγραφότατου Λαρισαίου Νίκου Τακόλα αποτελεί την καλύτερη πρόταση για τους αναγνώστες που λατρεύουν τρία πράγματα: την Θεσσαλονίκη, τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον συμβολισμό στη γραφή.

 Το βιβλίο αυτό μας δίνει ένα πολύχρωμο μωσαϊκό της συμπρωτεύουσας όπως αυτή ήταν τις ταραγμένες μέρες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η πολυεθνική αυτή πόλη με τους Εβραίους της, τους Αρμένιους, τους Έλληνες, αλλά και τους κάθε λογής ξένους, δίνεται στον αναγνώστη σε όλο της το μεγαλείο. Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι φυσικά οι δύο βασικοί ερωτικοί παρτενέρ, η Αυγερινή Γιαννακού, ελληνογαλλίδα καθηγήτρια γαλλικών και ο αξιωματικός της Γαλλικής Σαιν Συρ Μορίς Ντιμόν, αλλά και πρόσωπα από όλα τα φάσματα του δημόσιου βίου: πόρνες, πρόσφυγες, αξιωματικοί του στρατού, χορεύτριες, καμαριέρες, έμποροι και πολλοί άλλοι. Με κεντρικό θέμα τον έρωτα του Γάλλου αξιωματικού και της Θεάς δίνεται το πανόραμα της συμπρωτεύουσας στον Μεγάλο Πόλεμο, αλλά και το κλίμα του Εθνικού Διχασμού. Τραγικό φινάλε, η Μεγάλη Πυρκαγιά του 1917 που άλλαξε για πάντα τη φυσιογνωμία της πόλης. Οι συμβολισμοί και τα συμπεράσματα που θα βγάλει ο κάθε αναγνώστης μετά την ανάγνωση του εν λόγω πονήματος θα είναι διαφορετικά για τον καθένα και σ' αυτό ακριβώς έγκειται και η μαγεία του βιβλίου, το οποίο κινείται ανάμεσα στον συμβολισμό, τον μαγικό ρεαλισμό και τη λογοτεχνία του φανταστικού.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: οι καθηλωτικές περιγραφές του και οι πολλές διαφορετικές εικόνες που προσφέρει.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: οι λάτρεις του μαγικού ρεαλισμού και φυσικά της Θεσσαλονίκης!

Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2019

Εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη

Τελικά πόσες εκκλησίες έμειναν στη διάθεση των χριστιανών μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης;
Η αλήθεια είναι ότι ο Μεχμέτ ο Πορθητής υπήρξε σχετικά ανεκτικός σε ό,τι αφορά τη διαρπαγή των εκκλησιών των χριστιανών αμέσως μετά την Άλωση. Διατήρησε επίσης και διεύρυνε τις δικαιοδοσίες του Πατριαρχείου. Οι διάδοχοί του όμως, ήδη από τη βασιλεία του γιου του, Βαγιαζήτ Β΄, ακολούθησαν πολύ πιο ανελέητη πολιτική. Κατά τη διάρκεια της δικής του βασιλείας αρπάχτηκαν η Μονή της Χώρας, ο ναός των Σέργιου και Βάχκου, η Μονή Στουδίου, η Μονή Μυρελαίου και η Μονή Λιβός. Οι διάδοχοι του Βαγιαζήτ συνέχισαν την πολιτική αυτή με αποτέλεσμα σήμερα μόνο τέσσερις εκκλησίες να μένουν στη δικαιοδοσία των χριστιανών: η Παναγιά των Βλαχερνών, η Παναγιά των Μογγόλων (ή Μουχλιώτισσα) στο Φανάρι, ο Άγιος Δημήτριος Ξυλόπορτας στο Μπαλάτ και ο Άγιος Γεώργιος Κυπαρισσάς στα Ψωμαθιά. Από αυτές μόνο μία, η Παναγία των Μογγόλων που εικονίζεται κάτω, διασώζει το αρχικό της κτίσμα.

ΠΗΓΗ: Αλέξανδρος Μασσαβέτας, Κωνσταντινούπολη, Στις άγνωστες γειτονιές του Κερατίου, εκδ. Πατάκη

Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2019

Σμέτανα, ο Μολδάβας από το Συμφωνικό ποιήμα Η πατρίδα μου

Πρόκειται για το πιο γνωστό κομμάτι από το Συμφωνικό ποίημα Η πατρίδα μου (Μa Vlast) που έγραψε ο μεγάλος Τσέχος συνθέτης το 1874.
Ο Μπένριχ Σμέτανα (1824-84) θεωρείται πρωτοπόρος της τσεχικής εθνικής σχολής. Όταν γράφτηκε το συμφωνικό αυτό ποίημα η Βοημία βρισκόταν κάτω από την κατοχή των αυστριακών Αψβούργων.
https://www.youtube.com/watch?v=gTKsHwqaIr4 


Στο δεύτερο από τα έξι συνολικά μέρη του έργου, με τον τίτλο "Μολδάβας", περιγράφεται η πορεία του ποταμού αρχικά μέσα από τα δάση της Βοημίας. Ακολουθεί η εικόνα ενός κυνηγιού, που αναγγέλεται από τα κόρνα και τις τρομπέτες, κατόπιν ένας αγροτικός γάμος και τα νυχτερινά ξεφαντώματα των νυμφών. Τέλος, ο ποταμός καταλήγει την Πράγα και διέρχεται δίπλα από λαμπρά παλάτια. Η παρούσα εκτέλεση είναι με την Συμφωνική Ορχήστρα του Βερολίνου, υπό την μπαγκέτα του φον Κάραγιαν.
ΠΗΓΗ: Joseph Machlis, Kristine Forney, Η απόλαυση της μουσικής, εκδ. Fagotto books

Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2019

Νίκος Βατόπουλος, Όπου και να ταξιδέψω, εκδ. Μεταίχμιο, σελ.348

Η αλήθεια είναι ότι συνήθως δεν διαβάζω "περιηγητικά" βιβλία τα οποία δεν ρίχνουν το κύριο βάρος στην ιστορία ενός τόπου, είτε από δικό μου χούι, είτε λόγω δουλειάς... Η αλήθεια όμως είναι επίσης ότι το συγκεκριμένο βιβλίο κατάφερε να με κάνει να δω αυτού του είδους τα βιβλία με ένα εντελώς διαφορετικό μάτι.
Το νέο πόνημα του Νίκου Βατόπουλου, γνωστού δημοσιογράφου στην Καθημερινή και περισσότερο γνωστού για το συγγραφικό του έργο που αφορά την ίδια την Αθήνα, αποτελεί ένα απρόσμενα ιδιαίτερο, όσο και ξεχωριστό, οδοιπορικό. Επικεντρώνεται σε είκοσι τέσσερις πόλεις της ελληνικής επαρχίας, πόλεις της ηπειρωτικής κυρίως Ελλάδας, όχι σε εκείνες που είναι κατεξοχήν τουριστικές ή διάσημες για κάποιο συγκεκριμένο λόγο-είτε αυτό είναι μνημείο, παλιά πόλη ή ο,τιδήποτε άλλο- αλλά κυρίως σε όσες είναι παραμελημένες ή υποτιμημένες από άποψη φήμης και επισκεψιμότητας. Η νησιωτική Ελλάδα φυσικά δεν αγνοείται, αλλά ως αρκετά πιο προβεβλημένη, διατηρεί μια πιο ελάσσονα παρουσία στο βιβλίο.
 Από το Ηράκλειο, που είναι γνωστό περισσότερο ως τερατώδης μεγαλούπολη-αδίκως βέβαια!- και την Τρίπολη με τα άγνωστα νεοκλασικά της, μέχρι την άγνωστη στους πολλούς Κομοτηνή των μουσουλμάνων και τη Δράμα των νερών, ο Νίκος Βατόπουλος καταθέτει στον αναγνώστη τη δική του ματιά μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του, πως είδε δηλαδή και πως βίωσε ο ίδιος την περιήγησή του στις πόλεις που επισκέφθηκε, καταρρίπτοντας μύθους και στερεότυπα, δίνοντας ξεχωριστή σημασία σε πράγματα άγνωστα για τους πολλούς και αδιαφορώντας για ιστορικές και άλλες συμβάσεις.
Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο που αποσκοπεί στην απλή παράθεση εγκυκλοπαιδικών γνώσεων, αλλά για ένα  οδοιπορικό γνήσια ανθρώπινο που προσπαθεί να αφουγκραστεί τον ιδιαίτερο παλμό και τον σφυγμό κάθε πόλης.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: Η αμεσότητα και η γνήσια κατάθεση ψυχής του έμπειρου συγγραφέα σε όσα μας μεταφέρει γραπτώς.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: οι λάτρεις των ταξιδίων και των κρυμμένων ομορφιών της Ελλάδας!

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2019

Η συνθήκη του Βερντέν, 843

Λίγοι γνωρίζουν ότι το γερμανικό και το γαλλικό έθνος ανάγει τη δημιουργία του στη Συνθήκη του Βερντέν το 843.
Μετά τον θάνατο του Καρλομάγνου το 814, διάδοχος του στη διοίκηση της μεσαιωνικής καρολίγγειας αυτοκρατορίας έγινε ο γιος του Λουδοβίκος ο Ευσεβής.
Το 840, μετά και από τον δικό του θάνατο,  η άλλοτε κραταιά αυτοκρατορία του Καρλομάγνου  μοιράστηκε ανάμεσα στους τρεις γιους του, οι οποίοι κατέληξαν σε συμφωνία μετά από αρκετούς αδελφοκτόνους εφύλιους πολέμους.
Έτσι  το 843 υπογράφτηκε η συνθήκη του Βερντέν η οποία χώριζε την αυτοκρατορία σε τρία μέρη: ο Λουδοβίκος ο επονομαζόμενος Γερμανικός , πήρε το ανατολικό γερμανόφωνο κομμάτι, ο Λοθάριος Α΄το κεντρικό κομμάτι, δηλαδή το Μέσο φραγκικό βασίλειο, που περιλάμβανε εδάφη της σημερινής Ελβετίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Γαλλίας και, τέλος, ο Κάρολος, ο επονομαζόμενος Φαλακρός, πήρε το δυτικό φραγκικό βασίλειο στα εδάφη της σημερινής Γαλλίας.

Με την πάροδο του χρόνου τα δύο ακριανά βασίλεια, πιο ομοιογενή γλωσσικά και πολιτισμικά, ήταν εκείνα που επιβίωσαν, σηματοδοτώντας τη γένεση δύο σημαντικών εθνών της Ευρώπης, του γαλλικού και του γερμανικού έθνους.
ΠΗΓΗ: Bernstein-Milza, Ιστορία της Ευρώπης, τόμος 1, εκδ. Αλεξάνδρεια

Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2019

Non piu adrai, άρια του Φίγκαρο από την όπερα "Οι γάμοι του Φίγκαρο" του W. A. Mozart

Η άρια αυτή είναι μία από τα γνωστότερα αποσπάσματα από τη διάσημη όπερα "Οι γάμοι του Φίγκαρο"(κ.492) που έγραψε ο Μότσαρτ το 1786. Είναι γραμμένη σε τέσσερις πράξεις και εντάσσεται στις κωμικές όπερες (όπερα μπούφα). Το λιμπρέτο είναι του Λορέντζο ντα Πόντε, βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Καρόν ντε Μπωμαρσαί. Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στις 1 Μαΐου του 1786 στη Βιέννη. 




https://www.youtube.com/watch?v=e1-FKyOTvto

Τη συγκεκριμένη άρια για μπάσο στο τέλος της πρώτης πράξης την απευθύνει ο πρωταγωνιστής Φίγκαρο στον Κερουμπίνο, τον ακόλουθο της κόμισσας, όταν ο κόμης τον στέλνει για στράτευση. Εδώ την ακούμε από τον Ruggero Raimondi σε παράσταση της Μητροπολιτικής όπερας της Νέας Υόρκης το 1985.
ΠΗΓΗ: wikipedia και κείμενο από CD με την ομώνυμη όπερα της εταιρείας Telarc

Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2019

Άρης Σφακιανάκης, Η σκιά του Κυβερνήτη, εκδ. Κέδρος, σελ. 509

Ένα βιβλίο που σε εκπλήσσει, ένα μικρό αριστούργημα...
Πρόκειται για ένα αξιοπρόσεκτο βιβλίο που αφορά ένα πρόσωπο και μια περίοδο της ελληνικής ιστορίας που δεν έχει απασχολήσει παρά ελάχιστα μόνο τους εκπροσώπους του ιστορικού μυθιστορήματος στη χώρα μας.
    Το πόνημα του πολυγραφότατου συγγραφέα και μεταφραστή Άρη Σφακιανάκη, Κρητικού νομικού και με εμπειρία σαράντα σχεδόν ετών στον χώρο της λογοτεχνίας, αποτίει φόρο τιμής σε ένα πρόσωπο του οποίου η αυτοθυσία και η προσφορά στην Ελλάδα δεν έχουν εκτιμηθεί όσο θα έπρεπε από τους σημερινούς Έλληνες, στον Κερκυραίο Κόντε Ιωάννη Καποδίστρια, τον πρώτο Κυβερνήτη του ελληνικού κράτους.
    Η αρχή του μυθιστορήματος που ξαφνιάζει ευχάριστα από την πρώτη κιόλας σελίδα, τοποθετείται στα τέλη του 1827, πριν ακόμη ο Κόμης Καποδίστριας πατήσει το πόδι του στην εξαθλιωμένη από τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας και τους εμφύλιους σπαραγμούς Ελλάδα, η έκταση της οποίας, αλλά ακόμη και η ίδια η υπόστασή της, είναι ακόμη υπό συζήτηση από τις Μεγάλες Δυνάμεις εκείνη την ταραγμένη περίοδο.

    Μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Πέτρου Σκοτεινού, του προσωπικού σωματοφύλακα, αλλά και φίλου του Κυβερνήτη, ο αναγνώστης γνωρίζει από πρώτο χέρι την άθλια εικόνα την οποία παρουσίαζε η Ελλάδα κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα και τις τιτάνιες προσπάθειες που κατέβαλε ο Καποδίστριας με την υπέρμετρη αφοσίωση στην πατρίδα του και με σκληρή δουλειά για να δημιουργήσει ένα σύγχρονο κράτος με υπόσταση και ευρωπαϊκά πρότυπα και να αφήσει πίσω τις σκληρές μνήμες της τουρκοκρατίας. Αλίμονο όμως... Στην προσπάθειά του αυτή δυστυχώς δεν θα βρει αρωγό τον ελληνικό λαό, αλλά αντίπαλο... Κι αν όχι όλο τον λαό, τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του, όπως τους κοτζαμπάσηδες Μανιάτες, τους καραβοκυραίους Υδραίους και Σπετσιώτες και γενικότερα κάθε Έλληνα ο οποίος αρνήθηκε να απολέσει τα προνόμια που είχε αποκομίσει στην τουρκοκρατία, συχνά εις βάρος των ίδιων των συμπατριωτών του και του υπό σύσταση κράτους του.
   Το βιβλίο είναι καρπός εξαιρετικής ιστορικής έρευνας, ολοφάνερης ακόμη και στους μη ειδήμονες, αν και ο συγγραφέας, μετριόφρων όντας, επιλέγει να μην μας αποκαλύψει τις πηγές του.
   Και η τεχνική της γραφής του όμως δεν πηγαίνει διόλου πίσω.... Λόγος καθαρός, δουλεμένος και ενίοτε αποφθεγματικός, αυτός γίνεται το όχημα μέσω του οποίου ξεδιπλώνεται η πλοκή του βιβλίου. Η τελευταία όμως δεν στέκεται μόνο στη μυθιστορηματική εξιστόρηση των γεγονότων που αφορούν τη ζωή του Κυβερνήτη, αλλά και στις ανατροπές και στις περιπέτειες που ζει ο σωματοφύλακάς του. Πάνω απ' όλα όμως, ο λόγος του Άρη Σφακιανάκη καταφέρνει να κάνει τον αναγνώστη να γνωρίσει σε βάθος τον Κόντε Καποδίστρια, όχι μόνο μέσα από τις πολιτικές επιλογές του, αλλά και μέσα από τις αδυναμίες, τα λάθη του και τις πιο προσωπικές του συνήθειες, κάτι δηλαδή που μόνο ένα καλοδουλεμένο ιστορικό μυθιστόρημα μπορεί να προσφέρει σαν γνώση. Ο συγγραφέας με την πένα του καταφέρνει να ταρακουνήσει και να συγκινήσει έντονα τον αναγνώστη, ίσως ακόμη και να δακρύσει, καθώς θα παρακολουθεί την πορεία της απαράδεκτης εναντίωσης στο μεταρρυθμιστικό έργο του Κυβερνήτη από τα παγιωμένα συμφέροντα, με αποκορύφωμα την αποτρόπαια σκηνή της δολοφονίας του Κυβερνήτη. Μία τέτοια αντίδραση όμως από την πλευρά του αναγνώστη είναι απολύτως φυσιολογική, αφού εκείνος αισθάνεται πλέον ότι γνώρισε προσωπικά ο ίδιος τον μεγάλο αυτόν πολιτικό- και όχι πολιτικάντη που υπόσχεται μεγαλόσχημα και απραγματοποίητα πράγματα- μέσα από τη συναρπαστική αφήγηση του βίου του.
     Ο υποψιασμένος αναγνώστης, τέλος, θα βρει πολλές-δυστυχώς θλιβερές- αναλογίες ανάμεσα στην Ελλάδα του τότε και την Ελλάδα του σήμερα... Μικροκομματικά συμφέροντα, εμφύλιοι σπαραγμοί, πάθη, διχόνοιες, το ατομικό συμφέρον πάνω από το συλλογικό, όλες εκείνες δηλαδή τις κατάρες της φυλής μας που μας καταδικάζουν να μένουμε πάντα στην "κόψη του ξυραφιού", μεταξύ Ανατολής και Δύσης, και να μην γίνουμε ποτέ καθαρόαιμοι Δυτικοί στην κρατική και την πολιτική νοοτροπία μας.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, πρόκειται για ένα μικρό αριστούργημα από κάθε άποψη, ιστορικής έρευνας, πλοκής, γλώσσας, αφηγηματικής τεχνικής, των συναισθημάτων που προκαλεί στον αναγνώστη, αλλά και ως αφετηρία προβληματισμών για την κατάντια της Ελλάδας του σήμερα.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: Όσοι ενδιαφέρονται για την ελληνική ιστορία και την πολιτική και οι λάτρεις του ιστορικού μυθιστορήματος.

Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2019

Πώς εφευρέθηκε το στηθοσκόπιο

Το στηθοσκόπιο υπάρχει από το 1816 χάρη στον Γάλλο γιατρό Ρενέ Λαενέκ ο οποίος ήταν συγχρόνως και μουσικός.
Μία μέρα του Σεπτεμβρίου εν έτει 1816 μία στρουμπουλή κυρία με μεγάλο στήθος τον επισκέφθηκε παραπονούμενη ότι είχε προβλήματα με την καρδιά της. Ο γιατρός δεν μπορούσε φυσικά να αγνοήσει τις ηθικές επιταγές της εποχής και να βάλει το αυτί του στο στήθος της. Ευτυχώς όμως που η ιδιότητα του μουσικού του έδωσε το έναυσμα να σκεφτεί να φτιάξει έναν σωλήνα από χαρτί και να αγγίξει με αυτό την ασθενή του. Έκπληκτος διαπίστωσε ότι άκουγε τους κτύπους της καρδιάς ακόμη καλύτερα από άλλες φορές. Έτσι, λίγο μετά κατασκεύασε το πρώτο στηθοσκόπιο από ξύλο με ένα μικρό χωνί στην άκρη του, αποδεικνύοντας πόσο πολύ μπορεί να βοηθήσει κάποιον η ενασχόληση με τη μουσική!
 Κατόπιν το 1852 ο γιατρός Τζορτζ Κάμαν από τη Νέα Υόρκη εφηύρε το σύγχρονο στηθοσκόπιο, το οποίο δεν άλλαξε πολύ από τότε.
ΠΗΓΗ: Rick Beyer, Συναρπαστικές ιστορίες που δεν ειπώθηκαν ποτέ, εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2010

Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2019

J.S. Bach, Πρελούδιο και φούγκα Νο.2 σε ντο ελάσσονα από το Καλά Συγκερασμένο Κλειδοκύμβαλο

O Γερμανός συνθέτης Johann Sebastian Bach (1685-1750) της εποχής του μπαρόκ από τη μεγάλη μουσική οικογένεια των Μπαχ επηρέασε καθοριστικά με το έργο του την πορεία της εξέλιξης της δυτικής ευρωπαϊκής μουσικής. Έφθασε σε σημείο ύψιστης τελειότητας τη φούγκα (σημαίνει φυγή από τη λατινική λέξη fuga). Η φούγκα είναι αντιστικτική σύνθεση που βασίζεται στην αρχή της μίμησης με ένα χαρακτηριστικό θέμα το οποίο περνάει διαδοχικά σε όλες τις φωνές. Το πρελούδιο είναι εισαγωγή που παίζεται πριν από μία σύνθεση όπως μια φούγκα ή μία σουίτα. Κατάγεται από τους αυτοσχεδιασμούς στο λαούτο και τα πληκτροφόρα.
 
https://www.youtube.com/watch?v=JcFHuUJE0mU 

  Το πρελούδιο και η τρίφωνη φούγκα που ακούμε εδώ από τον μεγάλο δεξιοτέχνη του πιάνου Σβιατοσλάβ Ρίχτερ είναι από τις γνωστότερες και ωραιότερες του Γερμανού συνθέτη. Την χαρακτηρίζει μία αίσθηση ενότητας που ενισχύεται από τον αδιάλειπτο ρυθμό. Όταν το έργο φτάνει στο τέλος του υπάρχει έντονη η αίσθηση μίας δράσης που τερματίζεται, όπως το τέλος ενός ταξιδιού.
 ΠΗΓΗ: Joseph Machlis- Kristine Forney, Η απόλαυση της μουσικής, εκδόσεις fagotto books

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...