Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

 

Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά και με το παραπάνω, συν το δυνατό χαρτί της πρωτοτυπίας και της αποφυγής των "κλισέ" στην υπόθεση. Η Αγγλίδα συγγραφέας Μπεθ Ο' Λίρι φαίνεται ότι έχει ειδίκευση στη συγγραφής τέτοιων μυθιστορημάτων, αν μάλιστα κρίνει κανείς και από την επιτυχία του προηγούμενού της μυθιστορήματος με τίτλο "Οι συγκάτοικοι" το οποίο ξεπέρασε τις ένα εκατομμύριο πωλήσεις και έχει μεταφερθεί και επιτυχώς στη μικρή οθόνη. 

Παρά τον  ανάλαφρο χαρακτήρα του και τους, ενίοτε, χιουμοριστικούς διαλόγους και χαρακτήρες του, η υπόθεση του βιβλίο διατρέχεται από ένα συνεχές basso continuo κάθε άλλο παρά ευχάριστο:ένα διαρκές πένθος. Η εισαγωγή αυτού ακριβώς του στοιχείου, αναμφίβολα, είναι που κάνει το παρόν βιβλίο επιτυχημένο και όχι ένα απλό, χαζοχαρούμενο πόνημα, όπως αντίστοιχα που έχουν κυκλοφορήσει τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό. 

Τρεις γυναίκες είναι  πρωταγωνίστριες στο παρόν πόνημα, η Λίνα, η μητέρα της Μαριάν και η γιαγιά της Αϊλίν. Και οι τρεις αυτές γυναίκες πενθούν, η κάθε μία με τον δικό της τρόπο, τον πρόσφατο και αναπάντεχο, όσο και άδικο, θάνατο της αδελφής της Λίνας, της Κάρλας, από την επάρατη νόσο.

 Η Λίνα μένει στο Λονδίνο, δουλεύει σε μία μεγάλη εταιρεία, έχει  φίλο και γενικά διάγει μία επιτυχημένη και ήρεμη ζωή. Μετά από τον θάνατο της αδελφής της, όμως, δυσκολεύεται να βρει τον εαυτό της με αποτέλεσμα να τα θαλασσώσει στη δουλειά. Η άδεια μετ' αποδοχών που της δίνουν σημαίνει ότι χρειάζεται μια αλλαγή. Η γιαγιά, από την άλλη, ζει μαζί με τη μητέρα της Λίνα σε ένα μικρό χωριό κοντά στο Λονδίνο. Ο άντρας της, ο παππούς της Λίνα, την έχει μόλις εγκαταλείψει, χάριν μιας νέας χορεύτριας. 

Η Αϊλίν ψάχνει σύντροφο, στον περιορισμένο χώρο όμως του χωριού, δυσκολεύεται να βρει αντικαταστάτη. Έτσι, όταν η Λίνα της προτείνει μία ανταλλαγή θέσεων, η Αϊλίν δέχεται να μείνει στο Λονδίνο, στο σπίτι της Λίνας προκειμένου να βρει σύντροφο. Η Λίνα, από την άλλη , δέχεται να μετοικήσει στο χωριό προκειμένου να φροντίσει τις κοινωνικές υποχρεώσεις της γιαγιάς της, αλλά και να τα βρει με τον εαυτό της και με τη μητέρα της.

Τα πράγματα θα πάρουν, τελικά, απρόσμενη τροπή για τις τρεις γυναίκες και το φινάλε μπορεί να είναι καλό, οπωσδήποτε όμως δεν είναι συνηθισμένο.

Η συγγραφέας επικεντρώνεται στην ανάλυση των ανθρώπινων σχέσεων, αλλά και στη διαχείριση του πένθους σε ένα μυθιστόρημα με γρήγορη πλοκή, ένα αληθινό feelgood μυθιστόρημα.

Γεώργιος Δ. Μικρούδης, Ο Βενιζέλος και η Βασιλεία, εκδ. Επίκεντρο

 

Ένα πραγματικά εξαιρετικό πόνημα, το οποίο παρουσιάζει τις θέσεις του μεγάλου πολιτικού Ελευθερίου Βενιζέλου σχετικά με το πολιτειακό ζήτημα στη χώρα μας, είναι αυτό του Διδάκτωρ της Νομικής Γεωργίου Δ. Μικρούδη με τίτλο «Ο Βενιζέλος και η Βασιλεία» και υπότιτλο «Οι θέσεις του Βενιζέλου για το πολιτειακό ζήτημα και η σύγκρουσή του με τους βασιλείς».

 

Οι θέσεις του Βενιζέλου σχετικά με το πολιτειακό ζήτημα της χώρας δεν ξεκαθαρίστηκαν ποτέ επακριβώς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι  το ζήτημα αυτό ταλάνισε την ελληνική πολιτική ζωή από τη γέννηση του ελληνικού κράτους μέχρι και το 1974, οπότε και λύθηκε οριστικά με το δημοψήφισμα υπέρ, τελικά, της αβασίλευτης δημοκρατίας.

 

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν, αναντίρρητα, ένας μεγάλος πολιτικός, αλλά, συγχρόνως, και ένας άνθρωπος πείσμων και ισχυρογνώμων, ο οποίος ξεσήκωνε τα πάθη. Κανείς δεν αρνείται ότι έπραξε πολλά καλά για τη χώρα μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν διέπραξε και λάθη. Οι μεγάλες, εξάλλου, προσωπικότητες, πάντοτε ακροβατούν μεταξύ μεγάλων επιτευγμάτων και ολέθριων λαθών.

 

Ο Μικρούδης ακολουθεί στο βιβλίο του έναν πολύ εξυπηρετικό διαχωρισμό της δράσης του Βενιζέλου κατά τα έτη 1898-1936, καθώς και της σύγκρουσής του όχι μόνο με τον διάδοχο και βασιλέα Κωνσταντίνο, αλλά και με τον Γεώργιο Α΄, τον Αλέξανδρο, αλλά και τον Γεώργιο, Ύπατο Αρμοστή στην Κρήτη.

 

Ο Μικρούδης πιάνει το νήμα της αφήγησης από τη δράση του Βενιζέλου στην αυτόνομη Κρήτη, μία δράση που τον έφερε αντιμέτωπο με τον Ύπατο Αρμοστή. Ση συνέχεια εξετάζει τη σχέση του με τον Γεώργιο Α’ και τις θέσεις του για το πολιτειακό ζήτημα πριν τη δολοφονία του βασιλέα του 1913. Ακολουθεί το μείζων ζήτημα της εισόδου της χώρας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, ένα θέμα το οποίο επέφερε τον θλιβερό Εθνικό Διχασμό, εξαιτίας της άρνησης του Κωνσταντίνου να συμφωνήσει σε αυτό τον Βενιζέλο. Μετά τα οδυνηρά χρόνια του Εθνικού Διχασμού και το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης, ο Μικρούδης εξετάζει ενδελεχώς τη σχέση του Βενιζέλου με τον Αλέξανδρο. Ακολουθούν τα δύσκολα χρόνια μετά από τη μικρασιατική ήττα και τα αλλεπάλληλα στρατιωτικά κινήματα  του Μεσοπολέμου.

 

Ο Μικρούδης αφηγείται παρασκηνιακά τα γεγονότα, δίνοντας έμφαση στη σκιαγράφηση των θέσεων του Βενιζέλου, του χαρακτήρα του και τους λόγους για τους οποίους έδρασε όπως έδρασε. Παράλληλα, εξετάζει και τα κίνητρα των εκάστοτε βασιλέων.

 

Ο Μικρούδης μπορεί να μην είναι επαγγελματίας ιστορικός, το πόνημά του όμως, παρά το γεγονός ότι στηρίζεται σε δευτερογενείς, κυρίως, πηγές όπως μας λέει ο ίδιος στον επίλογο του βιβλίου του, διαθέτει εξαιρετική ιστορική ακρίβεια, εύρυθμο λόγο και, όσο το δυνατόν, αντικειμενικές και ορθές κρίσεις. Πρόκειται, επομένως, για ένα πόνημα το οποίο μπορεί να διαβαστεί τόσο από απλούς αναγνώστες, όσο και από ιστορικούς.

David Nicholls, Μια ημέρα, εκδ. Μίνωας

 

Οι εκδόσεις Μίνωας εκδίδουν το εξαιρετικά επιτυχημένο τρίτο μυθιστόρημα του γνωστού συγγραφέα Ντέιβιντ Νίκολς με τίτλο «Μια ημέρα». Το έργο έμεινε στις πρώτες θέσεις των ευπώλητων των Sunday Times, έναν χρόνο στη λίστα με τα μπεστ σέλλερς του Άμαζον και έτυχε θερμής υποδοχής από τους κριτικούς. Το έργο πούλησε ακόμη πάνω από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από σαράντα γλώσσες.  Ο ίδιος ο συγγραφέας μάλιστα μετέγραψε το βιβλίο του σε σενάριο για τον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές την Αν Χάθαγουεϊ και τον Τζιμ Στέρτζες, μια ταινία η οποία προβλήθηκε το 2011. Κατόπιν η ταινία έγινε και διάσημη σειρά στο Netflix.

 

Τα δυνατά σημεία του βιβλίου αναμφίβολα είναι ο κινηματογραφικός τρόπος γραφής και η γρήγορη εξέλιξη της υπόθεσης, η πρωτότυπη δομή στην αφήγηση αλλά και η αποφυγή των «κλισέ» από μέρους του συγγραφέα όπως το γνωστό «happy end».

 

Η υπόθεση του μυθιστορήματος έχει ως χρονική αφετηρία τη 15^η Ιουλίου 1988, την ημέρα αποφοίτησης του Ντέξτερ και της Έμμα από το τμήμα Αγγλικής Λογοτεχνίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Οι δύο νέοι, αν και έχουν πολύ διαφορετικές καταβολές, ζουν μία βραδιά παθιασμένου, αλλά και τρυφερού έρωτα και στη συνέχεια χωρίζουν και ο καθένας τραβάει τον δρόμο του. Οι δύο νέοι ανυπομονούν να «αρπάξουν τη ζωή από τα μαλλιά» και ανυπομονούν, όπως όλο ο ι νέοι, να γνωρίσουν τη δόξα και να υλοποιήσουν όλα τους τα όνειρα. Μόνο που τα πράγματα δεν πηγαίνουν πάντοτε όπως τα έχουμε σχεδιάσει…

 

Ο Ντέξτερ κατάγεται από πλούσια οικογένεια. Είναι ένας τύπος πιο «πεζός» και όχι τόσο κουλτουριάρης και διαβαστερός όσο η Έμμα, η οποία θα εργαστεί ως ηθοποιός και θα γράψει και βιβλίο κάποια στιγμή στη ζωή της. Από την άλλη, δεν τρέφει ιδιαίτερες φιλοδοξίες από τη ζωή τους, ούτε έχει και μεγάλες απαιτήσεις από αυτήν. Έχει όμως πρόβλημα αυτοπεποίθησης και μία τάση προς την κατάθλιψη και τη σοβαρότητα. Ο Ντέξτερ, από την άλλη, είναι ένας απλός κυνηγός του χρήματος, των ερωτικών απολαύσεων και της δόξας, με λίγα λόγια, η προσωποποίηση της χαράς της ζωής. Πάντως, είτε μέσα από επιστολές, είτε μέσω απευθείας συναντήσεων, οι δύο νέοι θα κρατήσουν επαφή στα χρόνια που θα έρθουν και θα έχουν ο ένας τον άλλον ως σταθερό σημείο αναφοράς στις ζωές τους. Είναι άραγε, όμως, τελικά ο ένας πλασμένος για τον άλλον ή μήπως όχι;

 

Το βιβλίο μας αφηγείται, έτος με έτος, σε ποιο στάδιο ακριβώς βρίσκονταν στις ζωές τους οι δύο νέοι κάθε χρόνο στις 15 Ιουλίου. Με το έξυπνο αυτό αφηγηματικό εφεύρημα, ο συγγραφέας επιλέγει να τερματίσει την ιστορία του, αφού παρακολουθήσει το μεγάλωμα και την ωρίμανση των χαρακτήρων του, το 2007, όταν οι δύο νέοι δηλαδή θα έχουν πλέον σαρανταρίσει.

 

Ευτυχία Καλλιτεράκη, Ταρτάν το άλογο, εκδ, Βακχικόν

 

Η Ευτυχία Καλλιτεράκη, εκτός από συγγραφέας, είναι ψυχαναλύτρια και τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχανάλυσης και Ψυχαναλυτικής Θεραπείας και έχει μεγάλη διαδρομή στον χώρο της Ψυχανάλυσης. Επόμενο είναι, λοιπόν και τα εννέα διηγήματα του βιβλίου της με τίτλο «Ταρτάν το άλογο» να έχουν και μία έντονα ψυχολογική διάσταση και ένα έξοχο σκιαγράφημα της προσωπικότητας των ηρώων της.

 

Το πρώτο διήγημα του βιβλίου μας περιγράφει τα συναισθήματα που μας γεννώνται ενώσω ακούμε μουσική δωματίου. Δεν έχει επομένως συγκεκριμένη υπόθεση, σε αντίθεση με το δεύτερο διήγημα του βιβλίου, το οποίο είναι αυτό που δανείζει τον τίτλο του στη συλλογή. Το διήγημα αυτό μας μιλάει για τη μικρή Νάρα, μία Βουλγάρα από φτωχική οικογένεια και μας παραπέμπει στην ισχυρή πατριαρχία των βαλκανικών χωρών η οποία τόσο ταλαιπωρεί τις γυναίκες. Πρόκειται για μία συγκινητική ιστορία, ίσως τη συγκινητικότερη του βιβλίου, που έχει τραγική κατάληξη. Εξίσου δυνατό είναι και το τρίτο διήγημα του βιβλίου με τον τίτλο «Μαύρο χρώμα» που προσφέρει στον αναγνώστη την ευκαιρία να κάνει ζουμ στην ψυχοσύνθεση ενός ρατσιστή χρυσαυγίτη.

 

Οι πληγές του εμφυλίου πολέμου και η γυναικεία κακοποίηση αποτελούν τις βασικές παραμέτρους του τέταρτου διηγήματος του βιβλίου που τιτλοφορείται «Τίποτα απολύτως», ενώ το πέμπτο διήγημα με τίτλο «Σκιές» έχει ως βασικό άξονα την ομοφυλοφιλία. Όπως και το διήγημα που ακολουθεί, το «Ο γύπας», το διήγημα αυτό ασχολείται με τα φαντάσματα του παρελθόντος από την παιδική μας ηλικία που στοιχειώνουν τις ενήλικες μέρες μας και προσφέρουν όψεις της σύγχρονης κοινωνίας στους αναγνώστες.

 

Το διήγημα με τον πρωτότυπο τίτλο «Τα ανθρωπάκια του Αβραάμ» έχει ως βασικό θέμα τη φιλία με έναν Εβραίο, ενώ το προτελευταίο κινείται σε πιο συναισθηματικούς τόνους, όπως το πρώτο διήγημα του βιβλίου. Το τελευταίο διήγημα  του βιβλίου με τίτλο «Χάρτινα μαντηλάκια» έχει ως ήρωες δύο αδελφούς.

 

Τα διηγήματα είναι σύντομα, γραμμένα πότε σε πρώτο και πότε σε τρίτο ενικό πρόσωπο. Τα περισσότερα από αυτά διαδραματίζονται στην Αθήνα και όλα εστιάζουν πρωτίστως στον ίδιο τον άνθρωπο ως οντότητα.

 

«Μουσική δωματίου θυμίζει ο έρωτας. Το βιολί μπαίνει αργά μετά το βιολοντσέλο και στο βάθος το πιάνο. Οι ήχοι απλώνονται παντού. Η απόλυτη αυταπάτη της τελειότητας που μόνο η μουσική μπορεί να δώσει. Γεμίζει το σώμα από ήχους και μετά το βιολί σταματάει. Το πιάνο βουβαίνεται και μένει μόνο του το βιολοντσέλο να θρηνεί την απώλεια. Η τέλεια ένωση των ήχων όταν παύει  να υπάρχει, νιώθεις πως μένεις στο κενό του θανάτου. Τα δειλά βήματα των παιδιών που δεν γνωρίζουν τη γονική φροντίδα».