Ισίδωρος Ζουργός, Παλιές και νέες χώρες, εκδ. Πατάκη

 

 

Τον Ισίδωρο Ζουργό οι Έλληνες αναγνώστες τον έχουν ξεχωρίσει τόσο για τη σαγηνευτική και καλοδουλεμένη γραφή του, όσο και για την αγάπη του για την Ιστορία, ιδίως την ελληνική. Η συντριπτική πλειοψηφία των μυθιστορημάτων του διαδραματίζεται σε κάποια παλαιότερη εποχή. Ο συγγραφέας όμως φαίνεται πως τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για την ελληνική ιστορία των τελών του 19^ου και των αρχών του 20^ου, αλλά και για την τοπική ιστορία της γενέτειράς του, της Θεσσαλονίκης.

Στο νέου του ιστορικό μυθιστόρημα, επομένως, το «Παλιές και νέες χώρες», επιστρέφει και πάλι στην ιστορία της γενέθλιας πόλης του, της Θεσσαλονίκης, την εποχή όπου αυτή ήταν  μία πόλη πολυεθνική και δεν ανήκε καν στην Ελλάδα, δηλαδή στα τέλη του 19^ου αιώνα. Αυτή τη Θεσσαλονίκη, την πόλη των Ρωμιών, των Τούρκων και των Εβραίων,  με τη Συνοικία των Εξοχών να δεσπόζει στην αφήγηση, τη γνωρίσαμε καλά στο έτερο πόνημα του Ζουργού για τη Θεσσαλονίκη, με τίτλο «Λίγες και μία νύχτες».

Στο «Παλιές και νέες χώρες», βέβαια, η υπόθεση δεν διαδραματίζεται μονάχα στη Θεσσαλονίκη, αλλά εξίσου, σχεδόν και στην Αθήνα και την Ερμούπολη της Σύρου. Οι ήρωες, μία ασυνήθιστα δυναμική γυναίκα με το επίσης ασυνήθιστο όνομα, η Λεύκα Κηρομάνου και ένας πολύ ιδιαίτερος χαρακτήρας, ένας γόνος επιφανούς εμπορικής οικογενείας, ο Μιχαήλ Δέδες, κινούνται διαρκώς μεταξύ των τριών αυτών μερών. Αυτή η εναλλαγή, το δίχως άλλο ωφελεί την πλοκή προσφέροντας τις κατάλληλες εναλλαγές. Δίνει όμως και την ευκαιρία στον συγγραφέα να μας ταξιδέψει από την «παλαιά» στη «νέα» Ελλάδα, από τις παλιές στις νέες χώρες, δηλαδή, ακριβώς  όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου.

 

Η ερωτική ιστορία που σκαρώνει τούτη τη φορά ο συγγραφέας είναι πραγματικά ιδιόρρυθμη και ξεκινά μάλιστα με αφορμή μία… κακόγουστη φάρσα. Η Λεύκα και ο Μιχαήλ είναι αμφότεροι υιοθετημένοι, νέοι, δυναμικοί και αμφισβητίες και έτοιμοι να αρπάξουν τη ζωή από τα μαλλιά. Οι εποχές που ζουν όμως είναι ιδιαίτερα ταραγμένες… Το μακεδονικό και το κρητικό ζήτημα είναι στην πρώτη γραμμή καθημερινά, η Belle époque μοιάζει να τελειώνει κάπως απότομα, οι ανταγωνισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων μεγαλώνουν όσο ο Μεγάλος Ασθενής, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, μπαίνει στην εντατική παρά τις προσπάθειες των Νεότουρκων να την αναστήσουν, αλλά και οι εθνικισμοί στα Βαλκάνια βρίσκονται σε έξαρση. Ο Τρικούπης φιλοδοξεί να εκσυγχρονίσει την Ελλάδα και ο Βενιζέλος το ίδιο, ενώ πόλεμοι-όπως ο τουρκοϊταλικός του 1911 και οι επικείμενοι βαλκανικοί ξεσπούν ο ένας μετά τον άλλον.

Δυτικότροπες βεγγέρες σε στολισμένες αίθουσες, εμπορικές συμφωνίες με τοκογλύφους, άνθρωποι της νύχτας, ιδιότροποι και φιλόδοξοι αστοί, νεαροί που ονειρεύονται, απομονωμένοι φαροφύλακες, όλα τα παραπάνω συνθέτουν τον κόσμο του νέου μυθιστορήματος του Ζουργού.

Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα βιβλίο που θα ξεχωρίσουμε κυρίως για την καταπληκτική και καθηλωτική δύναμη των περιγραφών του, αλλά και για την ικανότητα του συγγραφέα να χρησιμοποιεί τόσο μαγευτικά την ελληνική γλώσσα.

Τζένι Κόλγκαν, Το βιβλιοπωλείο των Χριστουγέννων, εκδ. Ψυχογιός

 

«Το βιβλιοπωλείο των Χριστουγέννων» είναι ένα από τα πιο feel good μυθιστορήματα που μεταφράστηκαν φέτος για την ελληνική γλώσσα, μία αξιολάτρευτη, γλυκιά και ευκολοδιάβαστη ρομαντική κομεντί. Η συγγραφέας του, η Σκοτσέζα Τζένι Κόλγκαν, έχει γράψει πολλές ρομαντικές κομεντί που έγιναν best sellers, αλλά και βιβλία επιστημονικής φαντασίας. Στο συγκεκριμένο πόνημα κινεί τους ήρωες του βιβλίου της σε έναν χώρο που γνωρίζει η ίδια πολύ καλά: το Εδιμβούργο, την πρωτεύουσα της Σκωτίας.

 

Το Εδιμβούργο είναι μία υπέροχα ατμοσφαιρική, μεσαιωνική καστροπολιτεία, ιδανική για σκηνικό χριστουγεννιάτικου μυθιστορήματος. Στην πόλη αυτή θα μετακομίσει η Κάρμεν, η κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος, η οποία χάνει ξαφνικά τη δουλειά της, σε ένα γνωστό πολυκατάστημα μιας μικρής πόλης της Σκωτίας.

 

Η Κάρμεν θα μετακομίσει λίγο πριν τα Χριστούγεννα στο Εδιμβούργο, στο σπίτι της αδελφής της, Σοφίας, και θα δουλέψει στο βιβλιοπωλείο ενός ηλικιωμένου πελάτη της, του κυρίου Μακ Κρίντι. Αυτό που δεν γνωρίζει εξαρχής είναι ότι αν δεν καταφέρει να ανεβάσει τις πωλήσεις μέχρι τα Χριστούγεννα, τότε ο ιδιοκτήτης του θα αναγκαστεί να το πουλήσει. Η Κάρμεν, όμως, αποδεικνύεται ιδιαίτερα ικανή σε αυτόν τον τομέα.

 

Από την άλλη, η σχέση της με την αδελφή της δεν ήταν ποτέ καλή. Η Σοφία, εργαζόμενη μητέρα τριών παιδιών, είναι έγκυος στο τέταρτο παιδί της, πολύ κουρασμένη και νευρική και δεν έχει καμία όρεξη να ασχοληθεί με την «αποτυχημένη» επαγγελματικά εργένισσα και ανύπαντρη αδελφή της. Η Κάρμεν, επιπλέον, δεν είχε ποτέ της την παραμικρή σχέση με παιδιά, πόσο μάλλον με τα ανίψια της. Τελικά, όμως, η Κάρμεν θα εκπλήξει όχι μόνο τη Σοφία, αλλά και τον ίδιο της τον εαυτό…

 

Το πώς ακριβώς γίνονται όλα αυτά μας τα αφηγείται η συγγραφέας, όπως και τις δύο τις γνωριμίες που θα κάνει η Κάρμεν ως εργαζόμενη στο βιβλιοπωλείο του κυρίου Μακ Κρίντι, με έναν διάσημο-και με αρκετά μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του συγγραφέα-και με έναν γοητευτικό λέκτορα του πανεπιστημίου από τη Βραζιλία.

 

Η ίδια η Κάρμεν ως ηρωίδα συχνά θα μας εκπλήξει. Πότε ψυχρή και αποφασιστική, πότε πιο τρυφερή και συναισθηματική, πάντοτε όμως ντόμπρα και ειλικρινής, τόσο με τον εαυτό της όσο και με τους άλλους, τελικά αποδεικνύεται ένας ικανότατος άνθρωπος που μπορεί να καταφέρει τα πάντα, από το να σώσει ένα καταρρέον βιβλιοπωλείο, μέχρι να βελτιώσει τη σχέση της με την αδελφή και τα ανίψια της.

 

Χιόνι, παγωνιά, δώρα και χριστουγεννιάτικα τρενάκια, κρυφές επιθυμίες, οικογένεια, μα πάνω απ’ όλα βιβλία, όλα τα παραπάνω είναι τα βασικά στοιχεία ενός αισιόδοξου και χαρούμενου μυθιστορήματος που θα μας κάνει να χαμογελάσουμε γυρνώντας τις σελίδες του.

Σόφη Μιχαηλίδου, Ροζ, εκδ. Βακχικόν

 

 

Αν με την έννοια του ροζ γενικά ταυτίζουμε το σεξ και τον έρωτα, τότε το «Ροζ» της Σόφης Μιχαηλίδου είναι ό,τι ακριβώς λέει ο τίτλος του, ένα βιβλίο, δηλαδή, αφιερωμένο σε αυτό που απασχολεί κατά κόρον τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του πλανήτης: τα καμώματα του μικρού φτερωτού θεού και τις ερωτικές μας σχέσεις.

 

Η Σόφη Μιχαηλίδου γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου είναι ψυχολόγος και το «Ροζ» είναι το πρώτο της συγγραφικό πόνημα. Πρόκειται για ένα κοινωνικό μυθιστόρημα στο οποίο μελετά τις ερωτικές σχέσεις και τις σεξουαλικές συμπεριφορές των ανθρώπων μέσα από τον ανάλαφρο και ευκολοδιάβαστο τρόπο που προσιδιάζει σε ένα μυθιστόρημα. Η Μιχαηλίδου, μέσα από τις εμπειρίες τεσσάρων διαφορετικών ανθρώπων, τεσσάρων διαφορετικών χαρακτήρων, οι οποίοι συγκροτούν μία στενά δεμένη παρέα αφηγείται, στην ουσία, την ιστορία της σεξουαλικότητας και τις σεξουαλικές και ερωτικές συνήθειες των νέων στις μέρες μας.

 

Πρώτη απλό τις τέσσερις φίλες, πρωταγωνίστρια και αφηγήτρια, είναι η Μόνικα, μία ρομαντική τριαντάρα που βρέθηκε από τη Σαντορίνη στην Αθήνα και εργάζεται ως συγγραφέας, αναζητώντας τον αληθινό έρωτα. Η Σύλβια είναι μία επιτυχημένη μεταφράστρια που έχει πληγωθεί ερωτικά στο παρελθόν, οπότε δεν είναι και πολύ πρόθυμη να μπλέξει σε νέες ερωτικές περιπέτειες και τρέφει μία κάποια δυσπιστία προς τους άνδρες και τις προθέσεις τους. Η τρίτη της παρέας είναι η ψηλόλιγνη και σαγηνευτική Βίβιαν, διακοσμήτρια και διοργανώτρια εκδηλώσεων, η οποία είναι υπέρμαχος του ελεύθερου έρωτα και αναζητά τη σεξουαλική απόλαυση. Ο τέταρτος της παρέας είναι ο ομοφυλόφιλος Αλέξης, σχεδιαστής ανδρικής μόδας και επίσης σφοδρός υπερασπιστής των ερωτικών απολαύσεων στη ζωή.

 

Βασικό επαναλαμβανόμενο μοτίβο στο βιβλίο είναι ο έρωτας που τρέφει η Μόνικα για τον Μάρκο, έναν σαγηνευτικό επιχειρηματία, ο οποίος όμως δεν αποζητά, δυστυχώς για την ίδια, μόνιμες δεσμεύσεις, αλλά  απλώς τη σεξουαλική απόλαυση. Η Μόνικα προσπαθεί με κάθε τρόπο να δημιουργήσει μια «κανονική» σχέση μαζί του, αλλά ο Μάρκος ανθίσταται σθεναρά, με αποτέλεσμα αυτή να πληγώνεται διαρκώς.

 

Κατά τα άλλα, η υπόθεση του βιβλίου κινείται ανάμεσα στις συναντήσεις, τις  εξόδους και τις συζητήσεις των τεσσάρων της παρέας και τις ερωτικές εμπειρίες, συχνά «της μία νύχτας»  που αυτοί αποκομίζουν από τους άνδρες. Οι εμπειρίες αυτές είναι πολλές φορές τραγελαφικές. Οι τέσσερις της παρέας βρίσκονται σε μία διαρκή αναζήτηση, τόσο για τον Κύριο Τέλειο, όσο και για τη σεξουαλική απόλαυση. Φαίνεται, όμως, πως το «τέλειο» συναντάται δύσκολα στην εποχή μας, όπως και το «φυσιολογικό». Υπάρχει άραγε «φυσιολογικό» και λογικό στον έρωτα ή μήπως ισχύει το παραδοσιακό ρητό που λέει ότι στον πόλεμο και τον έρωτα όλα επιτρέπονται;

 

Τελικά αυτό που θα μείνει στους στενά δεμένους φίλους είναι η καλά στεριωμένη φιλία τους και η πορεία προς την ωριμότητα μέσα από το κυνήγι των εφήμερων απολαύσεων.

Νίκος Καζαντζάκης, ZORMΠΑΣ, Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη, Soloup, εκδ. Διόπτρα

 

Μία επαναφήγηση του διάσημου μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη, του "Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά" επιχειρεί ο πολιτικός γελοιογράφος και δημιουργός κόμικ Αντώνης Νικολόπουλος, γνωστός στο ευρύ κοινό με το προσωνύμιο Soloup. 

 Όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο συγγραφέας, το γκράφικ νόβελ που δημιούργησε για τις εκδόσεις Διόπτρα δεν είναι μία απλή εικονογραφημένη αφήγηση ενός από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα που συνέγραψε ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους στο εξωτερικό Έλληνας συγγραφέας, αλλά μία νέα, σύγχρονη προσέγγιση του κειμένου που απευθύνεται στους αναγνώστες του σήμερα. Εν ολίγοις, ο Soloup με το παρόν πόνημα επιχειρεί να καταστήσει προσιτό στον σύγχρονο αναγνώστη ένα έργο που γράφτηκε το 1945-1946.

 Ο συγγραφέας θέλησε, πάνω απ' όλα, να μείνει πιστός ως προς την αποτύπωση στο έργο του των βαθύτερων εννοιών που πραγματεύεται ο Καζαντζάκης- όπως του έρωτα, του θανάτου, της ζωής και του Θεού-στο αυτούσιο καζαντζακικό πνεύμα. Για να ολοκληρώσει την προσπάθειά του αυτή με επιτυχία, ο συγγραφέας αντλεί πλούσιο υλικό- το οποίο είναι εμφανέστατο στην ευμεγέθη βιβλιογραφία του βιβλίου του- από όλο το καζαντζακικό έργο, αλλά και από μελέτες άλλων για αυτά και από την αλληλογραφία του ίδιου του Καζαντζάκη.

Έτσι προκειμένου να αποτυπώσει τις ερωτικές σκέψεις του "καλαμαρά" Νίκου Καζαντζάκη για τη χήρα, αξιοποιεί τις καζαντζακικές αναφορές στα γλυπτά του Ροντέν. Ο Soloup επιχείρησε να μπει για τα καλά μέσα στον νου του Καζαντζάκη και να αποδώσει όχι μονάχα την επιφάνεια του "Ζορμπά", αυτού του τόσο αγαπημένου λογοτεχνικού και κινηματογραφικού χαρακτήρα, αλλά και το βαθύτερο νόημά του. Διότι, όσοι από τους αναγνώστες έχουν διαβάσει τον "Ζορμπά" γνωρίζουν πολύ καλά πως, παρά τον ανάλαφρο χαρακτήρα τόσο του βιβλίου όσο και του ίδιου του Ζορμπά, εντούτοις πρόκειται για ένα βαθιά φιλοσοφικό μυθιστόρημα αναζήτησης του βαθύτερου νοήματος της ζωής και όχι απλά για ένα απλό μυθιστόρημα με ευκολοδιάβαστη υπόθεση. Και σε αυτό ακριβώς το γεγονός έγκειται και η μαγεία τόσο του καζαντζακικού Ζορμπά όσο και εκείνου του Soloup: στο γεγονός ότι κατορθώνει να προσεγγίσει τόσο βαθιά φιλοσοφικά ζητήματα με τόσο ανάλαφρο τρόπο.

Εν κατακλείδι, ακόμη κι αν έχετε διαβάσει αυτούσιο το διάσημο αυτό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, αξίζει τον κόπο να διαβάσετε και την επαναφήγησή του αυτή, καθώς πρόκειται για μία νέα, γεμάτη χιούμορ προσέγγιση, η οποία διαφέρει, είναι η αλήθεια, αρκετά από το γνήσιο έργο. Η εξαιρετικά πλούσια, και αστεία πολλές φορές, εικονογράφηση εγγυάται μία ανάλαφρη ανάγνωση του κειμένου κάτω από το οποίο κρύβονται όμως όλες οι βαθύτερες έννοιες της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ελευθερία Μεταξά, Ποιος σκότωσε την Ιφιγένεια;, εκδ. Μίνωας

 

Η αλήθεια είναι ότι αποφεύγω να μιλάω για τα αστυνομικού τύπου βιβλία που διαβάζω, τα οποία δεν είναι ούτως ή άλλως πολλά συνήθως. Για το συγκεκριμένο βιβλίο, όμως, θεωρώ ότι αξίζει τον κόπο να γράψω κάτι, καθώς πρόκειται για ένα βιβλίο που ξεχώρισα και διάβασα κυριολεκτικά απνευστί.

Νομίζω πως σπάνια ένα αστυνομικού είδους βιβλίο συνδυάζει τόσο μυστήριο συγχρόνως και ένα τόσο μπερδεμένο και αξεδιάλυτο, κυριολεκτικά, κουβάρι μαζί με μία περίτεχνη οικογενειακή ιστορία στην οποία τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται, ενώ υπάρχουν και πάμπολλα μυστικά κρυμμένα κάτω από την επιφάνεια. Όλα τα παραπάνω μαρτυρούν, φυσικά, την πολύ ιδιαίτερη και ξεχωριστή πένα της συγγραφέως, αλλά και την πολύ μεγάλη φαντασία και ικανότητα μυθοπλασίας της.

Πώς θα αντιδρούσατε άραγε αν σας ξυπνούσε το τηλέφωνο εν τω μέσω της νυκτός, το σηκώνατε και σας ρωτούσαν "Ποιος σκότωσε την Ιφιγένεια;". Διότι αυτό ακριβώς έπαθε η Κλαίρη, η πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η όλη ιστορία και η Κλαίρη έμαθε ότι ο αδελφός της, Κώστας Αυγέρης, δολοφονείται στα ξαφνικά, φαινομενικά χωρίς λόγο και αιτία. Η Κλαίρη, που ζει στη Νέα Υόρκη, αποφασίζει να ταξιδέψει εσπευσμένα πίσω στην πατρίδα της, την Αθήνα, μαζί με τον πατριό της, προκειμένου να διαλευκάνει το μυστήριο. Τα πράγματα όμως είναι εξαιρετικά περίπλοκα. Φαίνεται πως ο αδελφός της Κλαίρης ήθελε να αποκαλύψει μία σπείρα κακοποιών που δολοφονούν αθώους άστεγους προκειμένου να διεξαγάγουν μία σειρά από πειράματα για να ανακαλύψουν επιτέλους το φάρμακο κατά του καρκίνου. Η Κλαίρη θα βρεθεί αντιμέτωπη με πολλούς κινδύνους στην προσπάθειά της αυτή, ενώ θα βοηθηθεί από τον όμορφο νεαρό ιατροδικαστή τον Φίλιππο Ηλιάδη, φίλο του αδελφού της και αποφασισμένο όσο και η ίδια να ξεσκεπάσει τη δολοφονική σέκτα. 

Τελικά όλα ανατρέπονται, οι ένοχοι αποδεικνύονται αθώοι και οι αθώοι ένοχοι μέσα σε μία πραγματικά καταιγιστική αφήγηση που κρατά καθηλωμένους τους αναγνώστες. Είτε διαβάζετε αστυνομικά βιβλία, είτε όχι, το μόνο σίγουρο είναι ότι το συγκεκριμένο πόνημα δεν θα αφήσει αδιάφορο κανένα αναγνώστη. Το συνιστώ, λοιπόν, ανεπιφύλακτα!

Peter Englud, Εφιαλτικές νύχτες, Νοέμβριος 1942, εκδ. Μεταίχμιο

 Η ιστορία της καθημερινότητας των απλών, ανώνυμων πρωταγωνιστών της Ιστορίας είναι αυτή που περνά συνήθως απαρατήρητη από όσους διαβάζουν ιστορία. Αυτήν ακριβώς την παραμελημένη πτυχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έρχεται να αναδείξει ο ιστορικός Πέτερ Ένγκλουντ με το βιβλίο του που τιτλοφορείται "Εφιαλτικές νύχτες, Νοέμβριος 1942, Καθοριστικές στιγμές του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου σε 360 σύντομα κεφάλαια" .

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας επικεντρώνεται στα γεγονότα που συνέβησαν σε όλη την έκταση του πλανήτη κατά τον Νοέμβριο του 1942, ενός μήνα καθοριστικού για την έκβαση του πολέμου. Τον μήνα αυτόν ξεκίνησε η μάχη του Στάλινγκραντ, μιας σφοδρής μάχης στο Ανατολικό Μέτωπο που σηματοδότησε την αρχή του τέλους για τη γερμανική προώθηση στα ρωσικά εδάφη, η δεύτερη μάχη του Ελ Αλαμέιν στη Βόρειο Αφρική μετά από την επιτυχημένη απόβαση των Συμμάχων στη γαλλοκρατούμενη Αλγερία και η μάχη του Γκουανταλκανάλ στον Ειρηνικό μεταξύ Ιαπώνων και Αμερικανών.

Ο συγγραφέας διαλέγει έναν αυτόπτη μάρτυρα σε κάθε γωνιά του πολέμου προκειμένου να αναδείξει την  καθημερινότητα όχι μόνο των στρατιωτών που πολεμούσαν στο μέτωπο, αλλά και όσων έμειναν στα μετόπισθεν. Οι μαρτυρίες που καταθέτει βασίζονται σε πρωτογενείς πηγές (ημερολόγια, επιστολές) των ίδιων τω πρωταγωνιστών, οι περισσότεροι από τους οποίους επέζησαν του πολέμου και ευτύχησαν να δουν το τέλος του. 

Επιλέγονται, επομένως, 39 αφανείς ήρωες, εκ των οποίων κάποιοι ήταν γνωστοί λογοτέχνες και έζησαν από κοντά τον πόλεμο, όπως ο Αλμπέρ Καμύ και ο Βασίλι Γκρόσσμαν, που κατοικούν στη Γερμανία, το κατεχόμενο Βέλγιο και τη Γαλλία, την Κίνα, τη Ρωσία κ.α. Άλλοι από αυτούς είναι στρατιώτες που πολεμούν στο Ανατολικό Μέτωπο, στην Αφρική, στον Ειρηνικό. Άλλοι είναι πρόσφυγες που προσπαθούν να επιβιώσουν σε δύσκολες συνθήκες. Άλλοι αγωνίζονται να ζήσουν μέσα στο πολιορκημένο Λένινγκραντ, ενώ άλλοι, όπως μία νοικοκυρά στις ΗΠΑ και κάποιοι Γερμανοί στο Βερολίνο βλέπουν την καθημερινότητά τους να διαταράσσεται επικίνδυνα εν μέσω του πολέμου. Άλλοι, όπως οι Εβραίοι στην Τρεμπλίνκα, έρχονται αντιμέτωποι με το πιο σκληρό πρόσωπο του πολέμου.

Γιατροί, νοσοκόμες, στρατιωτικοί διοικητές και απλοί στρατιώτες, φιλοναζιστές και αντιφρονούντες, ναυτικοί σε πλοία και υποβρύχια, αιχμάλωτοι των Ιαπώνων, δημοσιογράφοι, νοικοκυρές, πιλότοι της RAF, Εβραίοι, όλοι αυτοί αποτελούν το πολύχρωμο μωσαικό που επιλέγει ο Ενγκλουντ προκειμένου να ντύσει με αυτό τις αφηγήσεις του και να αναδείξει μία παραμελημένη πτυχή της ιστορίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι περισσότεροι από εμάς θα έχουν ακούσει και θα έχουν διαβάσει πολλάκις για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τις πιο γνωστές μάχες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.  Για το δράμα όμως των αφανών πρωταγωνιστών σίγουρα δεν  έχουμε ακούσει παρά ελάχιστα οι περισσότεροι από εμάς. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο επομένως  το πόνημα του Έγκλουντ είναι σπουδαίο. Επιπροσθέτως, πρέπει να ειπωθεί ότι οι αφηγήσεις αποδίδονται με λογοτεχνικό τρόπο κάνοντας το βιβλίο να μοιάζει περισσότερο με ιστορικό μυθιστόρημα παρά με αμιγώς ιστορικό πόνημα. Ένα ιστορικό πόνημα, όμως, που στηρίζεται σε τεράστια έρευνα των πρωτογενών πηγών από μέρους του συγγραφέα.

Charlotte Mc Conaghy, Κάποτε υπήρχαν λύκοι, εκδ. Μεταίχμιο

 

Ένα από τα καλύτερα βιβλία που εκδόθηκαν το φετινό φθινόπωρο, από κάθε άποψη, είναι το νέο πόνημα της  συγγραφέας βιβλίων επιστημονικής φαντασίας και οικολογικής ακτιβίστριας, Σάρλοτ Μακ Κόναχι που ζει στην Αυστραλία. Η Μακ Κόναχι είναι επίσης η συγγραφέας του πολύ επιτυχημένου Πριν χαθούν τα πουλιά. Η συγγραφέας στα δύο αυτά βιβλία της εκφράζει τους φόβους της, και δικαιολογημένα, για την επικείμενη εξαφάνιση πολλών ζωϊκών ειδών  από τον πλανήτη μας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Μπορούμε όμως να πούμε με ασφάλεια ότι ποτέ πριν ο φόβος αυτός δεν εκφράστηκε τόσο επιτυχημένα στη Λογοτεχνία με ένα πόνημα βαθιά συγκινητικό και ανθρώπινο, μεγάλης λογοτεχνικής αξίας.

Η Ίντι Φλιν μεγαλωμένη στα δύο άκρα του κόσμου, στην Αυστραλία και τις ΗΠΑ από όπου κατάγονται οι χωρισμένοι γονείς της, φτάνει στα Χάιλαντς της Σκωτίας προκειμένου να ηγηθεί ως βιολόγος σε ένα φιλόδοξο πείραμα που επιχειρεί να αναστρέψει μέρος της καταστροφής του πλανήτη: την επανεισαγωγή λύκων εκεί προκειμένου να ελεγχθεί ο πληθυσμός των ελαφιών της περιοχής και να αναδημιουργηθεί το άλλοτε παρθένο δάσος. Η προσπάθειά της όμως αυτή έχει αν αντιμετωπίσει την εχθρότητα των ντόπιων αγροτών που φοβούνται για τα ζώα τους αλλά και τις δικές τους ζωές. 

Μαζί με την Ίντι έρχεται στα Χάιλαντς και η δίδυμη αδελφή της που είναι ψυχικά τραυματισμένη και φιλοδοξεί να αναρρώσει. Παράλληλα, η Ίντι θα γνωρίσει τον έρωτα στο πρόσωπο του αστυνομικού επιθεωρητή της περιοχής Ντάνκαν. Μια σειρά, όμως, από περίεργους φόνους, για τους οποίους θα ενοχοποιηθούν οι λύκοι, θα παρακωλύσει το σχέδιό της. Όταν θα αρχίσει να ερευνά την υπόθεση, θα ανακαλύψει ότι ένα ακόμη μεγαλύτερο πέπλο μυστηρίου καλύπτει τους φόνους αυτούς. Ευθύνονται πράγματι οι λύκοι για τους θανάτους αυτούς; Η αλήθεια θα αποκλυφθεί μετά από πολύ κόπο και θα κάνει την Ίντι να αμφιβάλει για όλα όσα αγαπά: την αδελφή της, τους λύκους και τον Ντάνκαν.

Η Μακ Κόναχι πλέκει αριστοτεχνικά το μυστήριο γύρω από τους φόνους, παραπλανώντας σκοπίμως τον αναγνώστη και κάνοντάς τον  να αμφιβάλλει διαρκώς σχετικά με τον ένοχο. Πέρα από την καθαρά αστυνομική αυτή διάσταση του βιβλίου, το πόνημα της Κόναχι διαθέτει μία εξαιρετικά συγκινητική οικολογική και φιλοζωική πλευρά που θα ταρακουνήσει όσους από εμάς αγαπούν τα ζώα και τη φύση, αλλά συνερίζονται, επιπλέον, και τα συναισθήματα της συγγραφέως για την καταστροφή του πλανήτη.

Αυτό το οποίο όμως κάνει το παρόν πόνημα να ξεχωρίζει από άλλα του είδους του, είναι το γεγονός ότι η Κόναχι καταφέρνει να κρατήσει άριστα τις ισορροπίες στο βιβλίο της μεταξύ της οικολογικής και της ανθρώπινης όψης του. Αυτό σημαίνει ότι δίνει εξίσου μεγάλη σημασία στους ανθρώπινους ήρωές της παράλληλα με τους τετράποδους και αφιερώνει μεγάλο μέρος της αφήγησης στην εξιστόρηση των συναισθημάτων και των αναμνήσεων των δύο δίδυμων αδελφών. Αυτή η διάσταση του βιβλίου ενισχύεται από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση της ίδιας της Ίντι. 

Η συγγραφέας, δηλαδή, θέτει στο επίκεντρο της αφήγησής της τόσο τους ίδιους τους λύκους, όσο και την αγάπη της Ίντι για αυτούς και το φυσικό περιβάλλον, αλλά την αγάπη της για την αδελφή της και τον Ντάνκαν.

Το φινάλε θα είναι δυνατό και απρόσμενο.  Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα πόνημα που αξίζει να διαβαστεί όχι μόνο για τη θεματολογία του, αλλά και για τον εξαιρετικά ευαίσθητο τρόπο με τον οποίο η συγγραφέας επιλέγει να αφηγηθεί τα γεγονότα. Συγχρόνως, η καλοδουλεμένη μετάφραση της Κλαίρης Παπαμηχαήλ που διατηρεί τη λογοτεχνική αξία του πρωτότυπου κειμένου και το αστυνομικό μυστήριο θα προσθέσει περισσότερο σασπένς στη δράση και θα κάνει τους αναγνώστες να μην θέλουν να αφήσουν το βιβλίο από τα χέρια τους.

Σώτη Τριανταφύλλου, Πιτσιμπούργκο, εκδ. Πατάκη

 

Μικρό μεν σε μέγεθος, αλλά μεγάλο από λογοτεχνικής απόψεως είναι το «Πιτσιμπούργκο», το αφήγημα της καταξιωμένης Ελληνίδος συγγραφέως, Σώτης Τριανταφύλλου, ένα έργο που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2006 και επανεκδίδεται σήμερα από τις εκδόσεις Πατάκη.

 

Το μικρό αυτό λογοτεχνικό αριστούργημα αποκαλύπτει την ιστορία του Δημοσθένη και της Ελέγκως, ενός νιόπαντρου ζευγαριού από τη Χίο στο οποίο ο Δημοσθένης αποφασίζει εν έτει 1013 να τραβήξει τον μακρύ δρόμο της ξενιτιάς, αφήνοντας την αγαπημένη του στο πατρογονικό νησί τους. Ο Δημοσθένης θα δουλέψει σε εργοστάσιο χαλυβουργίας στο Πιτσιμπούργκο της Πενσυλβάνια, ενώ η Ελέγκω θα παραμείνει στη Χίο περιμένοντας νέα και εισιτήριό του, προκειμένου να πάει κι εκείνη μαζί του.

 

Η ιστορία ακούγεται συνηθισμένη. Και φυσικά είναι, αφού όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά πως κατά τις αρχές του εικοστού αιώνα πάμπολλοι Έλληνες διάλεξαν τον δύσκολο δρόμο της ξενιτιάς, ιδιαίτερα προς τις ΗΠΑ, εξαιτίας της φτώχειας που ταλάνιζε τη χώρα μας. Αυτό ίσχυε ακόμη περισσότερο για τη Χίο, η οποία έναν αιώνα σχεδόν μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους, ακόμη δεν είχε ανακάμψει πλήρως.

 

Το θέμα, λοιπόν, μπορεί να μην είναι πρωτότυπο. Είναι όμως εξαιρετικά πρωτότυπος ο τρόπος με τον οποίο δίνεται στον αναγνώστη: μέσω των επιστολών που ανταλλάσσει το ζευγάρι-και μάλιστα το κείμενο του έργου διαρθρώνεται αποκλειστικά με τις επιστολές αυτές. Πρόκειται, επομένως, για ένα κατεξοχήν επιστολικό μυθιστόρημα, το οποίο επιπλέον είναι γραμμένο στη ντοπιολαλιά της Χίου και των ανθρώπων του λαού εκείνης της εποχής, αγράμματων φυσικά που καταφεύγουν σε  γραμματικούς προκειμένου να επικοινωνήσουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

 

Η γραφή που χρησιμοποιεί η Σώτη είναι απλή, λιτή, αυθόρμητη, αλλά και εξαιρετικά φορτισμένη συναισθηματικά. Με δυο λόγια είναι αυτή που θα κερδίσει τον αναγνώστη από την πρώτη κιόλας σελίδα με την αμεσότητά της. Ο αναγνώστης θα βιώσει στο πετσί του τα συναισθήματα που βιώνει το ζευγάρι: ο νόστος για την πατρίδα του Δημοσθένη, ο πόνος και η πίκρα του αποχωρισμού, ο πόθος της αντάμωσης και η δυσαρέσκεια της Ελέγκως όταν δεν της στέλνει το πολυπόθητο εισιτήριο ο Δημοσθένης, η τρυφερότητα των νιόπαντρων και οι λιγοστές-μα έντονες- κοινές τους αναμνήσεις.

 

Στο έργο δίνονται μέσα από τα γράμματα πολύτιμες ιστορικές πληροφορίες για την εποχή. Φαίνεται επίσης ολοκάθαρα η πραγματικά τεράστια απόσταση που χώριζε τη μικρή Χίο εκείνη την εποχή από τις ΗΠΑ, στις οποίες είχε αναπτυχθεί το γυναικείο κα το εργατικό κίνημα, αλλά και ο εκσυγχρονισμός από κάθε άποψη. Οι αναμνήσεις από την τουρκοκρατία- η οποία τερματίστηκε στο νησί μόλις το 1913, στοιχειώνουν ακόμη τους συντάκτες των επιστολών. Όσο για το φινάλε του δράματος, αυτό θα είναι εντελώς αναπάντεχο.

Pierre Lemaitre, Οικογένεια Πελτιέ, εκδ. Μίνωας

 

O Γάλλος συγγραφέας Πιέρ Λεμέτρ γεννήθηκε στο Παρίσι το 1951 και θεωρείται ως ένας από τους πιο καταξιωμένους Γάλλους συγγραφείς, ιδίως της αστυνομικής λογοτεχνίας. Αυτή τη φορά επανέρχεται με μία οικογενειακή σάγκα η οποία εκτυλίσσεται στον απόηχο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εν έτει 1948. Το νέο πολυσέλιδο μυθιστόρημά του έχει τίτλο «Οικογένεια Πελτιέ» και η υπόθεσή του διαδραματίζεται σε τρεις τόπους: τη Βηρυτό, το Παρίσι και τη Σαϊγκόν, όλους τόπους στους οποίους σχετίζονται με κάποιον τρόπο με τη Γαλλία.

 

Αρχηγός της οικογένειας Πελτιέ είναι ο Λουί, μέγας βιομήχανος σαπωνοποιίας στη Βηρυτό. Η σύζυγός του, η Ανζέλ, είναι η τυπική αστή γυναίκα της εποχής της. Έχει τέσσερα παιδιά: τον Ετιέν, τον Ζαν, τον Φρανσουά και την Ελέν. Η οικογένεια, που ζει στη Βηρυτό, έχει επίσης έναν όμορφο γάτο στην κατοχή της, τον Ζοζέφ. Ο Ζαν ή αλλιώς Μπουμπούλ, ένα από τα πιο αινιγματικά πρόσωπα του μυθιστορήματος που κρύβει αρκετά μυστικά, είναι παντρεμένος με τη Ζενεβιέβ, μία αρκετά ιδιόρρυθμη σύζυγο. Ο Φρανσουά ονειρεύεται να γίνει δημοσιογράφος και αποφασίζει να ακολουθήσει το όνειρό του στο μεταπολεμικό Παρίσι. Ο Ετιέν από την άλλη-κρυφός ομοφυλόφιλος- θα πάει στο Βιετνάμ προκειμένου να αναζητήσει τον χαμένο του έρωτα που χάθηκε εκεί μυστηριωδώς πολεμώντας στη Χεν Γιανγκ, τον Ρεμόν. Εκεί θα εργαστεί ως υπάλληλος στο Γραφείο Συναλλάγματος και θα γνωρίσει πολύ καλά όλες τις όψεις της γαλλικής αποικιοκρατίας, και τις καλές, αλλά και τις άσχημες. 

 

Ο συγγραφέας στις περιγραφές του για τη Σαιγκόν θα καταπλήξει τους αναγνώστες του. Οι ιστορικές πληροφορίες που προσφέρει αποτελούν το καλύτερο ίσως κομμάτι του βιβλίου του. Οι όψεις του πολέμου που περιγράφει είναι συχνά εξαιρετικά φρικιαστικές, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι ελάχιστοι από εμάς γνωρίζουν τι ακριβώς συνέβαινε στο Βιετνάμ προτού οι Γάλλοι αποικιοκράτες το «πασάρουν» στους Αμερικανούς ως πρόβλημα.

 

Μέσα σε όλα αυτά,  ο Λεμέτρ μας προσφέρει σπαράγματα από διάχυτες μνήμες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ενός πολέμου που έχει μεν τελειώσει, αλλά εξακολουθεί να στοιχειώνει ακόμη τις ζωές των ανθρώπων. Κοντά στις ερωτικές ιστορίες που ο συγγραφέας δημιουργεί, υπάρχει και ένας μυστηριώδης ανεξιχνίαστος θάνατος μιας ηθοποιού, ένα ανεξήγητο δυστύχημα, αλλά και μία βρόμικη υπόθεση διακίνησης.

 

Ο Λεμέτρ θα μας θυμίσει με τη γραφή του όλους τους «μεγάλους» Γάλλους λογοτέχνες: τον Ουγκώ, τον Δουμά, αλλά και τον Εμίλ Ζολά με τον ρεαλισμό του. Μέσω της πένας του, οι αναγνώστες θα διασκεδάσουν, θα γελάσουν, αλλά και θα δακρύσουν με τις όμορφες περιγραφές του για τις πόλεις, τον πόλεμο στο Βιετνάμ, τον μεταπολεμικό κόσμο και την καταρρέουσα γαλλική αποικιοκρατία.

 

Βιβλίο περίπλοκο στη σύλληψη και τη δομή του, μυθιστόρημα πολυπρόσωπο και πολυφωνικό, με ελαφριά αστυνομική, αλλά και ιστορική χροιά, το νέο μυθιστόρημα του Λεμτρ κινείται στους ίδιους ρυθμούς με τα προγενέστερα έργα του.

Θωμάς Ψύρρας, Άρτιο κατά παρέκκλιση, εκδ. Μεταίχμιο

 

Ο συγγραφέας από τη Θεσσαλία, Θωμάς Ψύρρας έχει συγγράψει ως τώρα μυθιστορήματα και ιστορικής φύσεως πονήματα που αφορούν την ιστορία του τόπου καταγωγής του, της Θεσσαλίας. Έχει συμμετάσχει επίσης και σε συλλογικά έργα.

 

Το νέο του έργο δεν χαρακτηρίζεται ως μυθιστόρημα, αλλά ως ηθογράφημα ή ίσως ως μυθοπλαστική ηθογραφία. Θα μπορούσαμε επίσης να πούμε ότι το έργο έχει και χαρακτήρα κάπως σατυρικό σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα σήμερα. Το βιβλίο επικεντρώνεται, αλλά και εκθέτει όλες τις εκ βαθέων ριζωμένες παθογένειες της χώρας μας, ήτοι την επονείδιστη πελατοκρατεία, την αχαλίνωτη διαφθορά, τη δαιδαλώδη γραφειοκρατία, τη φρικτή διαπλοκή, το δράμα των αυθαιρέτων, το παραδικαστικό κύκλωμα, τους αποχαρακτηρισμούς των δασικών εκτάσεων και τις καταπατήσεις της γης.

 

«Και τι σε νοιάζει εσένα ο τόπος; Εσύ κοίτα το συμφέρον σου κι άσε τους άλλους να βγάλουν το φίδι απ’ την τρύπα».

 

Αυτή τη συμβουλή θα δώσουν στον πρωταγωνιστή του ηθογραφικού αφηγήματος, στον Αθανάσιο Μαντέλα οι υπόλοιποι εντελώς «ελληνικά» σκεπτόμενοι χαρακτήρες του βιβλίου. Βλέπετε, ο Μαντέλας αποτελεί την εξαίρεση σε αυτόν τον καθαρά εγωκεντρικό και άκρως ωφελιμιστικό για το ατομικό συμφέρον τρόπο σκέψης. Σε αυτόν το τόπο όλοι κοιτάμε μονάχα την πάρτη μας… Το δίκιο και το γενικό καλό είναι κάτι που αφορά πάντα… τους άλλους και, φυσικά, όχι εμάς!

 

Η αφορμή προκειμένου να ξεδιπλωθούν αυτοί οι εκ διαμέτρου αντίθετοι τρόπο σκέψης στο βιβλίο είναι το εξοχικό στο Μονοδέντρι, ένα εξοχικό που αγοράζει στα γεράματά του ο τέως δουλευτής της γης Αθανάσιος Μαντέλας, σε μία έκταση χαρακτηρισμένη ως δασική και ως αρχαιολογικός χώρος, η οποία όμως τελικά θα μετατραπεί σε  παράλιο οικισμό. Μάλιστα και το ίδιο το σπίτι του Μαντέλα θα είναι εν τέλει αυθαίρετο και όχι μόνο τα γειτονικά που απειλούν να χτιστούν και να του «κόψουν» τη θέα. Ο Μαντέλας, άνθρωπος συντηρητικός, ολίγον τι μισογύνης, αλλά δίκαιος και φυσιολάτρης, αποφασίζει να κινηθεί δικαστικά προκειμένου, όχι μόνο να βρει το δίκιο του, αλλά και να σώσει το δάσος. Δεν ήξερε όμως που επρόκειτο να μπλέξει… Η Λερναία Ύδρα της διαπλοκής στην Ελλάδα έχει πολλά κεφάλια και δεν εξοντώνεται έτσι απλά…

Ian Kershaw, Προσωπικότητα και εξουσία, Δημιουργοί και καταστροφείς της σύγχρονης Ευρώπης, εκδ. Αλεξάνδρεια

 

Σόφη Θεοδωρίδου, Ο ικανός θεραπευτής, εκδ. Ψυχογιός

 

Η Σόφη Θεοδωρίδου, πολυγραφότατη και αγαπημένη συγγραφέας πολλών αναγνωστών και ιδίως αναγνωστριών, έχει αποδείξει πολλάκις το ταλέντο της στη μυθοπλασία. Συνήθως τα βιβλία της έχουν ένα ιστορικό υπόβαθρο, το οποίο χρησιμοποιεί ως καμβά προκειμένου να δημιουργήσει και να υφάνει μία περίτεχνη μυθιστορία. Αυτή συχνά κρύβει πολλές εκπλήξεις και κορυφώνεται με ένα εντυπωσιακό φινάλε.

 

Αυτή τη φορά η Σόφη μας ταξιδεύει στην ελληνική επαρχία την εποχή της Χούντας. Τόπος του μυθιστορήματος είναι μία μικρή, παραθαλάσσια πόλη της Στερεάς Ελλάδας, η οποία δεν προσδιορίζεται, και που δεν απέχει πολύ από την Αθήνα. Την πόλη αυτή θα επισκεφθεί τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου του 1970 ένας  Ελληνοαμερικανός θεραπευτής, ο Ίων Γουίλσον, χωρίς κάποιον εμφανή λόγο. Ο Ελληνοαμερικανός έχει σπουδάσει γιατρός στις ΗΠΑ, είναι όμορφος σαν «σταρ του σινεμά», πλούσιος, πονόψυχος και καλοσυνάτος και πρεσβεύει ιδιάζουσες απόψεις σχετικά με τη διατροφή-είναι χορτοφάγος-, την ελευθερία των γυναικών, αλλά και σχετικά με τις θεραπευτικές μεθόδους που χρησιμοποιεί στη δουλειά του.

 

Ο θεραπευτής αναλαμβάνει να θεραπεύσει δίχως αμοιβή, μιας και είναι άνετος οικονομικά, πολλούς από τους κατοίκους της πόλης που αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα. Ο σκοπός της επίσκεψής του όμως παραμένει απροσδιόριστος και τόσο ο ίδιος ο Ίων, όσο και η συγγραφέας συγκαλύπτουν μυστηριωδώς τις προθέσεις του. Ποιος είναι τελικά και τι ακριβώς ζητά στη μικρή αυτή επαρχιακή πόλη; Για ποιον ακριβώς  λόγο θεραπεύει αρρώστους δίχως να πληρώνεται και γιατί επιδιώκει να πλησιάσει ιδιαιτέρως κάποιους από τους κατοίκους του χωριού και πιο συγκεκριμένα τον χουντικό δήμαρχο Γαλανόπουλο; Φαίνεται πως ο καθένας από τους κατοίκους του κρύβει και από μία ξεχασμένη και λησμονημένη ιστορία. Καθώς ο Ίων επισκέπτεται τους κατοίκους και τους θεραπεύει, τους γνωρίζει καλά, έναν ένα ξεχωριστά. Αναπόφευκτα, κρυμμένα μυστικά, βγαίνουν στην επιφάνεια, ενώ φαίνεται πως πολλά είναι τα δράματα που έχουν ζήσει οι κάτοικοι από την περίοδο του Πολέμου, της Κατοχής και του Εμφυλίου. Τον Ίων θα φλερτάρει έντονα η Νένα, η κόρη του διοικητή της χωροφυλακής, αλλά τελικά η καρδιά του θεραπευτή θα χτυπήσει για μία άλλη ασθενή του.

 

Η συγγραφέας δημιουργεί ένα μωσαΐκό από πολλούς και διαφορετικούς μεταξύ τους χαρακτήρες, με τον Ίων να δεσπόζει πάνω απ’ όλους. Το πολυπρόσωπο αυτό μυθιστόρημα αποτελεί ένα κολάζ ιστοριών, με την ιστορία του θεραπευτή να βρίσκεται στο κέντρο της αφήγησης και να συνδέεται, τελικά, με τις υπόλοιπες. Θεωρώ πως το παρόν πόνημα είναι από τα καλύτερα της συγκεκριμένης συγγραφέως σε ό,τι αφορά την έμπνευση, την πρωτοτυπία, τις αφηγηματικές τεχνικές, αλλά και το μυθοπλαστικό κομμάτι. Γι’ όλους τους παραπάνω λόγους, επομένως, αξίζει να το διαβάσουμε.

Mαρία Λοϊζίδου, Το Χριστούγεννο, εκδ. Ψυχογιός

 

Τα Χριστούγεννα είναι για πολλούς από εμάς η ωραιότερη εποχή του χρόνου, μία από τις μεγαλύτερες γιορτές της χριστιανοσύνης, αλλά και η γιορτή εκείνη που είναι περισσότερο συνυφασμένη με την έννοια της αγάπης και της προσφοράς. Είναι επίσης η γιορτή που έχει το μεγαλύτερο αντίστοιχο στη λογοτεχνική παραγωγή όλων των εποχών, καθώς κάθε χρόνο πάμπολλα διηγήματα, παραμύθια και ιστορίες γράφονται σχετικά με τα Χριστούγεννα.

 

Αντίστοιχα και η συγγραφέας και δασκάλα από την Κύπρο Μαρία Λοΐζίδου, ένας άνθρωπος ερωτευμένος με τα παραμύθια από μικρό παιδί, αποπειράθηκε να γράψει το δικό της παραμύθι για τα Χριστούγεννα, προσδιορίζοντας την αφηρημένη αυτή έννοια ως «Χριστούγεννο» και ως ένα μικρό, άσπρο ανθρωπάκι που επισκέπτεται κάθε χρόνο τις πόλεις.

 

 Το Χριστούγεννο, που δεν είναι άλλο από το περίφημο Πνεύμα των Χριστουγέννων, ευτυχισμένο κατά τα παλιά χρόνια, αισθάνεται διωγμένο και περιφρονημένο κατά τη σημερινή εποχή, γι’ αυτό και επιμένει να μένει κρυμμένο, έως ότου οι άνθρωποι καταλάβουν το λάθος τους.

 

Το παραμύθι της Λοϊζίδου αναζητά το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων, το μήνυμα, δηλαδή, της αγάπης, της ελπίδας, της ειρήνης, της αγκαλιάς και της προσφοράς. Το νόημα αυτό έχει χαθεί στις μέρες, θυσιασμένο μας στον βωμό του καταναλωτισμού και της καλοπέρασης. Η συγγραφέας βρίσκεται εδώ, επομένως, για να μας το θυμίσει και πάλι, με όχημα ένα όμορφο παραμύθι.

 

Το νόημα του παραμυθιού γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ τα φετινά Χριστούγεννα, αφού, δυστυχώς, κάθε άλλο παρά ειρήνη και αγάπη επικρατούν φέτος στον πλανήτη μας, στον οποίο οι πολεμικές συρράξεις δείχνουν να είναι σε έξαρση. Τέτοια παραμύθια, επομένως, όπως της Λοϊζίδου, μας  γεμίζουν ελπίδα.

 

Η εικονογράφηση έγινε από την Αιμιλία Κονταίου με καταγωγή από την έτερη Μεγαλόνησο, την Κρήτη, έμπειρη εικονογράφο που ξέρει να αιχμαλωτίζει το βλέμμα των μικρών αναγνωστών με μία υπέροχη απλότητα, χωρίς υπερβολές και περιττούς εντυπωσιασμούς.