Amor Towels, Λεωφόρος Λίνκολν, εκδ. Διόπτρα

 

Ένα έξοχο μυθιστόρημα, ταξιδιωτικού και συνάμα ψυχογραφικού, που απεικονίζει με ενάργεια τη ζωή στις ΗΠΑ στα μέσα του εικοστού αιώνα, αποτελεί το νέο δημιούργημα του Άμορ Τάουελς, του Αμερικανού συγγραφέα με καταγωγή από την περιοχή  της Βοστόνης, γνωστού στο ελληνικό κοινό από το έτερο αριστούργημά του «Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα». Το εν λόγω πόνημα τιτλοφορείται «Λεωφόρος Λίνκολν» και δανείζεται το όνομά του από τον πεντέμισι χιλιάδων χιλιομέτρων δρόμο που κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ  το 1912 και συνέδεε τη Νέα Υόρκη με το Σαν Φρανσίσκο, τη δυτική, δηλαδή, με την ανατολική ακτή των ΗΠΑ. Πάνω στον άξονα αυτής της διαδρομής χτίζει ο συγγραφέας τη μυθιστορία του με αφετηρία την πολιτεία της Νεμπράσκα, που βρίσκεται στο κέντρο του εν λόγω δρόμου.

 

Η μυθιστορία ξεκινά στις 12 Ιουνίου του 1954, όταν ο δεκαοκτάχρονος Έμετ Γουάτσον αποφυλακίζεται από το αγροτικό αναμορφωτήριο της πολιτείας Νεμπράσκα, στο οποίο είχε εκτίσει δεκαπεντάμηνη ποινή για φόνο εξ αμελείας. Ο πατέρας του έχει πεθάνει προσφάτως, η μητέρα του τους έχει εγκαταλείψει εδώ και πολλά χρόνια και το σπίτι τους το έχει κατασχέσει η τράπεζα. Ο Έμετ έχει επίσης έναν αδελφό οκτώ ετών, τον Μπίλι, ο οποίος περιμένει με αγωνία την αποφυλάκισή του προκειμένου να τραβήξουν προς την πολιτεία της Καλιφόρνια και να κάνουν εκεί μία νέα αρχή με όχημα το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο που τους έχει απομείνει, τη γαλάζια Studebaker Land Cruise του 1948 . Όμως, ο Ντάτσες και ο Γούλι, δύο λαθρεπιβάτες στο αυτοκίνητο που τον μετέφερε στο σπίτι του από τη φυλακή, αποφασίζουν να αλλάξουν τα σχέδια των δύο αδελφών.

 

 Ο Ντάτσες και ο Γούλι θα παρασύρουν τους αδελφούς Γουάτσον σε μία οδική περιπέτεια προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, προς το Μεγάλο Μήλο, τη Νέα Υόρκη δηλαδή. Το ταξίδι τους θα είναι γεμάτο ανατροπές, αναπάντεχα γεγονότα και τραγελαφικές συναντήσεις. Αξίζει επίσης να ειπωθεί ότι  υπόθεση του πολυσέλιδου αυτού μυθιστορήματος εκτυλίσσεται σε χρονική διάρκεια δέκα μόλις ημερών, ο αφηγητής χρησιμοποιεί δηλαδή την αφηγηματική τεχνική της επιβράδυνσης, κατά την οποία παρουσιάζει πολλά γεγονότα να συμβαίνουν σε μικρό χρονικό διάστημα.

 

Ο συγγραφέας ξετυλίγει τη συναρπαστική περιπέτεια των τεσσάρων νεαρών μέσω των πολλών διαφορετικών αφηγήσεων των ηρώων του, του Έμετ, του Ντάτσες και του Γούλι, αλλά και άλλων δευτερευόντων χαρακτήρων που οι πρωταγωνιστές θα συναντήσουν στον δρόμο τους. Το αποτέλεσμα είναι μία έξοχη απεικόνιση της ψυχοσύνθεσης των ηρώων, η οποία συμπληρώνεται και από εγκιβωτισμένες στην αφήγηση αναδρομές που εκθέτουν στον αναγνώστη το παρελθόν των πρωταγωνιστών. Κάποιες φορές δε, ο συγγραφέας επιλέγει να μας αφηγηθεί το ίδιο γεγονός ιδωμένο από τη σκοπιά ενός έτερου πρωταγωνιστή του βιβλίου. Οι χαρακτήρες των τεσσάρων πρωταγωνιστών διαφέρουν τα μάλα μεταξύ τους, ωθώντας τον αναγνώστη να ταυτιστεί με όποιον από αυτούς αισθανθεί ότι πλησιάζει τη δική του ιδιοσυγκρασία. Αυτοί είναι ο ρεαλιστής και πραγματιστής Έμετ, ο εντελώς χαμένος στον κόσμο του Γούλι, ο αθώος και ανυποψίαστος Μπίλι και ο ανεύθυνος και παρορμητικός, μα πάντα χαμογελαστός Ντάτσες.

 

Η πένα του Τάουελς είναι ρεαλιστική, γλαφυρότατη, ενίοτε προβαίνει σε κρίσεις για τη ζωή, τα αναπάντεχα που μας επιφυλάσσει και τα δύο φύλα, ενώ συχνά αποκτά και κωμική χροιά. Ο συγγραφέας ενσωματώνει έξυπνα στη διήγησή του αναφορές στον Σαίξπηρ, τα έργα και τους ήρωές του, τη λογοτεχνία, αλλά και την αρχαιοελληνική μυθολογία. Ένα άκρως καλοδουλεμένο από όλες τις απόψεις βιβλίο, τόσο από εκείνη της γλώσσας, αλλά και της ελληνικής μετάφρασης της Ρηγούλας Γεωργιάδου, όσο και από εκείνη της υπόθεσης και της παρουσίασης των χαρακτήρων, το οποίο διαβάζεται εξαιρετικά ευχάριστα παρά το μεγάλο του μέγεθος.

Νικολάε Νταμπίζα, Η Βεσσαραβία μου, εργασία για το σπίτι, εκδ. Βακχικόν

 

Όλοι μας γνωρίζουμε τι συνέβαινε στα φρικτά ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αρκετά λιγότερα όμως έχουν γραφτεί και είναι γνωστά σχετικά με τα εγκλήματα που διέπραξε ο αριστερός φασισμός και δη, το σταλινικό κομμουνιστικό καθεστώς στη Ρωσία. Και η πικρή αλήθεια είναι ότι τα γκουλάγκ, ως στρατόπεδα συγκέντρωσης υπήρξαν το ίδιο φρικιαστικά με τα ναζιστικά, αν όχι περισσότερο αν λάβει κανείς υπόψη του το δριμύ ψύχος της Σιβηρίας. Ελάχιστοι είχαν την κολοσσιαία τύχη να βγουν ζωντανοί από τα γκουλάγκ. Μία τέτοια περίπτωση είναι και ο καθηγητής Μιχάι Ούλμου  από τη Βεσσαραβία, την περιοχή  της Μολδαβίας. Και την περίπτωσή του την εξιστορεί ο Μολδαβός συγγραφέας Νικολάε Νταμπίζα σαν έτερος Σολζενίτσιν, τον συγγραφέα του περίφημου «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ».

 

Ο χαρακτήρας που δημιουργεί ο συγγραφέας είναι ένα φανταστικό πρόσωπο που συλλαμβάνεται το έτος 1940 ως αντιφρονούντας καθηγητής, εξορίζεται στα γκουλάγκ και τελικά απελευθερώνεται το 1953 μετά από τον θάνατο του Στάλιν. Μπορεί ο καθηγητής Ούλμου να μην υπήρξε στ’ αλήθεια,  εκατομμύρια όμως τέτοιοι άνθρωποι είχαν την ατυχία να φυλακιστούν στα γκλουλάγκ και, πολλοί από αυτούς, να μην επιστρέψουν ποτέ στα σπίτια τους. Οι περισσότεροι από αυτούς, όπως και ο καθηγητής Ούλμου στο βιβλίο, δεν είχαν διαπράξει κανένα χειροπιαστό έγκλημα κατά του σταλινικού καθεστώτος, απλά είχαν την ατυχία να πέσουν θύματα της σταλινικής θηριωδίας. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι μεταξύ 1929 και 1953 δεκαοκτώ εκατομμύρια άνθρωποι είχαν την ατυχία να φυλακιστούν στα γκουλάγκ και από αυτούς τουλάχιστον τα τεσσερισήμισι εκατομμύρια έχασαν τη ζωή τους εκεί.

 

Ο Νταμπίζα περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα, άκρως ρεαλιστικά τις φρικιαστικές συνθήκες που επικρατούσαν στα στρατόπεδα αυτά. Ο ήρωάς του, ο καθηγητής Ούλμου καταφέρνει να επιβιώσει χάρη στον έρωτα. Και αυτό διότι μία μαθήτρια, η Μαρία Ραζέσου, τον ακολουθεί οικειοθελώς στην κόλαση των στρατοπέδων. Αδιαμφισβήτητα, η αγάπη είναι εκείνη που θα τους κρατήσει ζωντανούς. Οι ήρωες αποπειρώνται δύο φορές να δραπετεύσουν, αλλά και τις δύο τελικώς συλλαμβάνονται. Άραγε οι δυο τους θα μπορέσουν να βρουν ξανά το παιδί τους, που θα γεννηθεί στη φρίκη των στρατοπέδων; Και κυρίως, θα καταφέρουν να επιζήσουν από τις κακουχίες;

 

Πάνω απ’ όλα  το βιβλίο του Νταμπίζα είναι ένα βιβλίο ύμνος στην αγάπη και την ελευθερία.  Το βασικό ερώτημα που διατρέχει το μυθιστόρημα είναι το εξής: «Στη ζωή το να είσαι άνθρωπος είναι τέχνη ή πεπρωμένο;». Αυτή η συγκλονιστική ερώτηση περιμένει απάντηση από τον καθένα μας ξεχωριστά. Αυτό είναι και το ερώτημα του υποτίτλου του βιβλίου «Εργασία για το σπίτι» που θα κληθούν να απαντήσουν οι μαθητές του Ούλμου.

 

Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα βιβλίο που μας αφορά όλους, μία κραυγή αγωνίας κατά του ολοκληρωτισμού και της φρίκης των στρατοπέδων συγκέντρωσης, ενός ειδεχθούς θεσμού που σημάδεψε τον εικοστό αιώνα.

 

Η περίοδος της Ύστερης Αρχαιότητας και του Πρώιμου Μεσαίωνα είναι για την Ευρώπη περίοδος μεγάλων αναταραχών. Η άλλοτε πανίσχυρη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έπνεε τα λοίσθια, ο χριστιανισμός κέρδιζε σταδιακά έδαφος εναντίον του παγανισμού και ένα πλήθος γερμανικών λαών- οι αποκαλούμενοι «βάρβαροι»- κατέκλυζε τα σύνορα της αυτοκρατορίας. Η εποχή αυτή, η χρονική περίοδος δηλαδή από τον τρίτο ως τον έβδομο μεταχριστιανικό αιώνα, είναι γνωστή ως η εποχή της Μεγάλης Μετανάστευσης των λαών, αφού οδήγησε στην εγκατάσταση αλλοεθνών και ξέων προς τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πληθυσμών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

 

Για αυτούς τους αλλοεθνείς λαούς, οι οποίοι αποτυπώθηκαν στη συλλογική μνήμη μας με το όνομα «βάρβαροι», κάνει λόγο στο βιβλίο του με τίτλο «Οι βάρβαρο της Ευρώπης, 200-600 μ.Χ.», ο επίτιμος καθηγητής Μεσαιωνικής Ιστορίας στο University College του Δουβλίνου, Έντουαρντ  Τζέιμς. Πρόκειται για μία ενδελεχή μελέτη, ίσως η καλύτερη που έχει μεταφραστεί ποτέ στη γλώσσα μας- από  την Ειρήνη Μητούση-, που έχει σκοπό να μας διαφωτίσει σχετικά με την τόσο παραμελημένη αυτή περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας, αλλά και να καταρρίψει πολλούς μύθους που συνδέονται με το εν λόγω θέμα και τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

 

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τη λέξη «βάρβαροι» για τον τίτλο του βιβλίου του όχι για να υποτιμήσει τους λαούς αυτούς, αλλά αντίθετα για να τον αποκαθάρει από τις όποιες υποτιμητικές συνδηλώσεις του. Γνωρίζει πολύ καλά ότι οι λαοί αυτοί με το συγκεκριμένο όνομα έχουν ταυτιστεί στη συλλογική μας μνήμη, οπότε κρίνει πως κανένας άλλος όρος που να περιλαμβάνει ολόκληρη αυτή την πανσπερμία των λαών που εισέβαλαν στα ευρωπαϊκά εδάφη δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια. Πολλούς από αυτούς τους λαούς, όπως του Γότθους, τους Αλαμανούς, τους Βησιγότθους, τους Ούννους και άλλους θα τους έχουμε ξανακούσει πολλές φορές. Άλλοι όπως οι Χαττουάριοι, οι Βένεδοι και οι Αρμελαύσιοι θα είναι η πρώτη φορά που οι περισσότεροι από εμάς θα τους ακούσουν.

 

Το ενδιαφέρον στην εν λόγω μελέτη είναι το γεγονός ότι ο συγγραφέας δεν αρκείται μόνο στην εξιστόρηση της παρουσίας των λαών αυτών στην Ευρώπη μονάχα σε ό,τι αφορά τις χρονολογίες της άφιξής τους, τους τόπους εγκατάστασής τους και την  πολιτική τους οργάνωση, αλλά και στην επέκταση της θεματικής του βιβλίου και σε ένα σωρό άλλα θέματα που σχετίζονται με τους βαρβάρους: την κοινωνική τους οργάνωση, τις μάχες που έδωσαν με την αυτοκρατορία των Ρωμαίων και τη σχέση τους μαζί τους, τα ταφικά τους έθιμα, τους νόμους τους, τα συστήματα γραφής τους και τον εκχριστιανισμό τους. Λίγες, αλλά κατατοπιστικές φωτογραφίες συνοδεύουν επίσης το βιβλίο, όπως και χάρτες που απεικονίζουν τις μετακινήσεις των λαών αυτών. Ο συγγραφέας παραθέτει επίσης μαρτυρίες λογίων της εποχής, οι οποίες μας επιτρέπουν να γνωρίσουμε καλύτερα τους λαούς αυτούς και τα τόσο διαφορετικά από τα ρωμαϊκά ήθη έθιμά τους.

 

Το θέμα του βιβλίου, εκτός από εξαιρετικά ενδιαφέρον, είναι συγχρόνως και αρκετά επίκαιρο, αν σκεφτεί κανείς την άνοδο που γνωρίζει ο εθνικισμός στην Ευρώπη στις μέρες μας και τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία των βαρβάρων παρερμηνεύτηκε προκειμένου να εξυπηρετήσει τους στόχους του σύγχρονου εθνικισμού. Ο Έντουαρντ Τζέιμς, επομένως, καλείται να θέσει τα δικά του όρια ανάμεσα στον «πολιτισμό» και τη «βαρβαρότητα» με το εν λόγω βιβλίο,να καταρρίψει τους μύθους που συνδέονται εμ τις δύο αυτές έννοιες, και να προσδώσει νέο περιεχόμενο σε αυτές.

Stacey Halls, Κυνήγι μαγισσών, εκδ. Κλειδάριθμος

 

Η υστερία που υπήρχε με τις μάγισσες κατά τη διάρκεια του 17^ου αιώνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ  είναι γνωστή στους περισσότερους από εμάς. Οι περιβόητες δίκες των μαγισσών ξεκίνησαν μετά το τέλος του Μεσαίωνα και μέχρι το 1782, τότε που τοποθετείται η τελευταία χρονικά δίκη μάγισσας στην Ευρώπη, πάνω από 60.000 άτομα εκτελέστηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η πλειοψηφία των ατόμων αυτών ήταν γυναίκες στο συντριπτικό ποσοστό τους, περίπου ογδόντα τα εκατό.

 

Κατά την πεντηκονταετία 1580-1630 το διαβόητο κυνήγι των μαγισσών έφτασε στο ζενίθ του. Σε αυτήν ακριβώς την περίοδο τοποθετείται και το μυθιστόρημα της Βρετανίδος συγγραφέως Στέισι Χαλς με τίτλο «Κυνήγι μαγισσών». Πιο συγκεκριμένα, τα γεγονότα του μυθιστορήματος λαμβάνουν χώρα εν έτει 1612, τότε που έγινε στο Λάνκασιρ η δίκη για τις μάγισσες του Πεντλ. Στη δίκη αυτή δικάστηκαν  έντεκα γυναίκες που κατηγορήθηκαν ως μάγισσες και μονάχα μία, η μαία Άλις Γκρέι, αθωώθηκε, άγνωστο για ποιον ακριβώς λόγο. Οι υπόλοιπες δέκα απαγχονιστήκαν.

 

Η Στέισι Χαλς ορμώμενη από το αληθινό αυτό ιστορικό γεγονός δημιουργεί μία μυθιστορία εποχής εν είδει θρίλερ με κεντρικές ηρωίδες την Άλις και τη δεκαεπτάχρονη Φλίτγουντ Σάτλγουορθ, τη σύζυγο ενός αριστοκράτη της περιοχής του Λάνκασιρ Ρίτσαρντ Σάλτγουορθ. Η νεαρή Φλίτγουντ έχει ήδη χάσει τρία παιδιά στις εγκυμοσύνες της και προσπαθεί απεγνωσμένα να φέρει στον κόσμο τον πολυπόθητο διάδοχο που περιμένει ο σύζυγός της. Η εγκυμοσύνη προμηνύεται δύσκολη, ενώ από λάθος η Φλίτγουντ μαθαίνει ότι ο γιατρός της πιστεύει πως η ίδια δεν πρόκειται να επιβιώσει από μία ακόμη γέννα. Ο μόνος άνθρωπος που φαίνεται ικανός να τη βοηθήσει είναι η Άλις, η φτωχή, αλλόκοτη, μα και εξαιρετικά επιδέξια μαία που συναντά τυχαία η Φλίτγουντ μία μέρα στο δάσος. Η Άλις γνωρίζει από τη μητέρα της όλα τα βοτάνια και τις μαγικές συνταγές που μπορούν να εξασφαλίσουν τη ζωή τόσο της ίδιας της Φλίτγουντ όσο και του μελλοντικού διαδόχου. Η Φλίτγουντ προσλαμβάνει την Άλις ως μαία της και οι δύο γυναίκες, παρά τις διαφορές της κοινωνικής τάξης τους, θα δεθούν με μία αληθινή φιλία.

 

Οι φτωχές γυναίκες όμως που θεραπεύουν ανθρώπους με βοτάνια θεωρούνται συχνά ύποπτες για μαγεία τον 17^ο αιώνα. Κι όσο η υστερία για τις μάγισσες πλησιάζει το Λάνκασιρ, τόσο η ζωή της Άλις απειλείται και μαζί της και η ζωή της Φλίτγουντ. Η Άλις συλλαμβάνεται ως μάγισσα ύποπτη για φόνο και απειλείται με απαγχονισμό, ενώ η Φλίτγουντ διανύει τον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης της. Θα καταφέρουν άραγε οι δύο γυναίκες να επιβιώσουν;

 

Η Στεισι Χαλς δημιουργεί ένα καλογραμμένο ιστορικό θρίλερ εποχής το οποίο απεικονίζει τέλεια τα ήθη της αγγλικής αριστοκρατίας και κοινωνίας κατά τον 17^ο αιώνα. Οι γυναίκες της αριστοκρατίας αντιμετωπίζονταν τότε μονάχα ως «δοχεία αναπαραγωγής», μέσα από τα οποία οι άνδρες αριστοκράτες θα διαιώνιζαν τη γενιά τους. Οι γυναίκες της εποχής έρχονται αντιμέτωπες με όλων των ειδών τις προκαταλήψεις για το φύλο τους και οι άνδρες απλά απαιτούν από αυτές να παίζουν τον αυστηρά καθορισμένο ρόλο της πυργοδέσποινας, της μητέρας και της υποταγμένης καθωσπρέπει συζύγου. Από την άλλη, οι  γυναίκες των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων, οι θεραπεύτριες και οι μαίες, βρίσκονται συχνά αντιμέτωπες με την κατηγορία της δαιμονολατρίας και της μαγείας μέσα σε έναν κόσμο προκαταλήψεων και δεισιδαιμονιών στον οποίο συχνά απουσιάζει οποιοδήποτε ίχνος λογικής.

 

Οι μεγάλες ταξικές διαφορές, ο πλούτος των ανώτερων στρωμάτων και η φτώχεια των κατώτερων είναι μία άλλη σημαντική παράμετρος του βιβλίου της Χαλς. Ο αναγνώστης θα αποκτήσει μία πολύ καλή εικόνα των τεράστιων κοινωνικών διαφορών που επικρατούσαν εκείνη την εποχή στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και των δυσκολιών που συνεπαγόταν η ζωή εκείνη την εποχή ακόμη και για τις αριστοκρατικές τάξεις, πόσο μάλλον για τις κατώτερες. Αυτή είναι και η ιστορική διάσταση του μυθιστορήματος. Η συγγραφέας όμως χειρίζεται την όλη υπόθεση με τρόπο αριστοτεχνικό και κορυφώνει την αγωνία του αναγνώστη σε ένα εξαιρετικό φινάλε. Η αφήγηση εξελίσσεται σε πρώτο πρόσωπο, δια μέσου της ίδιας της Φλίτγουντ, κάτι που μας επιτρέπει να διεισδύσουμε άμεσα στην ψυχολογία των γυναικών της εποχής και προσφέρει τη δέουσα αμεσότητα στον αναγνώστη.

 

Συν τοις άλλοις, η συγγραφέας εισάγει διάφορα στοιχεία μαγείας που δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα και την υποβλητική ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος στο κατάλληλο περιβάλλον, το γεμάτο ομίχλες και βροχή τοπίο της Αγγλίας. Η αλεπού είναι το μοτίβο που η συγγραφέας χρησιμοποιεί συχνότερα απ’ όλα προκειμένου να δείξει την ενδεχόμενη «μαγική» διάσταση που υπάρχει σε όλα τα πράγματα γύρω μας. Διότι ο άνθρωπος τελικά πάντα ήταν, είναι και θα είναι μέγα θιασωτής του υπερφυσικού και της μαγείας.

 

«Κάποιος με παρακολουθούσε. Αναπήδησα αλαφιασμένη, καθώς αντιλήφθηκα μια κίνηση στην άκρη των δέντρων. Μια πανέμορφη κόκκινη αλεπού με κοιτούσε με τα μεγάλα χρυσαφένια μάτια της και ακούμπησε διστακτικά το πόδι της στο χορτάρι. Κοιταχτήκαμε στα μάτια και ο χρόνος σταμάτησε. Η φωτιά μαινόταν πίσω μου και ένιωσα να μου κόβεται η ανάσα. Μέχρι να ανοιγοκλείσω τα μάτια μου, η αλεπού είχε γίνει άφαντη».

Roderick Beaton, Οι Έλληνες, Μια παγκόσμια ιστορία, εκδ. πατάκη

 

O Roderick Beaton είναι κοινώς παραδεκτό ότι τρέφει μεγάλη αγάπη για τη χώρα μας και έχει ασχοληθεί πολλάκις με αυτήν στο συγγραφικό του έργο. Ο Σκωτσέζος αυτός ιστορικός είναι κυρίως γνωστός στο ευρύ ελληνικό κοινό από τα έργα του «Ο πόλεμος του Μπάιρον» και «Ελλάδα, βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους» (αμφότερα έχουν εκδοθεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη).

 

Αυτή τη φορά στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Έλληνες, μια παγκόσμια ιστορία», δεν ασχολείται μονάχα με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, αλλά, αντίθετα, επιχειρεί μία συνοπτική ανασκόπηση της ιστορίας της χώρας μας από την προϊστορία μέχρι και τις μέρες μας. Δίνοντας στον πόνημά του τον εν λόγω τίτλο θέλει να τονίσει τη σημασία που έχει η ιστορία της χώρας μας όχι μονάχα για εμάς τους ίδιους, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο. Και αυτό διότι ολόκληρος ο κόσμος έχει μεγάλο-πολιτιστικό- χρέος απέναντι στους Έλληνες. Εν πολλοίς, δηλαδή, ο Beaton επιβεβαιώνει τη ρήση του καταξιωμένου συγγραφέα και ηθοποιού Στήβεν Φράυ «Η Ελλάδα δεν θα οφείλει ποτέ στον υπόλοιπο κόσμο τόσα όσα οφείλει ο υπόλοιπος κόσμος στη Ελλάδα».

 

Ο Beaton προσφέρει στον Έλληνα αναγνώστη με το παρόν πόνημά του την οπτική που έχουν οι άλλοι για το έθνος μας, κάτι το οποίο δεν μπορεί να κάνει η συγγραφή της εθνικής ιστορίας. Πράγματι, η ιδιότητα του Beaton ως «μη Έλληνα» του προσφέρει, αδιαμφισβήτητα τη δυνατότητα να εξιστορήσει κάπως πιο αντικειμενικά θέματα εθνικά φορτισμένα για τους περισσότερους Έλληνες, όπως τη δικτατορία των Συνταγματαρχών, τη σύγχρονη ελληνική ιστορία μετά το 2000 ή τον Ελληνικό Εμφύλιο. Πρόκειται, επομένως, για μία ψύχραιμη απόδοση της ελληνικής ιστορίας μέσα από τα μάτια ενός ξένου ιστορικού.

 

Επιπροσθέτως, ο Beaton εξιστορεί την ελληνική ιστορία σε σχέση με τη θέση και την αλληλεπίδρασή της κάθε φορά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Επομένως, επιμένει λίγο παραπάνω στις φάσεις «εξωστρέφειας» του ελληνισμού, δηλαδή στην ελληνιστική περίοδο και την περίοδο της εθνικής παλιγγενεσίας μας,  η οποία και συνέπεσε με τον κύμα άνθησης του νεοκλασικισμού στον υπόλοιπο κόσμο. Φυσικά, καμία περίοδος δεν αφήνεται έξω από την εξιστόρησή του, όπως η Μυκηναϊκή, η Ομηρική, η Αρχαϊκή, η Ρωμαϊκή, η Βυζαντινή, η περίοδος της τουρκοκρατίας και φυσικά η Κλασική, η λαμπρότερη περίοδος όλων.

 

Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα θαυμάσιο πόνημα το οποίο περιλαμβάνει μάλιστα και τα πορίσματα νεότερων ιστορικών ερευνώ και προσφέρεται για ανάγνωση σε όποιον θέλει να γνωρίσει εν τάχει, ευχάριστα και χωρίς πολλές λεπτομέρειες την ελληνική ιστορία τριών χιλιάδων χρόνων. Αυτό που ίσως θα λείψει από τον αναγνώστη είναι το γεγονός ότι ο Beaton σπανίως προβαίνει σε κρίσεις των γεγονότων που αναλύει. Και η αλήθεια είναι ότι εγώ τουλάχιστον, θα ήθελα να γνωρίζω και τη δική του άποψη σε ορισμένα θέματα καίριας σημασίας, όπως για την πολιτική των Ελλήνων πολιτικών μετά από το 2000, ή για τους Εμφυλίους πολέμους κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης και μετά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ή το Κυπριακό. Το γεγονός, πάντως,  ότι ο συγγραφέας αποφεύγει να πάρει θέση για ορισμένα ζητήματα, οπωσδήποτε ενισχύει την αντικειμενικότητά του ως γραπτό, οπότε έχει και την καλή του πλευρά ως ζήτημα. Όπως και να ’χει, όμως παραμένει ένα βιβλίο το οποίο αξίζει να κοσμήσει τη βιβλιοθήκη μας.