Τα "Χρυσά λούπινα " αποτελούν μία συναρπαστική, καθηλωτική πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενός άνδρα στη δύση του βίου του ιδωμένη από την πλευρά μιας γυναίκας.
Η επιτυχημένη διεισδυτική ματιά της Λίνας Σόρογκα μέσα στην ψυχοσύνθεση ενός άνδρα είναι, αναμφίβολα, σπάνιο φαινόμενο στη λογοτεχνία, τουλάχιστον την ελληνική. Συνήθως οι άνδρες λογοτέχνες είναι εκείνοι οι οποίοι καταφέρνουν να περιγράψουν άρτια τη γυναικεία ψυχολογία. Το κοινό σημείο της Σόρογκα και του ήρωά της, του φτασμένου πανεπιστημιακού και συγγραφέα Δημοσθένη Δοξαρά, είναι η αγάπη τους για τα βιβλία και τη συγγραφή και εκεί ακριβώς είναι που βρίσκει το πάτημα η συγγραφέας προκειμένου να καταστήσει προσιτό στον αναγνώστη τον βίο και τις σκέψεις του ήρωά της.
Η τοιχογραφία της ζωής του Δημοσθένη Δοξαρά είναι παράλληλα και η τοιχογραφία του 20ου αιώνα, γραμμένη με λόγο που ρέει αβίαστα και στοχεύει μόνο σε ό,τι θεωρεί σημαντικό. Η επωδός με τα χρυσά λούπινα, διατρέχει όλο το μυθιστόρημα και αποτελεί το σταθερό σημείο αναφοράς του. Τα λούπινα είναι εκείνα που καλλιεργούνταν στη Μάνη ήδη από τα βάθη των αιώνων, εκεί όπου ανδρώθηκε ο πρωταγωνιστής μέσα από τις επώδυνες μνήμες της γερμανικής κατοχής, μνήμες γεμάτες αίμα και πόνο. Είναι εκείνα που έτρωγε ο Δοξαράς στον καιρό της μεγάλης πείνας, κι ακόμη ήταν εκείνα που συνέχισαν να τον προσδιορίζουν ως Μανιάτη σε όλη τη μετέπειτα ζωή του. Και είναι χρυσά, όχι μόνο εξαιτίας του χρώματός τους, αλλά και επειδή συμβολίζουν τις "χρυσές" αναμνήσεις του Δημοσθένη, τις μνήμες που διαμόρφωσαν τον κατοπινό διάσημο συγγραφέα. Αυτές ήταν ο αυταρχικός πατέρας, οι αυστηρές κοινωνικές επιταγές και ένα παιδικό τραύμα που θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο στην αγνή παιδική ψυχή.
Η συγγραφέας κινείται εξίσου άνετα ανάμεσα στα πολυσύνθετα γεγονότα της ιστορίας του 20ου αιώνα, των οποίων έχει άριστη γνώση, και στον μύθο που πλέκει η ίδια για τον ήρωά της. Τα ιστορικά γεγονότα όμως είναι άμεσα συνυφασμένα με τη ζωή του Δοξαρά, την οποία επηρεάζουν πολλαπλώς. Από τις μνήμες της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου, περνάμε στη μεταπολεμική Αθήνα, στα χρόνια της χούντας, στον Μάη του '68 στη Γαλλία, όπου ο ήρωας θα αυτοεξοριστεί για να αποφύγει τις διώξεις της χούντας, και στα χρόνια της κρίσης. Παράλληλα, μέσα από τη διαμονή του Δημοσθένη στο εξωτερικό, βλέπουμε όψεις του φιλελληνισμού των ξένων, αλλά και πως είναι η ζωή για έναν Έλληνα εκεί. Διότι τρεις είναι οι χώρες στις οποίες διαδραματίζεται το μυθιστόρημα: Ελλάδα, Γαλλία και Τσεχία. Στην Πράγα είναι που ο γηραιός Δοξαράς, μετά από μία βραδιά θριάμβου για την καριέρα του, θα αφεθεί έρμαιο των αναμνήσεων που αποτελούν την πρώτη ύλη του βιβλίου. Μέσα από αυτές ο Δημοσθένης θα συστηθεί στον αναγνώστη με όλες του τις ιδιότητες: ως ντροπαλό παιδί, ως αντιδραστικός νέος, ως στοργικός πατέρας, ως σύζυγος, θύμα ενός αταίριαστου προξενιού, ως δραστήριος δάσκαλος, ως βιβλιόφιλος και καταξιωμένος συγγραφέας. Τότε, στη δύση του βίου του, θα κάνει και τον απολογισμό της ζωής του. Ο Δημοσθένης προσπαθεί να ξεπεράσει και να ξεχάσει τα λάθη που διέπραξε, λάθη που σημάδεψαν την κατοπινή πορεία του στη ζωή, αναπολεί τις καλές στιγμές, τους έρωτες που έζησε και προσπαθεί να ξορκίσει τον πόνο που βίωσε μέσα από επώδυνες απώλειες.
Ο αναγνώστης, όσο κι αν δεν κατανοεί πάντοτε τις πράξεις του Δημοσθένη, τελικά, μέσα από την αφήγησή του, θα δεθεί μαζί του και θα τον δικαιώσει για τις επιλογές του. Και, οπωσδήποτε, θα απολαύσει την περιήγηση στα μεγάλα γεγονότα του 20ου αιώνα μέσα από την αφήγηση των περιπετειών του.
Η επιτυχημένη διεισδυτική ματιά της Λίνας Σόρογκα μέσα στην ψυχοσύνθεση ενός άνδρα είναι, αναμφίβολα, σπάνιο φαινόμενο στη λογοτεχνία, τουλάχιστον την ελληνική. Συνήθως οι άνδρες λογοτέχνες είναι εκείνοι οι οποίοι καταφέρνουν να περιγράψουν άρτια τη γυναικεία ψυχολογία. Το κοινό σημείο της Σόρογκα και του ήρωά της, του φτασμένου πανεπιστημιακού και συγγραφέα Δημοσθένη Δοξαρά, είναι η αγάπη τους για τα βιβλία και τη συγγραφή και εκεί ακριβώς είναι που βρίσκει το πάτημα η συγγραφέας προκειμένου να καταστήσει προσιτό στον αναγνώστη τον βίο και τις σκέψεις του ήρωά της.
Η τοιχογραφία της ζωής του Δημοσθένη Δοξαρά είναι παράλληλα και η τοιχογραφία του 20ου αιώνα, γραμμένη με λόγο που ρέει αβίαστα και στοχεύει μόνο σε ό,τι θεωρεί σημαντικό. Η επωδός με τα χρυσά λούπινα, διατρέχει όλο το μυθιστόρημα και αποτελεί το σταθερό σημείο αναφοράς του. Τα λούπινα είναι εκείνα που καλλιεργούνταν στη Μάνη ήδη από τα βάθη των αιώνων, εκεί όπου ανδρώθηκε ο πρωταγωνιστής μέσα από τις επώδυνες μνήμες της γερμανικής κατοχής, μνήμες γεμάτες αίμα και πόνο. Είναι εκείνα που έτρωγε ο Δοξαράς στον καιρό της μεγάλης πείνας, κι ακόμη ήταν εκείνα που συνέχισαν να τον προσδιορίζουν ως Μανιάτη σε όλη τη μετέπειτα ζωή του. Και είναι χρυσά, όχι μόνο εξαιτίας του χρώματός τους, αλλά και επειδή συμβολίζουν τις "χρυσές" αναμνήσεις του Δημοσθένη, τις μνήμες που διαμόρφωσαν τον κατοπινό διάσημο συγγραφέα. Αυτές ήταν ο αυταρχικός πατέρας, οι αυστηρές κοινωνικές επιταγές και ένα παιδικό τραύμα που θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο στην αγνή παιδική ψυχή.
Η συγγραφέας κινείται εξίσου άνετα ανάμεσα στα πολυσύνθετα γεγονότα της ιστορίας του 20ου αιώνα, των οποίων έχει άριστη γνώση, και στον μύθο που πλέκει η ίδια για τον ήρωά της. Τα ιστορικά γεγονότα όμως είναι άμεσα συνυφασμένα με τη ζωή του Δοξαρά, την οποία επηρεάζουν πολλαπλώς. Από τις μνήμες της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου, περνάμε στη μεταπολεμική Αθήνα, στα χρόνια της χούντας, στον Μάη του '68 στη Γαλλία, όπου ο ήρωας θα αυτοεξοριστεί για να αποφύγει τις διώξεις της χούντας, και στα χρόνια της κρίσης. Παράλληλα, μέσα από τη διαμονή του Δημοσθένη στο εξωτερικό, βλέπουμε όψεις του φιλελληνισμού των ξένων, αλλά και πως είναι η ζωή για έναν Έλληνα εκεί. Διότι τρεις είναι οι χώρες στις οποίες διαδραματίζεται το μυθιστόρημα: Ελλάδα, Γαλλία και Τσεχία. Στην Πράγα είναι που ο γηραιός Δοξαράς, μετά από μία βραδιά θριάμβου για την καριέρα του, θα αφεθεί έρμαιο των αναμνήσεων που αποτελούν την πρώτη ύλη του βιβλίου. Μέσα από αυτές ο Δημοσθένης θα συστηθεί στον αναγνώστη με όλες του τις ιδιότητες: ως ντροπαλό παιδί, ως αντιδραστικός νέος, ως στοργικός πατέρας, ως σύζυγος, θύμα ενός αταίριαστου προξενιού, ως δραστήριος δάσκαλος, ως βιβλιόφιλος και καταξιωμένος συγγραφέας. Τότε, στη δύση του βίου του, θα κάνει και τον απολογισμό της ζωής του. Ο Δημοσθένης προσπαθεί να ξεπεράσει και να ξεχάσει τα λάθη που διέπραξε, λάθη που σημάδεψαν την κατοπινή πορεία του στη ζωή, αναπολεί τις καλές στιγμές, τους έρωτες που έζησε και προσπαθεί να ξορκίσει τον πόνο που βίωσε μέσα από επώδυνες απώλειες.
Ο αναγνώστης, όσο κι αν δεν κατανοεί πάντοτε τις πράξεις του Δημοσθένη, τελικά, μέσα από την αφήγησή του, θα δεθεί μαζί του και θα τον δικαιώσει για τις επιλογές του. Και, οπωσδήποτε, θα απολαύσει την περιήγηση στα μεγάλα γεγονότα του 20ου αιώνα μέσα από την αφήγηση των περιπετειών του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.