Ιδελφόνσο Φαλκόνες, Οι κληρονόμοι της γης, εκδ. Πατάκη, 2020, σελ.883

 https://www.patakis.gr/product/642617/vivlia-logotexnia-pagkosmia-logotexnia/Oi-klhronomoi-ths-ghs/

Ένα θέμα πρωτότυπο και ασυνήθιστο για το ελληνικό κοινό προσφέρει η νέα αναγνωστική πρόταση του γνωστού Ισπανού Λογοτέχνη Ιδελφόνσο Φαλκόνες "Οι κληρονόμοι της γης". Μετά το αριστούργημά του "Η Παναγιά της Θάλασσας", ο Βαρκελωνέζος συγγραφέας επιστρέφει στην Ιστορία της γενέτειράς του, την οποία τόσο καλά γνωρίζει, και δημιουργεί μία νέα μυθιστορία που εκτυλίσσεται γύρω από τον μεγαλοπρεπή Καθεδρικό της Σάντα Μαρία ντελ Μαρ στη μεσαιωνική Βαρκελώνη του 1387.

Αν ρωτήσει κανείς καθηγητές Ιστορίας, αυτοί πιθανότατα θα πουν ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να κατανοήσει κάποιος αρκούντως μία ιστορική περίοδο, από την ανάγνωση ιστορικών μυθιστορημάτων για τον εν λόγω αιώνα. Το ίδιο ισχύει τα μέγιστα και στην περίπτωση του βιβλίου "Οι Κληρονόμοι της γης". 

Λίγοι συγγραφείς έχουν την άνεση να ελίσσονται τόσο επιδέξια ανάμεσα στους δρόμους μιας μεσαιωνικής πόλης της Ευρώπης σαν να βρίσκονται οι ίδιοι εκεί και να μεταφέρουν την ίδια αίσθηση και στον αναγνώστη μέσα από την ανάγνωση. Ο Ι.Φ. κατορθώνει όχι μόνο να απεικονίσει ιδανικά την ανθρώπινη κοινωνία στον Ύστερο Μεσαίωνα, αλλά και να μπει μέσα στο μεδούλι της σκέψης του μεσαιωνικού ανθρώπου, τι ακριβώς σκέφτεται, τη γνωρίζει, τι θαυμάζει, τι φοβάται και τι πιστεύει ο μεσαιωνικός άνθρωπος. Και αυτό ακριβώς είναι που εισπράττει τελικά και ο ίδιο ο αναγνώστης: τη θρησκοληψία, τη δεισιδαιμονία, το μίσος για το διαφορετικό, τον διαρκή φόβο, τη φτώχεια, τη δουλεία, έτσι όπως ακριβώς τα βίωναν οι άνθρωποι τότε.

Η υπόθεση διαδραματίζεται στη Βαρκελώνη από το  1387 ως και το 1423. Πρωταγωνιστής είναι ο Ούγο, ένα δωδεκάχρονο παιδί στην αρχή, του οποίου τον βίο και την πολιτεία παρακολουθούμε μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, αφήνοντάς τον πλέον έναν ηλικιωμένο άντρα στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου.

Ο Ούγο έρχεται αντιμέτωπος στη ζωή του με όσες δυσκολίες θα αντιμετώπιζε και ένας κοινός άνθρωπος του λαού τον Μεσαίωνα: τη φτώχεια, την ορφάνια, τον λιμό, την ξενοφοβία, τον αντισημιτισμό, τη δεισιδαιμονία, την οργή των δυνατών. Από την πρώτη κιόλας σελίδα παρακολουθούμε την προσπάθεια του ορφανού από πατέρα παιδιού να επιβιώσει και να πραγματοποιήσει το όνειρό του να γίνει φτασμένος ναυπηγός στις εγκαταστάσεις της εμπορικής και ναυτικής πόλης. Η ζωή δεν θα του κάνει το χατήρι και ο Ούγο θα αναγκαστεί τελικά να μάθει την τέχνη της αμπελουργίας κοντά σε Εβραίους.

Θα δημιουργήσει δική του οικογένεια, αλλά τίποτε στη ζωή του  δεν θα του έρθει όπως το θέλει. Αντίθετα, θα αγωνιστεί και θα παλέψει σκληρά σχεδόν σε όλη του τη ζωή για να κερδίσει μία θέση στον ήλιο.

Η πυρπόληση της εβραϊκής συνοικίας στη Βαρκελώνη, ο ανταγωνισμός της πόλης με την εμπορική Γένοβα, οι προσηλυτισμοί μουσουλμάνων και εβραίων, οι προσπάθειες των βασιλέων για να αποκτήσουν απογόνους, η λειτουργία των αδελφοτήτων γύρω από τη Σάντα Μαρία ντελ Μαρ, τα μεσαιωνικά βασανιστήρια και η Ιερά Εξέταση, όλα αυτά είναι ζητήματα που έχουν θέση στις σελίδες του βιβλίου αποτίοντας φόρο τιμής στην ιστορία του Μεσαίωνα.

Κοντά στην Ιστορία της Ιβηρικής χερσονήσου, την οποία τόσα απλόχερα μας γνωρίζει εδώ ο Φαλκόνες και τη Λογοτεχνία, ο συγγραφέας θίγει και ένα σωρό από "ευαίσθητα" κοινωνικά θέματα. Θέματα καθαρά μεσαιωνικά όπως τον αντισημιτισμό, τη θρησκοκηψία, τη δουλεία, την παντοδυναμία των ευγενών, όπως και θέματα διαχρονικά που απασχολούν και έναν άνθρωπο του σήμερα, δηλαδή τη φτώχεια, την καλοσύνη και την απονιά των ανθρώπων και κυρίως, την αδελφική και τη γονεϊκή αγάπη. Κεντρικό θέμα του βιβλίου αναδεικνύεται τελικά η υπέρτατη αγάπη που τρέφει ο γονιός προς το παιδί του και οι θυσίες στις οποίες είναι πρόθυμος να προβεί για αυτό.

Το δίχως άλλο, πρόκειται για ένα βιογραφικό έπος στο στυλ των μεγάλων ιστορικών μυθιστορημάτων που συνήθιζαν οι παλιοί καλοί συγγραφείς. Όσοι λάτρεψαν την Παναγιά της θάλασσας είναι σίγουρο ότι θα θελήσουν να το διαβάσουν, παρά το ογκώδες του μέγεθος, αλλά και όσοι θέλουν να γνωρίζουν καλύτερα τον ευρωπαϊκό μεσαιωνικό κόσμο, έναν κόσμο άπονο και σκληρό όπου κυριαρχούσε το μότο: Ο θάνατός σου η ζωή μου.