Τζον Μπόϊν, Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα, εκδ. Ψυχογιός, 2017, σελ. 310

  https://www.psichogios.gr/el/to-agori-me-th-rige-pitzama.html

Μία πολύ καλή αναγνωστική πρόταση εφηβικής λογοτεχνίας σχετικά με τη Λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος αποτελεί Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα, το οποίο έχει γυριστεί και σε ταινία.

Στο Βερολίνο του Χίτλερ, μεσούντος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ζει ο Μπρούνο, ένα εννιάχρονο αγόρι.Έχει μία μεγαλύτερη αδελφή, τη Γκρετλ. Ο πατέρας του είναι σημαίνον στέλεχος των ναζί, ο Μπρούνο όμως είναι φυσικά πολύ μικρός για να καταλαβαίνει τι δουλειά ακριβώς κάνει ο πατέρας του και όσα απεχθή συμβαίνουν γύρω του. Όπως όλα τα παιδιά είναι εγωκεντρικό και μονάχα όταν οι γονείς του του λένε ότι θα μετακομίσουν μακριά από το ωραίο σπίτι τους στο Βερολίνο, μόνο τότε αντιδρά και εξανίσταται. Δεν μπορεί όμως να κάνει διαφορετικά, διότι η απόφαση έχει ήδη ληφθεί: η δουλειά του πατέρα είναι πλέον μακριά από το Βερολίνο-έτσι διατάζει ο... Φύρης( Φύρερ)- οπότε δεν υπάρχουν πολλές επιλογές...

Ο Μπρούνο δεν γνωρίζει τίποτε για στρατόπεδα συγκέντρωσης ή την Τελική Λύση των ναζί και δεν έχει ιδέα τι ακριβώς βρίσκεται σε αυτό το Ουστ-βιτς(Άουσβιτς) δίπλα στο οποίο μετακομίζει η οικογένεια. Εκεί ο Μπρούνο θα γνωρίσει τον Σμουέλ, ένα αδύνατο αγόρι με ριγέ πιτζάμες που βρίσκεται από την άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος, χωρίς να γνωρίζει την ταυτότητά του, ούτε ότι αυτό βρίσκεται, στην πραγματικότητα, κλεισμένο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Θα γίνουν οι καλύτεροι φίλοι χωρίς να γνωρίζουν ο ένας την ταυτότητα του άλλου.

"Το αγόρι ήταν μικρότερο από τον Μπρούνο και καθόταν στο έδαφος με θλιμμένο ύφος. Φορούσε την ίδια ριγέ πιτζάμα με όλους τους υπόλοιπους και ένα ριγέ σκουφάκι στο κεφάλι του. Δε φορούσε παπούτσια και κάλτσες και τα πόδια του ήταν αρκετά βρόμικα. Στο μπράτσο του είχε περασμένο ένα περιβραχιόνιο με ένα αστέρι".

Αυτό που εντυπωσιάζει στο βιβλίο είναι η ατμόσφαιρα άγνοιας που καλλιεργεί σκόπιμα ο συγγραφέας σχετικά με τα όσα γνωρίζουν τα αθώα παιδιά των Γερμανών για το Ολοκαύτωμα. Ο συγγραφέας δεν λέει καθαρά όσα θεωρούνται αυτονόητα, ακόμη όμως και αυτή η παραλλαγή των λέξεων,-ο Φύρης που τους επισκέπτεται στο σπίτι τους και αυτό το Ουστ-βιτς που ο Μπρούνο δεν μπορεί ποτέ να προφέρει σωστά- αποδεικνύει εύλογα την πραγματικότητα.

Όλη αυτή η αινιγματική και μυστηριακή ατμόσφαιρα όμως, η μυστηριώδης δουλειά του μπαμπά, οι καβγάδες του με τη μητέρα, η αντιναζιστική στάση της γιαγιάς, ο φανατικός ναζί που συχνάζει στο σπίτι και η άγνωστη ταυτότητα του Σμούελ, αλλά και ο λόγος για τον οποίο βρίσκεται στο στρατόπεδο-κάτι που ο Μπρούνο αγνοεί-όλα αυτά φορτίζουν συναισθηματικά τον αναγνώστη. Δείχνουν επίσης και τον βαθμό διχασμού, αλλά και της -μη-άγνοιας των ίδιων των Γερμανών.

Το φινάλε είναι απρόβλεπτο και πολύ συγκινητικό. Και η αθωότητα των δύο μικρών φίλων έρχεται σε καταφανή αντίθεση με τη σκληρότητα και την απανθρωπιά των ναζί. Βιβλίο ευκολοδιάβαστο για τα παιδιά και τους εφήβους, θα συγκινήσει όμως και πολλούς μεγάλους, όπως και η ομότιτλη ταινία. Συνήθως όμως το βιβλίο αξίζει περισσότερο από την ταινία!