Τρίτη 17 Αυγούστου 2021

Μπεν Μπλούσι, Οθέλλος, ο Αράπης του Αυλώνα, εκδ. Βακχικόν, 2021, σελ.383

 

https://ekdoseis.vakxikon.gr/shop/ekdoseis/vakxikon-peza/othelos-o-arapis-tou-avlona/


Ένας αλλιώτικος Οθέλλος, διαφορετικός, αλλά συγχρόνως και τόσο ίδιος με εκείνον του Σαίξπηρ, μας συστήνεται στο βραβευμένο βιβλίο του μεγαλύτερου Αλβανού συγγραφέα, του Μπεν Μπλούσι με τίτλο Οθέλλος, ο Αράπης του Αυλώνα.

Ο Μπεν Μπλούσι, έχοντας ως αφετηρία τους ήρωες και την υπόθεση του γνωστού ομότιτλου θεατρικού έργου του Σαίξπηρ, τον Οθέλλο, δημιουργεί μία διαφορετική ιστορία, η οποία θυμίζει μεν στις ιδέες και στο βασικό νόημα εκείνη του Σαίξπηρ αλλά είναι, συνάμα, διαφορετική.

Η ζήλια και η αγάπη πάντως, παραμένουν και εδώ τα βασικά ζητήματα. Ο Οθέλλος θα ερωτευτεί και πάλι τη Δυσδαιμόνα, η οποία, όμως, αυτή τη φορά θα έχει πράγματι δεσμό με τον Κάσιο. Ο Ιάγος και πάλι θα είναι ο κακός και ο ζηλιάρης τη υπόθεσης, ενώ ο Οθέλλος μονάχα στο τέλος θα αποδειχθεί εξίσου ζηλόφθονος, έτσι ώστε να καταλήξει το φινάλε του έργου να είναι παρόμοιο με εκείνο του ομώνυμου θεατρικού έργου.

Ιδού, επομένως το σκηνικό της τραγωδίας: Ο Οθέλλος είναι ένας Μαυριτανός μαύρος σκλάβος που αγοράζεται από τον ευγενή της Βενετίας Αλμπάνο Κονταρίνι, έναν πλούσιο χήρο με τρία παιδιά: τη Δυσδαιμόνα, την Αιμιλία και τον Ιάγο -διόλου τυχαία η επιλογή του ονόματος φυσικά.

Ο Οθέλλος θα ερωτευτεί τη Δυσδαιμόνα, διατηρώντας, όμως, την αγάπη του σε πλατωνική μορφή ως το τέλος σχεδόν του βιβλίου. Θα βρεθεί τελικά, από ένα γύρισμα της τύχης, στην Αλβανία και συγκεκριμένα στην υπό τουρκική κυριαρχία Αυλώνα. Εκεί θα γνωρίσει τον ξακουστό αντιρατσιστή και "αιρετικό" για την εποχή του στις θρησκευτικές απόψεις γιατρό, τον Στέφανο Γκίκα. 

Εκεί θα πολεμήσει, θα κάνει φίλους, αλλά και εχθρούς και ο Στέφαν θα τον γιατρέψει από τους κοιλιακούς πόνους που τον βασανίζουν. Στην Αλβανία, ακόμη, θα πολεμήσει τελικά τους Τούρκους, πριν αποφασίσει να επιστρέψει στη Βενετία και τη μεγάλη του αγάπη, τη Δυσδαιμόνα. Ένα μαντήλι θα παίξει κι εδώ τον ρόλο του στην επανένωσή τους, αλλά δεν πρόκειται να γίνουν αντρόγυνο, όπως συμβαίνει στο θεατρικό. Το φινάλε, πάντως, θα είναι παρόμοιο με εκείνο του Σαίξπηρ, αλλά πιο αινιγματικό και διφορούμενο. Ο αναγνώστης όμως, καθ' όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, δύσκολα θα ξεφύγει από τη σαιξπηρική σκιά η οποία είναι διαρκώς παρούσα στις σελίδες της, μαζί με τις έννοιες της αγάπη και της ζήλια.

"Παρότι ο Οθέλλος δεν ήξερε την αγάπη, η καρδιά του είχε το σωστό μέγεθος για να τη χωρέσει και την απαραίτητη υπομονή για να την περιμένει. Όταν ζούσε στην έρημο ήταν μικρός, όταν έφτασε στη Βενετία ήταν μόνος, ενώ στον Αυλώνα ήταν τρομαγμένος. Σε αυτά τα τρία ταξίδια της ζωής του, δεν είχε σκεφτεί την αγάπη, γιατί, όταν είσαι μικρός, όταν είσαι μόνος και τρομαγμένος, σκέφτεσαι μόνο τα πιο απλά πράγματα όπως η χαρά, η φιλία και η ηρεμία. Η αγάπη, όμως, μεγαλώνει μαζί με την καρδιά του ανθρώπου".

"Οι άνθρωποι πιστεύουν πως η ζήλια είναι αρρώστια. Αν είναι αλήθεια, τότε όλοι είναι κάπως άρρωστοι. Στη ζωή κάθε άντρα και κάθε γυναίκας υπήρξε μία μέρα που η ζήλια τρύπησε την καρδιά τους σαν μαχαίρι. Παρότι θεωρείται ασθένεια, εμπίπτει στην κατηγορία των απαραίτητων ασθενειών. Χωρίς τα ρίγη της ζήλιας, η  αγάπη δεν τρέχει. Αυτό που ισχύει όμως για τις ασθένειες, ισχύει και για τη ζήλια. Μπορεί να θεραπευτεί. Υπάρχουν άνθρωποι που, αφού υπέφεραν για καιρό εξαιτίας της, κλείνουν την καρδιά τους για να μη δηλητηριαστεί το αίμα τους. Υπάρχουν άλλοι που αρρωσταίνουν τόσο βαριά, που η καρδιά τους βυθίζεται για πάντα στο δηλητήριό της. Ακόμα κι αν σωθούν, ξεχνούν να αγαπούν. Υπάρχουν όμως και καποιοι που γεννιούνται και πεθαίνουν χωρίς να ερωτευτούν ποτέ. Αυτοί αντικαθιστούν την ευχαρίστηση της αγάπης με η ζήλια. Μη γνωρίζοντας τη αγάπη, θέλουν να εμποδίσουν και όλους τους άλλους να τη γευτούν". 

Επιπρόσθετο ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι το βιβλίο διαδραματίζεται στον κόσμο των Βενετών γύρω στο 1400. Παρουσιάζεται η ναυτική δύναμη της Βενετίας, ο κόσμος των ευγενών, ο θάνατος του φημισμένου Βενετού ζωγράφου Μπελίνι και, γενικότερα, η Μεσόγειος κατά τον Ύστερο Μεσαίωνα.

Εν ολίγοις, πρόκειται για εναλλακτική αναγνωστική πρόταση με εφαλτήριο στην έμπνευσή της το διάσημο έργο του μεγαλύτερου θεατρικού συγγραφέα όλων των εποχών. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το βιβλίο τιμήθηκε με το Βραβείο Λογοτεχνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2014.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...