Πέμπτη 24 Μαρτίου 2022

Κώστας Κατσουλάρης Αφαίας και Τελαμώνος, εκδ.Μεταίχμιο, 2021, σελ.137


  

Η συλλογή διηγημάτων που τιτλοφορείται με τον ασυνήθιστο και κάπως αλλόκοτο τίτλο "Αφαίας και Τελαμώνος" του πολυγραφότατου και βραβευμένου συγγραφέα Κώστα Κατσουλάρη είναι από τις πιο ιδιαίτερες και πρωτότυπες που κυκλοφόρησαν τη χρονιά που μας πέρασε.

Ο Κώστας Κατσουλάρης προσφέρει άφθονη τροφή για σκέψη με τα διηγήματά του και, συγχρόνως, προσπαθεί να τον πείσει ότι συχνά στη λογοτεχνία, όπως και στη ζωή, τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται.

Ποιος, λοιπόν, θα μπορούσε να φανταστεί ότι ο ευφάνταστος τίτλος της συλλογής θα αντιστοιχούσε σε δύο οδούς των Αθηνών και ότι αντιστοιχεί στον τίτλο ενός από τα διηγήματα της συλλογής;

Ο συγγραφέας όμως ξαφνιάζει πολλαπλώς τον αναγνώστη με το συγκεκριμένο βιβλίο του, τόσο με τις θεματικές των διηγημάτων του, όσο και με τους αφηγηματικούς τρόπους που χρησιμοποιεί. Σε ελάχιστες συλλογές διηγημάτων παρουσιάζεται τέτοια μεγάλη ποικιλία ειδών και αφηγηματικών τρόπων, αλλά και θεμάτων. Θέματα όπως τα εξαφανισμένα εμού της Αυστραλίας, μία κλοπή ενός διάσημου πίνακα, το μετρό κάτω από την Εθνική Άμυνα, το ποδόσφαιρο, μία μαύρη γάτα, ακόμη και άρθρα εφημερίδων και αναρτήσεις στο διαδίκτυο, όλα αυτά τα τόσο ετερόκλητα μεταξύ τους στοιχεία αποδεικνύεται ότι μπορούν να εμπνεύσουν τον συγγραφέα και να αποτελέσουν την πρώτη ύλη για τη δημιουργία ενός διηγήματος.

Όσο για τις τάσεις και τα είδη του διηγήματος, σχεδόν τίποτε δεν αφήνεται απέξω: σουρεαλισμός με την "Πλατεία Κέννεντυ", αφαιρετισμός με το διήγημα-εικόνα, διηγήματα μινιατούρες, ένα σκηνικό αρχαιοελληνικού θεάτρου με το διαλογικό διήγημα σε ύφος αρχαίας τραγωδίας, πρωτοπρόσωπο, διαλογικό και τριτοπρόσωπο αφήγημα, αυτοσαρκασμός και ειρωνεία για το σινάφι του Κατσουλάρη, τους άλλους δηλαδή συγγραφείς, διήγημα αποκλειστικά με αινιγματικούς διαλόγους που αφήνει μετέωρο τον νου του αναγνώστη.

Σε κάποια από τα διηγήματα ο συγγραφέας δίνει έντονα το παρόν. Αλλού πάλι, φαίνεται να απουσιάζει εντελώς και ο αναγνώστης μένει να αναρωτιέται αν όντως ήταν το ίδιο άτομο που έγραψε το συγκεκριμένο διήγημα. Μία λεπτή ειρωνική απόχρωση και μία συγκαλυμμένη κριτική της σημερινής πραγματικότητας είναι εμφανέστατη σε ορισμένα σημεία, όπως και οι αναφορές στην πανδημία.

Η γλώσσα είναι άμεση και καλοδουλεμένη, μια ολοζώντανη καρδιά που πάλλεται αδιάκοπα και σφύζει από ζωή, συγχρόνως όμως μπορεί να αλλάζει και χαμαιλεοντικά ανάλογα με την περίσταση. Εντέλει ο αναγνώστης δεν θα μπορέσει να καταλήξει κατά πόσον τα διηγήματα αυτά είναι αισιόδοξα ή απαισιόδοξα. Αντιθέτως φαίνεται να ακροβατούν διαρκώς ανάμεσα στην απελπισία και την ιλαρότητα.

Η ομορφιά των διηγημάτων έγκειται ακριβώς στη μεγάλη ποικιλομορφία τους, στον καθαρό λόγο και την καλοδουλεμένη γλώσσα τους και στο γεγονός ότι αφήνουν "χώρο" στον αναγνώστη προκειμένου να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα από τις, συχνά, αινιγματικές, διηγήσεις του συγγραφέα. Αμφίσημα και πολυσήμαντα εν κατακλείδι λοιπόν, είναι τα πρωτοποριακά και τολμηρά διηγήματα του Κώστα Κατσουλάρη. Απευθύνονται σε όλους τους σκεπτόμενους αναγνώστες προκειμένου να τους βάλουν σε σκέψεις και να τους κάνουν να αναρωτηθούν για πλήθος θεμάτων που σχετίζονται με τους ίδιους, την ψυχική γαλήνη τους, την απώλεια, τον θάνατο, τη σύγχρονη καθημερινότητα, αλλά και το νόημα της λογοτεχνίας γενικότερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...