R.Keith Schoppa, Μια σύντομη ιστορία του εικοστού αιώνα, εκδ. Ψυχογιός

 

Στο πλαίσιο της πληθώρας των εκδιδομένων βιβλίων τα οποία πραγματεύονται την Ιστορία με εκλαϊκευμένο, εύληπτο, ευχάριστο και σύντομο τρόπο, τοποθετείται και το παρόν πόνημα του Schoppa, ομότιμου καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Λογιόλα στο Μέριλαντ των ΗΠΑ με τίτλο «Μια σύντομη ιστορία του εικοστού αιώνα» στην πολύ καλή μετάφραση στην ελληνική του Μενέλαου Αστερίου.

 

Αναντίρρητα, τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί πολλά βιβλία «σύντομων ιστοριών»  για διάφορα γεγονότα στη χώρα μας, λίγα όμως που να αφορούν ειδικά τον φονικό και γεμάτο γενοκτονίες εικοστό αιώνα. Και η αλήθεια είναι ότι, ενώ οι περισσότεροι από εμάς γεννηθήκαμε στον εικοστό αιώνα, εντούτοις πολλές πτυχές της ιστορίας του μας διαφεύγουν και μας είναι ιδιαίτερα άγνωστες, όπως, για παράδειγμα, γενοκτονίες που έλαβαν χώρα εκτός Ευρώπης, ή διάφορα γεγονότα μικρότερης εμβέλειας-όχι όμως και σημασίας- τα οποία δεν έτυχε ποτέ να ακούσουμε. Το βιβλίο αυτό, επομένως, συνιστά έναν πολύ καλό και ευχάριστο τρόπο προκειμένου να γνωρίσουμε καλύτερα τον «γνωστό- άγνωστο» αυτόν 20^ο αιώνα.

 

Το δυνατό σημείο του βιβλίου αυτού είναι ο πλουραλισμός του: ο συγγραφέας αντί να επικεντρώνεται, όπως συμβαίνει συνήθως, σε γεγονότα που αφορούν μονάχα την Ευρώπη, αντίθετα, μας ταξιδεύει διαρκώς μέσα από τις σελίδες του, όχι μονάχα από έτος σε έτος, αλλά και από ήπειρο σε ήπειρο, όπου υπάρχει, δηλαδή, κάτι σημαντικό για να μας αφηγηθεί.

 

Τα γεγονότα που πραγματεύεται δεν είναι αυστηρά πολιτικοστρατιωτικά και αυτό συγκαταλέγεται αναμφίβολα στα θετικά σημεία του βιβλίου. Ο Schoppa δεν αγνοεί τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, ούτε σημαντικά συμβάντα που σχετίζονται με τον πολιτισμό και την καθημερινή ζωή στον εικοστό αιώνα. Δίνει δε, εξαιρετική σημασία στην απαρίθμηση πολλών γενοκτονιών που σημάδεψαν τον εικοστό αιώνα, όπως εκείνη της Ναμίμπια από τους Γερμανούς στις αρχές του αιώνα, των Αρμενίων από τους Τούρκους, των Εβραίων από τους Γερμανούς, της Ρουάντα και του Κονγκό, αλλά και της Βοσνίας από τους Σέρβους και τους Κροάτες. Ο συγγραφέας δεν διστάζει να αφιερώσει επίσης σχετικά μεγάλο χώρο στις σελίδες του βιβλίου του για γνωστές καταστροφές όπως το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ ή την πετρελαιοκηλίδα του Exxon Valdez στην Αλάσκα. Με τον τρόπο αυτό, δίνει, επομένως, φωνή όχι μονάχα στις μεγάλες προσωπικότητες του αιώνα μας, αλλά και στους πιο άτυχους ανθρώπους του λαού που υπέστησαν κάθε λογής δεινά.

 

Ακόμη και ο πιο ψαγμένος αναγνώστης θα βρει κάποια πληροφορία που θα τον εκπλήξει, ενώ δεν θα νιώσει στιγμή σαν να μελετά κάποιο αυστηρό και βαρύ ιστορικό βιβλίο, αφού ο τρόπος γραφής του Schoppa είναι ιδιαίτερα ευχάριστος. Μέσα από εφτά κεφάλαια παρέχεται, επομένως, στο βιβλίο μία πλήρη ανασκόπηση του αιώνα που μας πέρασε από το 1900 μέχρι και το 2000.