Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2019

Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, Τσερνόμπιλ, Ένα χρονικό του μέλλοντος, εκδ. Πατάκη, σελ.342

Ένα βιβλίο γροθιά στο στομάχι, ένα βιβλίο που συγκλονίζει βαθιά όσους θα το διαβάσουν...
Οι αντιρρησίες θα πουν ότι γνωρίζουμε ήδη αρκετά για το Τσερνόμπιλ. Και αυτό δεν είναι φυσικά ψέμα. Έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πολλά για το συγκεκριμένο ζήτημα όλα αυτά τα χρόνια από το 1986, οπότε και συνέβη το ατύχημα. Το βιβλίο αυτό όμως της βραβευμένης με νόμπελ λογοτεχνίας το 2015 Σβετλάνας Αλεξίεβιτς δεν γράφτηκε για να διαλευκάνει τα αίτια του δυστυχήματος, ούτε για να προσθέσει νέες πληροφορίες για το πως και υπό ποιες ακριβώς συνθήκες έλαβε χώρα το συνταρακτικό αυτό γεγονός.
Αντιθέτως, το πόνημα αυτό επικεντρώνεται στις μαρτυρίες των επιζώντων, των συγγενών τους και όσων ζούσαν στην Ουκρανία και τη Λευκορωσία εκείνες τις τραγικές μέρες και βίωσαν τα γεγονότα από πρώτο χέρι. Μαρτυρίες των συζύγων των πυροσβεστών που έσβησαν τη φωτιά ντυμένοι μόνο με τα πουκαμισάκια τους και πλήρωσαν με την ίδια τη ζωή τους την ολιγωρία των τεχνικών του πυρηνικού σταθμού, καταθέσεις των εκκαθαριστών και των εργατών που εργάστηκαν εκεί τους επόμενους μήνες, καθώς και των επιστημόνων και όλων εκείνων των ανθρώπων που γνώριζαν για τις φοβερές συνέπειες του ατυχήματος και οι αρχές δεν τους άφηναν να μιλήσουν. Κάποιοι από αυτούς, αψηφώντας τις αρχές, επέλεξαν να μείνουν στην "Απαγορευμένη ζώνη" όπως αποκαλείται σήμερα η ζώνη των 30 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων γύρω από τον πυρηνικό σταθμό. Κάποιοι άλλοι επέλεξαν να αγνοήσουν τις εντολές του κόμματος διακινδυνεύοντας τη θέση τους και την κομματική τους καριέρα και να προειδοποιήσουν τον πληθυσμό για τον θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχε, κίνδυνο για τον οποίο η ίδια η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει ενημερώσει τους πολίτες της.
"Παντού υπήρχε άγνοια και προχειρότητα...","Όλοι πίστευαν ότι ήταν σαμποτάζ...", "Κανείς δεν μιλούσε για ραδιενέργεια...". Οι φράσεις αυτές είναι μερικές μόνο από αυτές που περιλαμβάνονται στις μαρτυρίες του βιβλίου, οι οποίες συγκλονίζουν βαθιά τον αναγνώστη σχετικά την απίστευτη ολιγωρία και τη μυστικοπάθεια που επέδειξε το σοβιετικό καθεστώς όσον αφορά την ενημέρωση του κόσμου για τις συνέπειες της έκθεσης του πληθυσμού στα φονικά επίπεδα ραδιενέργειας.

Το βιβλίο παρέχει επίσης κι ένα σωρό πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία και τις αρχές του σοβιετικού καθεστώτος, χωρίς να είναι βέβαια αυτός ο πρωταρχικός σκοπός του.
"Δεν ήταν ο αντιδραστήρας που ανατινάχθηκε εκείνο το μοιραίο πρωινό της 26ης Απριλίου, αλλά ένα ολόκληρο σύστημα αξιών", μας καταθέτει ένας μάρτυρας δικαιολογώντας την άποψη πως το Τσερνόμπιλ επιτάχυνε την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος.
Το πόνημα όμως της Σβετλάνας Αλεξίεβιτς δίνει φωνή σε όλες τις διαφορετικές απόψεις που εκφράστηκαν για το ατύχημα και το πως το είδαν άνθρωποι διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, που είτε επικροτούσαν, είτε ήταν αδιάφοροι, είτε καταδίκαζαν το σοβιετικό καθεστώς.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: η αμεσότητα των μαρτυριών με αποκορύφωμα τον πρόλογο και τον επίλογο του βιβλίου που περιλαμβάνει μαρτυρίες συζύγων των πυροσβεστών και των εκκαθαριστών που έχασαν τη ζωή τους από υπερβολική έκθεση σε ραδιενέργεια.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ:όλα τα ανήσυχα πνεύματα και όσοι μελετούν σύγχρονη ιστορία, ιδιαίτερα εκείνη της Ρωσίας και του Ψυχρού Πολέμου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...