Δευτέρα 22 Ιουνίου 2020

Μαίρη Κόντζογλου, Σκουριά και χρυσάφι, Νεγρεπόντε, εκδ. Μεταίχμιο, 2020, σελ. 532

Παρ' όλο που ο υπότιτλος Νεγρεπόντε παραπέμπει νοερά στην ενετική περίοδο κατοχής της Εύβοιας κατά τον 15ο αιώνα, η υπόθεση στο νέο μυθιστόρημα της Μαίρης Κόντζογλου διαδραματίζεται στην Εύβοια των πρώτων χρόνων ζωής του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, στα μέσα του 19ου αιώνα.
Η συγγραφέας όμως πιάνει το νήμα της αφήγησης από την εποχή της ελληνικής επανάστασης και συγκεκριμένα από την καταστροφή των Ψαρών του 1824. Πρωταγωνιστής είναι ο Αγγελής Βαμβακάς, αγωνιστής της επανάστασης και  ένας από τους ελάχιστους επιζώντες της βιβλικής καταστροφής του νησιού από τους Οθωμανούς. Οι δυσκολίες στην εδραίωση της επανάστασης καθώς και το δράμα των αμάχων αποτυπώνονται γλαφυρά στις σελίδες του βιβλίου. Το γεγονός ότι ο Αγγελής θα είναι ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες από την καταστροφή των Ψαρών θα καθορίσει όλη τη μετέπειτα ψυχοσύνθεσή του, καθώς και τις επιλογές του, έως ότου ο έρωτας θα χτυπήσει τελικά την πόρτα του στο Εγριμπόζ, την οθωμανοκρατούμενη ακόμη Εύβοια, στην οποία θα καταφύγει, κατατρεγμένος και πολιορκημένος από ολέθριες μνήμες πολέμου. Εκεί θα ανοίξει τελικά ένα μπακάλικο και θα προσπαθήσει να μαζέψει τα κομμάτια της διαλυμένης του ύπαρξης. Μετά από έναν πρώτο συμβατικό γάμο που θα τον αφήσει χήρο με τρία αγόρια,  θα γνωρίσει την αγάπη και την απόλυτη οικογενειακή ευτυχία στο πρόσωπο της συμπαθητικής και αποφασιστικής Τερέζας.

Η πολυμελής οικογένεια που θα φτιάξουν θα αποβεί καθοριστική για την εξέλιξη της υπόθεσης. Δύο παιδιά θα ξεχωρίσουν από την ένωση αυτή με τις δυναμικές και ανεξάρτητες προσωπικότητές τους, που θα δώσουν περαιτέρω ώθηση στον μύθο: ο Αντώνης και η Αυγουστίνα. Ο πρώτος θα καταλήξει στον Πειραιά, αγωνιζόμενος να υλοποιήσει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες του να δημιουργήσει ένα ποτό από "χρυσάφι ατόφιο που, κατά λάθος-αλλά μπορεί και εσκεμμένα-, μέσα του να έπεσε λίγη σκουριά- και η δεύτερη θα γίνει Δεσποινίδα των Τιμών παρά την Αμαλία, την πρώτη βασίλισσα της μικρής Ελλάδας.
Μέσα από την οικογενειακή ιστορία, η έμπειρη συγγραφέας αδράττει την ευκαιρία να μας διηγηθεί πολλά σημαντικά γεγονότα της επανάστασης και των χρόνων του Όθωνα και της Βαυαροκρατίας, φτάνοντας μέχρι και την έξωσή του από τη χώρα το 1862 και τη διαμάχη Ορεινών και Πεδινών που συγκλόνισε τη χώρα τον επόμενο χρόνο.
Η γλώσσα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας είναι άκρως συναισθηματική, σχεδόν ποιητική θα την αποκαλούσε κανείς σε ορισμένα σημεία, ρέει άνετα και παίρνει τόνο προσωπικής ημερολογιακής εξομολόγησης στα εγκιβωτισμένα στο κείμενο σημεία όπου εν έτος 1899 ο υιός Αντώνης Βαμβακάς αφηγείται την ιστορία της οικογένειάς του και προλέγει ενίοτε τα μελλούμενα.
Αναμφίβολα, το βιβλίο θα ταξιδέψει τον αναγνώστη στον 19ο αιώνα, θα τον ξαφνιάσει με το ανατρεπτικό τέλος του και θα τον κάνει να περιμένει με αγωνία τη συνέχεια της ιστορίας την οποία υπόσχεται η συγγραφέας στο Πόρτο Λεόνε.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: η γρήγορη κίνηση της υπόθεσης και η διαποτισμένη με αισθήματα γλώσσα της συγγραφέως.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: όσοι αρέσκονται στην ανάγνωση μυθιστορημάτων εποχής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Γιάννης Δενδρινός, Όλοι αγαπούν τα τραύματά τους, εκδ. Διόπτρα

  Κοινή παραδοχή είναι ότι όλοι κουβαλάμε μέσα μας κάποια τραύματα, ανεξαρτήτως του πόσο βαθιά είναι αυτά, μερικοί από εμάς από την παιδικ...