Το άκουσμα και μόνο του ονόματος του Άουσβιτς ξυπνάει μέσα στον καθένα από εμάς αισθήματα τρόμου και απέχθειας, αφού το σύνολο των εγκλημάτων που διαπράχθηκε εκεί κατά της ανθρωπότητας είναι τοις πάσι γνωστό.
Τι γίνεται όμως όταν ένα βιβλίο έρχεται να ταράξει τα νερά και να φέρει στο φως και ορισμένες "καλές" πτυχές του στρατοπέδου, άγνωστες στο ευρύ κοινό;
Αρχικά οι αναγνώστες υποδέχονται το "νέο" με δυσπιστία. Είναι ποτέ δυνατόν να υπήρχε ο,τιδήποτε καλό στο Άουσβιτς, και δη μία βιβλιοθήκη, όπως και- κάτι ακόμη πιο περίεργο,- ένα σχολείο; Και όμως, η Ιστορία έρχεται να επαληθεύσει για άλλη μια φορά την απίστευτη διήγηση του δημοσιογράφου και βιβλιοκριτικού Antonio Iturbe "H βιβλιοθηκάριος του Άουσβιτς", η οποία δεν αποτελεί μόνο μυθοπλασία, αλλά βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα σε αυτό το διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Το βιβλίο βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Τσεχοεβραίας Εντίτα Αντιλέροβα ή Ντίτα Κράους. Η έφηβη τότε κοπέλα υπήρξε η ίδια κρατουμένη του στρατοπέδου, αλλά και μάρτυρας της λειτουργίας ενός σχολείου στο στρατόπεδο, κρυφά από τους ναζί, καθώς και μίας βιβλιοθήκης, της μικρότερης και πιο επικίνδυνης στον κόσμο, έτσι τη χαρακτηρίζει ο συγγραφέας. Τη βιβλιοθήκη αυτή η Ντίτα την υπηρέτησε με κίνδυνο της ζωής της ως βιβλιοθηκάριος κατά τη διάρκεια της παραμονής της εκεί. Τα γεγονότα του βιβλίου διαδραματίζονται κυρίως στα έτη 1944-45 ως και την απελευθέρωση των κρατουμένων του στρατοπέδου, υπάρχουν όμως αναφορές σε παρελθόντα χρόνο μέσα από αναδρομές της ίδιας της πρωταγωνίστριας.
Το βιβλίο θα θυμίσει το δίχως άλλο στους αναγνώστες την φημισμένη ταινία La vita e bella, η οποία προσέφερε και αυτή μία εναλλακτική όψη του απεχθούς στρατοπέδου. Αυτή τη φορά η ιστορία του τρόμου, των απάνθρωπων εκτελέσεων, του ρατσισμού και της ταπείνωσης διανθίζεται με το πηγαίο θάρρος και την αυταπάρνηση που έδειξε η Ντίτα, η οποία είναι εδώ για να μας θυμίσει ότι ακόμη και στο χειρότερο μέρος του κόσμου μπορεί να συναντήσει κανείς την ομορφιά. Η ομορφιά εκφράζεται μέσα από τα βιβλία, τα λίγα που οι κρατούμενοι έχουν λαθραία στην κατοχή τους τα οποία όμως αρκούν για να φτερουγίσει ελεύθερη η ψυχή του αναγνώστη μακριά από τα γκρίζα τείχη του στρατοπέδου.
Και η αλήθεια είναι ότι η ωραιότητα και η ελευθερία που αντιπροσωπεύουν και προσφέρουν τα βιβλία κάνουν ακόμη πιο έντονη και ευδιάκριτη την αντίθεση ανάμεσα στη φρίκη του στρατοπέδου και στην ωραιότητα της ζωής. Οι ίδιοι οι σκληροτράχηλοι και σαδιστές ναζί αποδεικνύονται τόσο αντιφατικοί που από τη μια σιγοσφυρίζουν Μπετόβεν και από την άλλη δολοφονούν εν ψυχρώ αθώες υπάρξεις. To μυθιστόρημα επομένως, όπως και το γνωστό Φαρενάιτ 451, αποτελεί και έναν ύμνο στα διωκόμενα από τους ναζί βιβλία αλλά και την ίδια τη ζωή και ο δημιουργός κάνει το παν για να μας αποδείξει ότι η ανθρωπιά και η θέληση για ζωή και επιβίωση δεν εξαφανίζεται τόσο εύκολα από τον πλανήτη μας.
Ο συγγραφέας με γλώσσα λιτή και απέριττη και με περιστασιακή εκφορά κρίσεων για την ίδια τη ζωή, καταφέρνει να περιγράψει αρτιότατα όχι μόνο τη φρίκη του στρατοπέδου, αλλά και τις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ κρατουμένων, ή μεταξύ αυτών και των δεσμοφυλάκων τους, καθώς και την καθημερινή ζωή σε αυτό. Με μορφή αναδρομών μαθαίνουμε για τη ζωή της Ντίτα πριν το Άουσβιτς, τα παιδικά χρόνια της στην Πράγα και τον εγκλεισμό αυτής και της οικογένειάς της, στη συνέχεια, στο γκέτο Τερεζίν στην Πράγα.
Πέρα από τους κρατουμένους που πλαισιώνουν ως χαρακτήρες την Ντίτα, όπως τη Μαργκίτ, τον κύριο Χιρς και διάφορους άλλους, πολύ ενδιαφέρουσα είναι η απεικόνιση από την πένα του συγγραφέα γνωστών ναζί όπως του Γιόζεφ Μένγκελε, του Άντολφ Άιχμαν και του Ρούντολφ Ες, καθώς και αμφιλεγόμενων προσωπικοτήτων όπως του Ρούντι Ρόζενμπεργκ.
Αναμφίβολα πρόκειται για ένα δυνατό και συγκινητικό ανάγνωσμα του οποίου όλη η ουσία συνοψίζεται στη φράση του συγγραφέα: "Δεν είχε σημασία πόσα εμπόδια θα έβαζαν τα ράιχ όλου του κόσμου-ανοίγοντας ένα βιβλίο μπορούσες να τα παρακάμψεις όλα".
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ: το απίστευτο θέμα του και ο μέχρι τώρα άγνωστος όσο και πρωτότυπος συνδυασμός βιβλίων και Άουσβιτς.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: απευθύνεται σε όλους, καθότι η αφήγηση ρέει και το θέμα του μας αφορά όλους, ειδικά στις μέρες μας που φαινόμενα ρατσισμού αναβιώνουν δυστυχώς σε πολλά μέρη του πλανήτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.