Κυριακή 19 Ιουλίου 2020

Paul Ham, Ο νεαρός Χίτλερ, Πως τα πρώτα χρόνια της ζωής του διαμόρφωσαν τον Φύρερ,εκδ. Διόπτρα, 2018, σελ.372


Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν ότι για το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου ευθύνεται ένα άτομο: ένα τέρας, ένας ψυχοπαθής, που άκουγε στο όνομα Αδόλφος Χίτλερ.
Κι όμως, οι ιστορικοί γνωρίζουν ότι η υπεραπλουστευμένη αυτή εκδοχή δεν είναι διόλου ακριβής. Ούτε ένα μόνο άτομο μπορεί ποτέ να ευθύνεται για το ξέσπασμα ενός παγκοσμίου πολέμου- χωρίς βέβαια να ισχύει ότι ο Αδόλφος απαλλάσσεται του μεριδίου των ευθυνών του γι' αυτό,- ούτε ήταν το ψυχοπαθές τέρας που συνήθως παρουσιάζεται.
Τους μύθους, επομένως, που συνδέουν το πρόσωπό του Φύρερ, έρχεται να καταρρίψει μία άψογη ιστορική μελέτη με τίτλο "Ο νεαρός Χίτλερ", γραμμένη σε γλώσσα απλή και ρέουσα, ενός ιστορικού ειδικευμένου στον 20ο αιώνα, του Αυστραλού Paul Ham.
Όποιος είναι ενημερωμένος με το θέμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, είτε είναι ιστορικός, είτε ερασιτέχνης, ήδη από την πρώτη σελίδα του βιβλίου θα διαπιστώσει την εκτεταμένη έρευνα του συγγραφέα σχετικά με το πρόσωπο του Αδόλφου Χίτλερ και την κομψή αφήγηση, η οποία έχει σκοπό να φωτίσει το θέμα απ' όλες τις πλευρές του και να καταρρίψει παγιωμένους μύθους που έχουν επιβάλει ερασιτέχνες στη σύγχρονη ιστοριογραφία.
Ο συγγραφέας παίρνει ως αφετηρία τα παιδικά χρόνια του Χίτλερ στην Αυστρία, επισημαίνοντας τη μυστηριώδη καταγωγή του παππού του Χίτλερ, κάτι που σημαίνει ότι ο Φύρερ δεν ήταν-απαραίτητα- Εβραίος, όπως συνήθως πιστεύεται. Απεναντίας, η υπόθεση αυτή στερείται ιστορικής απόδειξης, όπως και η άποψη ότι ο Φύρερ είχε ιδιαίτερα αυστηρό πατέρα, περισσότερο απ' ότι ήταν άλλοι πατεράδες εκείνη την εποχή.
Ο Paul Ham μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που συνάντησαν τον ιδιόρρυθμο Αδόλφο ως παιδί και ως έφηβο, προσπαθεί να διεισδύσει στην ανεξιχνίαστη πολλές φορές ιδιαίτερη ψυχοσύνθεσή του και να ξεδιαλύνει τα σημεία τα οποία η μεταγενέστερη προπαγάνδα των ναζί παρουσίασε με τρόπο που ταίριαζε στην εικόνα που ήθελε να δείχνει τότε ο Φύρερ στον γερμανικό λαό και όχι σε αυτήν που ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα.
Μετά την εξερεύνηση των παιδικών του χρόνων στέκεται στα χρόνια της Βιέννης, στις επιρροές που δέχτηκε από πρόσωπα που συνάντησε εκεί και από τα αναγνώσματά του, καθώς και στο πόσο τελικά τον στιγμάτισε η διπλή αποτυχία του να γίνει δεκτός στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιέννης. Ακολούθως επισημαίνει τη σταδιακή του μεταμόρφωση σε αντισημίτη και στέκεται στο καταλυτικό γεγονός που σφράγισε την προσωπικότητά του και ανέδειξε τον ηγέτη Φύρερ: τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και την ακραία ταπείνωση που υπέστη η Γερμανία, η οποία επέτρεψε στον γερμανικό λαό να δώσει την εξουσία στους Ναζί.
Εδώ καταρρίπτεται επίσης ο μύθος ότι ο Χίτλερ ήταν δειλός στρατιώτης. Αντιθέτως μαθαίνουμε ότι είχε παρασημοφορηθεί δύο φορές για τη δράση του ως αγγελιοφόρος στο πεδίο της μάχης. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι σαν άνθρωπος ο Χίτλερ δεν είχε τις ιδιορρυθμίες του. Απεναντίας μάλιστα, ήταν άπονος και σκληρός, εγωκεντρικός και εγωιστής, διέθετε όμως από μικρός το χάρισμα εκείνο που του έδωσε την ηγεσία του ναζιστικού κόμματος: ήταν ένας χαρισματικός και φλογερός ρήτορας, ο οποίος ανεξαρτήτως από το περιεχόμενο των λόγων του- που πολλές φορές ήταν ασυνάρτητο- μαγνήτιζε τα πλήθη.
Παρακολουθούμε λοιπόν βήμα βήμα την πορεία του νεαρού Χίλτερ από τη Βιέννη και την υπηρεσία του στον στρατό στα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Κατόπιν, την ένταξή του μεταπολεμικά στο εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα, λόγω της φρικτής απογοήτευσης που ένιωσε-όχι μόνον αυτός, αλλά εκατομμύρια άλλοι Γερμανοί- από την "προδοσία," όπως τη θεωρούσαν, των πολιτικών της Βαϊμάρης που ήταν υπεύθυνη για την οικτρή κατάσταση της χώρας.
Έτσι φτάνουμε στο περίφημο πραξικόπημα της μπυραρίας το 1923, το οποίο περιγράφεται διεξοδικά και στη συγγραφή του πολιτικού και προσωπικού μανιφέστου του Χίτλερ, του Mein Kampf.
O συγγραφέας καταλήγει ότι δεν είναι να απορούμε που ένας τέτοιος άνθρωπος- απολύτως φυσιολογικός και όχι άρρωστος ψυχικά όπως αρέσει σε κάποιους να λένε- κατάφερε να πάρει την εξουσία υπό τέτοιες συνθήκες και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους που ενέχουν τα νεοναζιστικά κόμματα στην Ευρώπη.
Το βιβλίο αυτό επιτρέπει στον αναγνώστη όχι μόνο να μελετήσει σε βάθος την προσωπικότητα του Χίτλερ, αλλά και να γνωρίσει από πρώτο χέρι τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την κατάσταση που επικράτησε στη Γερμανία μεταπολεμικά, κάτι που οι περισσότεροι από εμάς αγνοούν. Στο σύνολό του πρόκειται για ένα πολύ ευχάριστο ανάγνωσμα που, απευθυνόμενο σε όλους, υπόσχεται να μας αφήσει πλουσιότερους σε γνώσεις για την ιστορία του 20ου αιώνα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...