https://www.kedros.gr/product/9018/taxidi-kypros-1948-arxi-odysseias.html
Ένα διαφορετικό βιβλίο για το Κυπριακό αποτελεί η νέα συγγραφική προσπάθεια του γιατρού και λογοτέχνη Ευάγγελου Μαυρουδή. Ο Μαυρουδής έχει πειραματιστεί πολλάκις στον χώρο του ιστορικού μυθιστορήματος. Στο νέο του πόνημα "Το ταξίδι" θα λέγαμε ότι η ζυγαριά γέρνει λίγο περισσότερο προς το μέρος της Ιστορίας σε σχέση με τη Λογοτεχνία.
Το στίγμα για τον χαρακτηρισμό αυτό το δίνει ο ίδιος ο συγγραφέας στο ιστορικό σημείωμα του βιβλίου του με, αφενός, τη ρήση του Σωκράτη, "Άνθρωπος είναι αυτός που αναθεωρεί τα πράγματα με βάση εκείνα που βλέπει" και αφετέρου με εκείνη του Σολωμού, "Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό. Με αυτόν τον τρόπο επεξηγεί ότι όσα ειπώθηκαν στο βιβλίο αποτελούν αντικείμενο επισταμένης και νεώτερης έρευνας από πλευράς των Ιστορικών, την οποία αξιοποίησε ο συγγραφέας, προκειμένου να αναθεωρηθούν κάποιες παγιωμένες αντιλήψεις. "Το ταξίδι", λοιπόν, αποτελεί ένα πόνημα το οποίο γράφτηκε με κάθε σεβασμό στην Ιστορία, όχι την Ιστορία του εθνικισμού και του μύθου, αλλά εκείνη την Ιστορία που συνδιαλέγεται και η οποία αναθεωρείται διαρκώς με βάση τα πορίσματα νεώτερων ερευνών.
Σε αντίθεση με έτερα ιστορικά μυθιστορήματα τα οποία έχουν γραφτεί για την Ιστορία της πολύπαθης νήσου και επικεντρώνονται στην τουρκική εισβολή του 1974, στην περίοδο 1950-1960 ως την ανεξαρτησία της νήσου ή στις ακόμη πιο πρώιμες εποχές της οθωμανοκρατίας και βενετοκρατίας, το βιβλίο του Ε.Μ. εστιάζει κυρίως σε δύο άλλες ημερομηνίες: το 1948 και το 1977, στην αρχή δηλαδή της οδύσσειας του νησιού και στο τέλος της κρισιμότερης φάσης του-αφού "τέλος" με την έννοια της οριστικής λύσης στο ακανθώδες πρόβλημα δεν έχει ακόμη δοθεί. Αυτή του η ιδιαιτερότητα είναι η οποία έχει να προσφέρει και κάτι το διαφορετικό στον αναγνώστη ο οποίος ενδιαφέρεται για την Ιστορία και την ερμηνεία του Κυπριακού προβλήματος.
Το 1948 λαμβάνει χώρα στην Κύπρο η Διασκεπτική Συνέλευση από τους Άγγλους σε συνεργασία με τις διάφορες πολιτικές παρατάξεις του νησιού με σκοπό την παραχώρηση αυτοδιοίκησης στο νησί, η οποία θα αναδείξει, όμως, και τους διαφορετικούς σκοπούς που είχαν όλες οι παίκτες της παρτίδας, η Εκκλησία, οι δεξιοί, οι κομμουνιστές του ΑΚΕΛ(Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού, η μετεξέλιξη του κομμουνιστικού κόμματος της Κύπρου), καθώς και οι ίδιοι οι κατακτητές, οι Άγγλοι.
Στο πολυπρόσωπο αυτό μυθιστόρημα, μυθιστορηματικοί και αληθινοί ιστορικοί χαρακτήρες εμπλέκονται και πρωταγωνιστούν στην υπόθεση. Όπως συμβαίνει συνήθως στα καλά ιστορικά μυθιστορήματα, οι λίγοι βασικοί χαρακτήρες είναι φανταστικοί, πλαισιώνονται όμως και συνδιαλέγονται με χαρακτήρες με αληθινή ιστορική υπόσταση. Το 1977 πάλι, αφού έχει μεσολαβήσει ο αγώνας της ΕΟΚΑ, η ανεξαρτησία το 1960 και ο Αττίλας το 1974, πεθαίνει ο Μακάριος Γ΄, μία από τις κορυφαίες μορφές του Κυπριακού Αγώνα.
Έτσι και εδώ, επομένως, πρωταγωνιστής είναι ένας Ισραηλινός δημοσιογράφος με απώτερη καταγωγή από την Κύπρο, ο οποίος προσδιορίζεται απλά ως ο "αφηγητής" και φτάνει στο νησί το 1977 με σκοπό να αναζητήσει την ταυτότητα του άγνωστου πατέρα του και να εξετάσει μία δολοφονία που συνέβη το 1948 και σχετίζεται, κατά κάποιον τρόπο, με τους γονείς του δημοσιογράφου. Αυτή η έρευνα, καθώς και το αίνιγμα του άγνωστου πατρός, το οποίο ο συγγραφέας διατηρεί εντέχνως κυριολεκτικά ως την τελευταία σελίδα του βιβλίου, προσδίδει μία ελαφριά αύρα μυστηρίου στο μυθιστόρημα και μια αδιόρατη αστυνομική διάσταση.
Τελικά, τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα απ' όσο φαίνονται αρχικά. Η μητέρα του δημοσιογράφου, μία Ελληνοεβραία τραγουδίστρια όπερας, κουβαλάει τελικά και η ίδια αρκετούς γρίφους στο δισάκι της, πριν φύγει από το νησί, γνωρίσει τη φρίκη των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης και καταλήξει στο νεόδμητο κράτος του Ισραήλ.
Ο συγγραφέας εμπλέκει με μεγάλη μαεστρία στην πλοκή, τόσο τους Άγγλους αξιωματούχους του νησιού, τον μετέπειτα αρχιεπίσκοπο Μακάριο, τους κομμουνιστές της Κύπρου, τους σιωνιστές, τους ναζί, τους Εβραίους, όσο και τους γνωστούς αρχηγούς τους στην Ελλάδα, ακόμη και μέλη της ακροδεξιάς οργάνωσης Χ. Πλάι σε αυτούς βρίσκονται επιστήμονες, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, μέχρι και λεπροί και όλοι τους συνθέτουν ένα πολύπλοκο μωσαϊκό το οποίο όμως εκθέτει διεξοδικά το Κυπριακό Ζήτημα.
Τη μεγάλη προσφορά του βιβλίου κατ' εμέ, αποτελεί η ένταξη του Κυπριακού προβλήματος από τον συγγραφέα, μέσα στο πλαίσιο της εποχής του, δηλαδή στο πλαίσιο του αντίκτυπου που είχε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948, η φθίνουσα αποικιοκρατία, ο Ελληνικός Εμφύλιος του 1945-49 στο Κυπριακό Ζήτημα, η κόντρα Δεξιάς-Αριστεράς και ο Ψυχρός Πόλεμος. Αυτό προσφέρει στον αναγνώστη μία νέα ματιά σε ένα ζήτημα το οποίο, παραδοσιακά, είτε τα περισσότερα ιστορικά βιβλία, είτε κυρίως τα λογοτεχνικά, το εξετάζουν εντελώς μόνο του και αποκομμένο από τα υπόλοιπα γεγονότα της Ευρωπαϊκής και Παγκόσμιας Ιστορίας, τα οποία όμως το προκαθόρισαν. Τα πολλά και διαφορετικά πρόσωπα της Ιστορίας ενώνονται εδώ σε ένα, καθορίζοντας τόσο την ιστορική όσο και τη μυθιστορηματική πλοκή του βιβλίου.
"Το ταξίδι", λοιπόν, του Ε.Μ. αποτελεί ένα ταξίδι στην Ιστορία τόσο της Κύπρου, όσο και της Ευρώπης, το ταξίδι του Ισραηλινού δημοσιογράφου προς αναζήτηση της καταγωγής του, το ταξίδι των Εβραίων που, μετά το Ολοκαύτωμα, πηγαίνουν προς την Γη της Επαγγελίας με ενδιάμεσο σταθμό την Κύπρο, το ταξίδι των πρωταγωνιστών προς ένα καλύτερο αύριο, το ταξίδι των δύο Κυπρίων φυγάδων προς τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, τη Βουδαπέστη, την Πράγα, το Παρίσι, το Βουκουρέστι, αλλά και το Κάιρο και τη Λευκωσία. Πρωτίστως, όμως, αποτελεί το ταξίδι της Οδύσσειας των Κυπρίων, η οποία ξεκινά με την έναρξη της οθωμανικής και της αγγλικής κατοχής του νησιού και η οποία συνεχίζεται, δυστυχώς, μέχρι σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.