Το ναυάγιο του Βίλχελμ Γκούστλοφ

  

Η γνωστότερη ναυτική τραγωδία όλων των εποχών είναι, αναντίρρητα, το ναυάγιο του Τιτανικού. Κι όμως οι 1500 περίπου νεκροί του ωχριούν μπροστά στον συγκλονιστικό αριθμό των 9.000 περίπου ζωών που κόστισε το ναυάγιο του πλοίου Βίλχελμ Γκούστλοφ.

Το πλοίο αυτό είχε χωρητικότητα περί τους 20.000 τόνους και είχε καθελκυστεί το 1937 στο Αμβούργο. Κατά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, στις αρχές του 1945 οι όροι του πολέμου είχαν αντιστραφεί για τους Γερμανούς. Οι Ρώσοι είχαν αρχίσει να προελαύνουν στη Πομερανία, την περιοχή του Γκντανσκ, τη διαφιλονικούμενη εκείνη περιοχή ανάμεσα στην Πολωνία και τη Γερμανία, οπότε ο Γερμανός ναύαρχος Καρλ Ντένιτς σχεδίασε την επιχείρηση εκκένωσης της περιοχής από τους Γερμανούς που ζούσαν εκεί. Η όλη επιχείρηση πήρε την κωδική ονομασία Χάνιμπαλ.

Στις 30 Ιανουαρίου, λοιπόν, του 1945, το Βίλχελμ Γκούστλοφ απέπλευσε από το λιμάνι του Ντάντσιχ-Γκντανσκ για τους Πολωνούς- με 10.000 αμάχους με σκοπό να επιστρέψει στη Γερμανία. Σημειωτέον ότι το πλοίο είχε φορτωθεί με πολύ περισσότερους επιβάτες από  ότι ήταν επιτρεπτό. Αυτό, όμως, κρίθηκε αναγκαίο λόγω της προέλασης των Σοβιετικών και της επείγουσας αποχώρησης των Γερμανών αμάχων από την περιοχή.

Οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά άσχημες. Ο άνεμος πλησίαζε τα 7 μποφόρ και  η θερμοκρασία ήταν 18 βαθμοί υπό το μηδέν. Η τραγωδία δεν θα είχε συμβεί, όμως, αν το πλοίο δεν είχε την ατυχία να διασταυρωθεί με το σοβιετικό υποβρύχιο S-13. O πλοίαρχος Αλεξάντερ Μαρινέσκο εντόπισε το πλοίο και εξαπέλυσε τρεις τορπίλες εναντίον του -σύμφωνα με άλλες πηγές η τορπίλη ήταν μόνο μία- στις 21.08 το βράδυ.

Αυτό ήταν αρκετό για το άλλοτε τρανό υπερωκεάνιο. Στις 22.00 το βράδυ είχε ήδη χαθεί για πάντα στα κατάμαυρα νερά της Βαλτικής, συμπαρασύροντας μαζί του στο θάνατο 9.300 περίπου ψυχές, κυρίως γυναίκες, ηλικιωμένους και παιδιά.

Οι σωσίβιες λέμβοι οπωσδήποτε δεν έφταναν για να περισυλλέξουν όλους τους ναυαγούς του υπερφορτωμένου κρουαζιερόπλοιου και τα παγωμένα νερά και το τσουχτερό κρύο δυσκόλευαν περαιτέρω την κατάσταση. Μέσα στον πανικό που επικράτησε μόνο εννέα από τις λέμβους κατάφεραν τελικά να καθελκυστούν και να διασώσουν κάποιους ναυαγούς. 1.239 επιβάτες κατάφεραν να σωθούν από ένα συνοδευτικό σκάφος. Ήταν το πιο πολύνεκρο ναυάγιο όλων των εποχών. Ο ναύαρχος, παρότι είχε διαπράξει έγκλημα πολέμου έχοντας επιτεθεί σε αμάχους, προτάθηκε παρόλα αυτά για απονομή του ανώτατου παράσημου ανδρείας της Σοβιετικής Ένωσης, το οποίο τελικά δεν πήρε μόνο και μόνο επειδή διατηρούσε ερωτική σχέση με μια αλλοδαπή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος Μάχη προς μάχη, τεύχος 28 της Καθημερινής

-Diana Preston, Οκτώ μέρες στη Γιάλτα, εκδ. Μεταίχμιο, 2021