Για πρώτη φορά στη διεθνή ιστοριογραφία δύο έγκριτοι ιστορικοί, καθηγητές πανεπιστημίων της Μέσης Ανατολής, συγκεντρώνουν σε ένα και μόνο βιβλίο όλα τα στοιχεία της συστηματικής γενοκτονίας στην οποία προέβη η γείτονα χώρα μας, η Τουρκία, από το 1894 έως και το 1924, επί τριάντα, δηλαδή, συναπτά έτη.
Πρόκειται για τους Benny Morris και Dror Ze' evi, καθηγητές του πανεπιστημίου του Μπεν Γκουριόν και ειδήμονες σε θέματα Οθωμανικής Ιστορίας και Ιστορίας της Μέσης Ανατολής. Το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικό, τόσο για τους ιστορικούς που δουλεύουν συγκεντρώνοντας αποδεικτικά στοιχεία, όσο και για τον καθένα από τους υπόλοιπους, ο οποίος θέλει να μάθει για τις γενοκτονίες που έλαβαν χώρα στην Τουρκία στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.
Οι συγγραφείς αποδεικνύουν με αδιάψευστα στοιχεία και παρά τη συστηματική καταστροφή των αρχείων και των ντοκουμέντων τα οποία αποδείκνυαν τις σφαγές από το τουρκικό κράτος, πως τα επαίσχυντα αυτά γεγονότα δεν αποτελούσαν τυχαία και μεμονωμένα περιστατικά, αλλά ένα οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας και- εν συνεχεία μετά το 1923-του τουρκικού κράτους με σκοπό να εξαλειφθεί κάθε έτερη εθνότητα από τα τουρκικά εδάφη.
Παρ' όλα αυτά τα στοιχεία όμως, το τουρκικό κράτος αρνείται μέχρι σήμερα να αναγνωρίσει τις επονείδιστες αυτές πράξεις και τις απεχθείς πολιτικές που σημειώθηκαν στα εδάφη του. Η άρνηση αυτή του κράτους να αναγνωρίσει τα πεπραγμένα του, σε αντίθεση με το γερμανικό κράτος το οποίο αναγνώρισε επίσημα το Ολοκαύτωμα, στιγματίζεται από τους συγγραφείς. Στο τέλος του βιβλίου, οι ίδιοι προβαίνουν επίσης σε μία εξαιρετική σύγκριση μεταξύ των δύο γενοκτονιών, εκείνη των Εβραίων από τους ναζί και εκείνη των χριστιανών από τους Τούρκους.
Οι συγγραφείς παραθέτουν αφηγήσεις αυτόπτων μαρτύρων, λιγότερο Τούρκων και κυρίως Αρμενίων, Ελλήνων και Ευρωπαίων για τις σφαγές, τις εκτοπίσεις και τις διώξεις που έλαβαν χώρα στην Τουρκία κατά τη διάρκεια της τριακονταετίας και απαριθμούν επίσης τους λόγους για τους οποίους οι Τούρκοι πίστευαν πως έπρεπε να εξοντωθούν οι χριστιανοί της αυτοκρατορίας τους και, ακολούθως, του εθνικού κράτους τους.
Η αφήγηση των γεγονότων ακολουθεί χρονολογική και κατά τόπους σειρά. Εξιστορούνται διεξοδικά τα γεγονότα που αφορούν τη μεγαλύτερη γενοκτονία, εκείνη των Αρμενίων και, ακολούθως, εκείνη των Ελλήνων- της Μικράς Ασίας και της Κωνσταντινούπολης και όχι του Πόντου-, καθώς και οι άγνωστες στο ευρύ κοινό διώξεις κατά των Ασσυρίων χριστιανών της Τουρκίας. Υπάρχει ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στις διώξεις κατά των Αρμενίων και ένα αφιερωμένο στις διώξεις που έγιναν κατά των Ελλήνων. Η φρίκη των βιασμών, των πογκρόμ και των λεηλασιών, αλλά και εκείνη των εκτοπίσεων, των υποχρεωτικών εξισλαμισμών και των ταγμάτων εργασίας παρουσιάζονται αναλυτικά στις σελίδες το βιβλίου. Η τύχη των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης παρουσιάζεται μεν, αλλά κάπως πιο περιορισμένα σε σχέση με εκείνη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Ο Έλληνας αναγνώστης θα βρει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την αφήγηση για τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και της υπογραφής της συνθήκης της Λοζάνης υπό την οπωσδήποτε πιο αντικειμενική και ψύχραιμη οπτική των ξένων συγγραφέων. Επίσης, η άνοδος του Μουσταφά Κεμάλ παρουσιάζεται διεξοδικά και κατονομάζονται όλοι οι αρχιτέκτονες των διώξεων, χωρίς να αποσιωπούνται οι εκδικητικές πράξεις τόσο των Αρμενίων όσο και των Ελλήνων κατά των Τούρκων. Αυτές, όμως, έλαβαν περιστασιακά χώρα και δεν μπορούν να συγκριθούν σε έκταση και μέγεθος με τις αντίστοιχες τουρκικές ωμότητες.
Τελικά 1,5 εκατομμύριο περίπου Αρμένιοι εξολοθρεύτηκαν και άλλοι 1,2 Έλληνες υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα πατρογονικά εδάφη τους, χώρια οι περίπου 350.000 Έλληνες, κυρίως του Πόντου, που εκτελέστηκαν.
Από τον Αμπντούλ Χαμίτ, τον αιματοβαμμένο "Κόκκινο Σουλτάνο" των σφαγών του 1895-96, μέχρι τον ανθέλληνα Τζελάλ Μπαγιάρ και τον εθνικιστή Κεμάλ Ατατούρκ, οι συγγραφείς μας καλούν με το βιβλίο αυτό σε ένα οδοιπορικό των δεινών που βίωσαν οι χριστιανοί της Τουρκίας.
Φυσικά, ο συγγραφέας δεν διστάζει να τονίσει και τις ελάχιστες πτυχές ανθρωπιάς που υπήρξαν μέσα στο χάος. Πρόκειται για τα παραδείγματα κάποιων Τούρκων οι οποίοι αψήφησαν τις διαταγές που έλαβαν και επέλεξαν να φανούν άνθρωποι, υπεράνω κάθε εθνικισμού και θρησκευτικής διαφοράς.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το μνημειώδες αυτό έργο συνοδεύεται και από φωτογραφικό αποδεικτικό υλικό. Ακόμη, πρέπει να αναφερθεί ότι σκοπός της συγγραφής του εν λόγω βιβλίου, σύμφωνα με τους συγγραφείς, δεν είναι η αναμόχλευση των παθών και του μίσους, αλλά απεναντίας, η απόδειξη της ιστορικής αλήθειας και η αναγνώρισή των γενοκτονιών από το σύγχρονο τουρκικό κράτος.
"Για τους αρχιτέκτονες της γενοκτονίας, το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας συνιστούσε μικρότερη απειλή από το ανατολικό. Οι Αρμένιοι του δυτικού τμήματος διέμεναν σε πόλεις, ήταν συγκριτικά εύποροι, περισσότερο ενσωματωμένοι στην οθωμανική ζωή και λιγότερο μαχητικοί απ' ό,τι οι πιο καταπιεσμένοι εξαδέλφοί τους στο ανατολικό τμήμα. Ενώ ο νόμος για τις εκτοπίσεις ίσχυε και για τους Αρμενίους του δυτικού τμήματος, η εκτόπισή τους θεωρήθηκε λιγότερο επείγουσα και συνοδεύτηκε από μικρότερη άμεση βία. Όμως η Κωνσταντινούπολη απλώς καθυστερούσε το αναπόφευκτο, δίνοντας στην Ειδική Οργάνωση χρόνο για να αποδυναμώσει τους Αρμενίους της ανατολής πριν να αρχίσει η εκτόπιση των Αρμενίων της δύσης".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.