Χρήστος Αρμάντο Γκέζος, Χάθηκε βελόνι, εκδ.Μεταίχμιο, 2021, σελ.311

 

To Χάθηκε βελόνι αποτελεί για πολλούς το καλύτερο μυθιστόρημα που έχει γράψει μέχρι στιγμής ο νεότατος συγγραφέας Χρήστος Αρμάντο Γκέζος από τη Χιμάρα. Πρόκειται για ένα βιβλίο που θίγει το μείζον σήμερα πρόβλημα της μετανάστευσης και, πιο συγκεκριμένα εδώ, τη μεγάλη μετανάστευση Ελλήνων της Βορείας Ηπείρου αλλά και γνήσιων Αλβανών, η οποία έλαβε σημαντικές διαστάσεις στη χώρα μας κατά τις τελευταίες δεκαετίας του περασμένου αιώνα.

Ο, αρκετά παράξενος για πολλούς, τίτλος του πονήματος αποτελεί τον τίτλο από ένα νανούρισμα της Χιμάρας, της γενέτειρας του συγγραφέα. Αναμφίβολα, πρόκειται για έργο που περιέχει και αρκετά προσωπικά βιώματα του ίδιου του συγγραφέα, αφού και αυτός, όπως και ο πρωταγωνιστής του βιβλίου του Αλέξανδρος βρέθηκε στη δύσκολα θέση του μετανάστη από την Αλβανία στην Ελλάδα.

Κατά κάποιον τρόπο το Χάθηκε Βελόνι αποτελεί συνέχεια του μυθιστορήματος του Γκέζο Η λάσπη, μιας και συναντάμε και εδώ τον ίδιο ήρωα, τον Σάντο-Αλέξανδρο, την αφήγηση της ζωής του οποίου στην Ελλάδα επιχειρεί εδώ να συνεχίσει ο συγγραφέας.

Έτερος βασικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος, το οποίο δομείται σε τέσσερα μέρη, είναι ο Πέτρος, ένας φίλος του Αλέξανδρου από τα φοιτητικά του χρόνια στην Αθήνα. Η μητέρα του Αλέξανδρου, Τέτα, κρατάει κι αυτή έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στο βιβλίο-όσο και σπαραχτικό-, το ίδιο και ο παππούς του Αλέξανδρου ο Βασίλης.

Το νήμα της αφήγησης ξετυλίγεται αρχικά στην Αλβανία, κατόπιν συνεχίζει στην Ελλάδα για να καταλήξει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, τις ΗΠΑ εκεί όπου θα καταλήξει ο πρωταγωνιστής Αλέξανδρος προκειμένου να ανακαλύψει τον χαμένο αδελφό του. Εκεί θα επιλέξει να τερματίσει ο συγγραφέας το οδοιπορικό των ηρώων του.

Παράλληλα με την προσωπική ιστορία των πρωταγωνιστών ο Γκέζος διατρέχει ολόκληρη την ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, αλλά και, μερικώς, εκείνη της Αλβανίας.

Πέρα από το θέμα του, το βιβλίο αποτελεί έναν ιδιότυπο συγκερασμό διαφόρων αφηγηματικών στυλ και τεχνικών. Αυτό που δεν κρύβεται σε καμία από τις σελίδες του είναι το γεγονός πως ο Γκέζος είναι και παραμένει κατά βάθος πιστός οπαδός του ποιητικού λόγου. Καταξιωμένος ποιητής, δύσκολα εγκαταλείπει το ποιητικό του υπόβαθρο, στο συγκεκριμένο βιβλίο όμως επιδίδεται σε μία ιδιότυπη συρραφή πολλών αφηγηματικών ειδών, όπως την ημερολογιακή τριτοπρόσωπη καταγραφή, αλλά και την εξομολογητική πρωτοπρόσωπη, όλων γραμμένων με την χαρακτηριστική ντοπιολαλιά της Χιμάρας. Αυτή είναι εκείνη που δίνει το τόσο ιδιαίτερο χρώμα του βιβλίου και ο Γκέζος τη χειρίζεται με πρωτοφανή άνεση και μαεστρία, όπως, φυσικά, και την πένα του.

Οπωσδήποτε πρόκειται για το πιο λαμπρό επίτευγμα του συγκεκριμένου συγγραφέα και η άρτια τεχνική τόσο της γλώσσας όσο και της δομής του πονήματος, υπόσχεται, αναμφίβολα, μία εξίσου δυνατή συγγραφική συνέχεια.