Stefano Massini, Η τριλογία των Λήμαν, εκδ. Δίαυλος

 

Η «Τριλογία των Λήμαν»

δεν είναι παρά

η ιστορία τριών αδελφών,

Εβραίων από τη Γερμανία

που αποφάσισαν εν έτει 1844

την τύχη τους να αναζητήσουν

«μες στο καρουζέλ

που λέγεται Αμερική».

 

Πρώτος πήγε ο Χένρι,

 ο μεγάλος αδελφός.

Άλλαξε το όνομά του

από Χεγιούμ σε Χένρι

και έπιασε ν’ ασχοληθεί

με υφάσματα και βαμβάκια.

 

Έμπορος από τα γεννοφάσκια του στη νοοτροπία,

γρήγορα τα κατάφερε καλά

κι είπε να ’ρθουν κι οι άλλοι δύο του αδελφοί,

ο Εμάνιουελ κι ο Μάγερ,

για να γίνουνε πολλοί.

 

Τα έθιμά τους τα εβραϊκά

δεν τα λησμόνησαν ποτέ,

προσαρμοστήκαν όμως στην εκεί πέρα τη ζωή,

γοργά γοργά ζευγάρωσαν

 και γέννησαν απογόνους πολλούς.

 

Η ώρα η κακιά

 βρήκε όμως κάποτε τον Χένρι,

που απεβίωσε νωρίς

απ’ την αρρώστια την κακή.

Αλλά, πριν πεθάνει,

πρόλαβε να αφήσει πίσω δύο γιους,

που θα συνέχιζαν το έργο του γονιού

στην επιχείρηση των Λήμαν.

 

Το βαμβάκι έγινε καφές,

όταν ο εμφύλιος ο αμερικανικός

τάραξε ανεπανόρθωτα του εμπορίου τα νερά.

Κι ο καφές γίνηκε και πάλι

ζάχαρη, ξυλεία,

πετρέλαια, σίδερα και χάλυβας.

Όλα αυτά τα εμπορεύονταν οι δύο εναπομείναντες αδελφοί

προτού ιδρύσουν και τράπεζα δική τους.

 

Έγιναν, λοιπόν, οι μεγιστάνες της Αμερικής

κι άντεξαν και το μεγάλο κραχ,

εκείνο του ΄29,

κι όχι μονάχα τα παιδιά,

μα και τα εγγόνια των τριών

συνέχισαν των παππούδων τους το έργο.

 

Αυτή την ιστορία μας αφηγείται

ο Ιταλός Στέφανο Μασσίνι,

σκηνοθέτης και συγγραφέας τρανός.

Πράγματι, η Τριλογία αυτή έχει βραβευτεί

και δικαίως,

διότι ελάχιστοι μπορούν να γράψουν σε τέτοιον έμμετρο ρυθμό

και να δημιουργήσουν ένα έργο υβριδικό,

ανάμεσα σε ποίηση, λογοτεχνία και έπος.

 

Μέχρι και κόμικ και αλγεβρικούς τύπους,

αριθμούς και λογοτεχνικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα

ενσωματώνει ο Μασσίνι στο έργο του

με μια απίστευτη πρωτοτυπία και φαντασία που οργιάζει.

 

Στο συναίσθημα ο Μασσίνι πολύ δεν επιμένει,

γράφει ένα κείμενο άκρως ρεαλιστικό

που έχει όμως και πολλές σουρεαλιστικές πινελιές,

τοποθετεί δηλαδή τα αληθινά τα γεγονότα σε ένα πλαίσιο υπερβατικό.

 

Λέξεις στα γίντις-τα περίφημα γερμανοεβραϊκά- έχει πολλές,

κι αναφέρει κι όλες των Εβραίων τις γιορτές.

Ο αναγνώστης, δηλαδή,

 όλα θα τα πληροφορηθεί γι’ αυτές.

 

Οι ήρωές του είναι αδίστακτοι, ψυχροί,

με μυαλό απολύτως αφοσιωμένο

 στις επιχειρήσεις που αποφέρουν χρήμα και δόξα.

Άραγε, θα κρατήσει για πάντα όλο αυτό;

 

«Μπίζνες;

Μπίζνες.

Και λίγη σημασία έχει αν και άλλοι προσπαθούν να κάνουν το ίδιο:

οι Λήμαν το κάνουν καλύτερα.

Καλύτερα από όλους.

Καλύτερα κι από μερικούς

Εβραίους όπως εκείνοι

Γερμανούς όπως εκείνοι

που έφτασαν στην Αμερική από τα περίχωρα του Ρίμπαρ».

 

Έργο τέτοιο εγώ δεν ξαναδιάβασα ποτέ,

 κι είμαι σίγουρη ότι ούτε κι εσείς.

Η ιστορία των αδελφών Λήμαν,

μα και της Αμερικής από τον 19^ο στον 20^ο αιώνα,

οπωσδήποτε είναι ενδιαφέρουσα πολύ.

Μα το βιβλίο αυτό

θα μας μείνει στο μυαλό

σίγουρα για τη γραφή του

και τη φοβερή θεατρικότητά του.

 

Ιστορία και Λογοτεχνία

Σε αγαστή συνεργασία,

μα και θέατρο και έπος, δοκίμιο και ποίημα,

κόμικ και τραγούδι,

μαθηματικά και κινηματογράφος.

Όλα τα παραπάνω θα τα βρει κανείς

Στη μοναδική «Τριλογία των Λήμαν».