«Τα κορίτσια τότε σπάνια έβγαιναν έξω από το σπίτι τους. Σαν φυλακισμένα ζούσαν. Μόνο οι παντρεμένες δικαιούνταν τη βόλτα τους την Κυριακή. Οι γυναίκες της Κυριακής. Έτσι, με την προσήλωση στα δεδομένα, η χήρα σκέφτηκε ότι δημιουργούσε κάθε φορά ευκαιρίες όποτε τύχαινε και για οποιαδήποτε αφορμή να περνάει αρσενικός από το δικό τους σπίτι. Κέδρος θα ’χε, γιατί η χασούρα όσο πήγαινε κόντευε να γίνει μόνιμη και βασανιστική πια».
Αυτές είναι οι γυναίκες της Κυριακής στο μυθιστόρημα του Πάρη Σταμέλου. Γυναίκες όμορφες σαν την Αγλαΐα, δυνατές σαν τη Νότα, γλυκές σαν τη Φωτεινή, καλοαναθρεμμένες σαν τη Μέλπω και δυναμικές σαν την Ειρήνη. Κοντά τους ο παπουτσής ήρωας πολέμου Γιασεμής, ο μικρός Νικολής, ο τρυφερός Γιάγκος, ο επηρμένος Αρίστος και ο φιλέλληνας Ριτς. Άνδρες και γυναίκες μιας εποχής που δεν υπάρχει πια, του Μεσοπολέμου, της Κατοχής και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων.
Το μυθιστόρημα του Σταμέλου είναι ένα τόσο ιστορικό και κοινωνικό πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, που ίσως θα μας μπερδέψει κάποιες φορές με τις ταυτότητες των προσώπων και τις σχέσεις μεταξύ τους, ιδίως κι αν λάβει κανείς υπόψη τους τα πισωγυρίσματα στον χρόνο και τις αναδρομές που πραγματοποιεί ο συγγραφέας. Σαν ξεκαθαρίσει όμως ο αναγνώστης τον χώρο, τον χρόνο και τα πρόσωπα, θα καταλήξει να μαγευτεί τελικά από τις ρεαλιστικές περιγραφές, τη λυρική γλώσσα και τους γλαφυρούς διαλόγους που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας προκειμένου να απεικονίσει παραστατικά τη ζωή στον παρελθόντα χρόνο.
Η αφήγηση ξεκινά μεταπολεμικά, κατόπιν όμως γίνεται αναδρομή στις ζωές των ηρώων στον Μεσοπόλεμο και κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η αφήγηση μας πηγαίνει έως τις μεγάλες αλλαγές της δεκαετίας του ’60, τότε που ξεκίνησε η μεταμόρφωση της Ελλάδας από αγροτική σε σύγχρονη οικονομία και η μαζική αστικοποίηση.
Το μυθιστόρημα του Πάρη Σταμέλου είναι το μυθιστόρημα της φτωχολογιάς. Ο συγγραφέας αγνοεί τους καλοβολεμένους αστούς της εποχής και σκύβει πάνω από τις δύσκολες συνθήκες ζωής και τη φτώχεια του απλού κοσμάκη καθώς και όλων εκείνων που κατάγονταν από την ύπαιθρο και επέλεξαν να μεταναστεύσουν στην πόλη, προκειμένου να ξεφύγουν από τη φτώχεια, να μάθουν γράμματα και να κάνουν τη ζωή τους εκεί. Μέσα από τις προσωπικές τους ιστορίες σχηματίζεται το πολύχρωμο μωσαϊκό της ζωής στη χώρα μας στα μέσα του εικοστού αιώνα.
Τα ήθη και τα έθιμα της υπαίθρου, οι αντιλήψεις της εποχής για τις γυναίκες, το πώς επηρέασε ο πόλεμος και η κατοχή τη ζωή του απλού λαού, η καθημερινότητα στο χωριό και στα νησιά, όλα αυτά είναι θέματα που παρουσιάζονται μέσα από την αφήγηση της ιστορίας της Μέλπως και του Ριτς, της Ειρήνης και του Γιασεμή, της Νότας και του Γιάγκου.
Το σχέδιο Τρούμαν για την ανοικοδόμηση και την ανάκαμψη της Ελλάδας και το ψυχροπολεμικό σκηνικό θα αλλάξουν μια για πάντα την εικόνα της χώρας μας. Οι άνθρωποί της όμως θα παραμείνουν οι ίδιοι, με τα ίδια όνειρα, τις ίδιες αγωνίες και την ίδια διάθεση να αγαπήσουν και να αγαπηθούν.
Ύδρα, Χαλκίδα, Αθήνα, Πειραιάς. Τέσσερα διαφορετικά μέρη και μία πληθώρα πολλών ετερογενών μεταξύ τους ανθρώπων. Αυτά είναι που συνθέτουν την τοιχογραφία της μεταπολεμικής Ελλάδας και της Ελλάδας του Μεσοπολέμου στο βιβλίο του Σταμέλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.