Στην Αλβανία του Ενβέρ Χόατζα, εν έτει 1978 μας ταξιδεύει η Μαρίνα Λυκούδη με το ωραιότητά της αφήγημα των εκατόν ένα σελίδων. Πρόκειται για ένα ιστορικό, λαογραφικό, πολιτικοκοινωνικό και ταξιδωτικό βιβλίο που διαβάζεται πολύ ευχάριστα, αφού είναι γραμμένο σαν μυθιστόρημα.
Η συγγραφέας καταθέτει την προσωπική της μαρτυρία από την παραμονή της στη Σκιπερία, τη Γη των Αετών, όπως είναι το επίσημο όνομα της Αλβανίας, όταν βρέθηκε εκεί ακολουθώντας τον σύζυγό της Βασίλη Σημαντηράκη που υπηρέτησε στα Τίρανα ως Γραμματέας της εκεί Ελληνικής Πρεσβείας. Η συγγραφέας δεν μπορεί να πει ότι θυμάται με νοσταλγία την παραμονή της εκεί, αφού τότε η Αλβανία ήταν υπό την εξουσία του στυγνού δικτάτορα Ενβέρ Χότζα. Η Αλβανία ακολουθούσε τότε τον δικό της ιδιότυπο δρόμο του κομμουνισμού, διατηρώντας ακέραιες τις σταλινικές διδαχές ακόμη και μετά την αποσταλινοποίηση του υπόλοιπου κομμουνιστικού μπλοκ το 1956. Στα 1978 το μόνο κομμουνιστικό κράτος με το οποίο η Αλβανία διατηρούσε καλές σχέσεις ήταν η Κίνα του Μάο τσε Τουνγκ. Γρήγορα όμως το καθεστώς του Ενβέρ συγκρούστηκε και με την Κίνα και απέμενε ολομόναχο, αυστηρά περιχαρακωμένο και εξαιρετικά καχύποπτο απέναντι τόσο στα υπόλοιπα κομμουνιστικά κράτη όσο, βέβαια, και στα καπιταλιστικά.
Η Μαρίνα Λυκούδη έμεινε στα Τίρανα με την οικογένειά της, η οποία περιλάμβανε δύο- και αργότερα τρία-παιδιά. Περιγραφεί με γλαφυρό τρόπο στους αναγνώστες της πως ακριβώς ήταν να ζει κανείς σε μία χώρα όπου βασίλευε η καχυποψία, η λογοκρισία, η κατασκοπία και η έλλειψη αγαθών και ελευθερίας, καταρρίπτοντας εύστοχα τον μύθο που θέλει τα αριστερής ιδεολογίας κομμουνιστικά κράτη να μην ανήκουν στη σφαίρα του ολοκληρωτισμού των δεξιών φασιστικών κρατών. Απεναντίας μάλιστα, η συγγραφέας τεκμηριώνει μέσα από την παράθεση των δικών της προσωπικών εμπειριών ότι η παραμονή σε ένα τέτοιο κράτος δεν διέφερε σχεδόν καθόλου από την παραμονή σε χώρες που κυβερνώνται από φασιστικές δικτατορίες.
Η Λυκούδη παραθέτει με πραγματικό πόνο ψυχής τις διώξεις που υπέστησαν Αλβανοί συγγραφείς, τόσο άνδρες όσο και γυναίκες που τόλμησαν να αψηφήσουν το στυγνό καθεστώς και να γράψουν όχι απαραιτήτως κάτι ενάντια στο καθεστώς, αλλά απλά αυτό που ήθελαν οι ίδιοι, δίχως να πάρουν την κρατική έγκριση. Η παρωδία της διεξαγωγής εκλογών σε ένα μονοκομματικό κράτος ήταν κάτι εξίσου το ακατανόητο στα μάτια του σύγχρονου αναγνώστη.
Η συγγραφέας, όμως, εκτός από τα πολιτικά σχόλια και τον σχολιασμό της κοινωνικής ζωής στα Τίρανα, δεν παραλείπει να αναφερθεί και σε πληθώρα μύθων της Αλβανίας, όπως τον μύθο του Αετού για την ίδρυση της χώρας και του Γεφυριού, ενός μύθου που μοιάζει με τον μύθο του Γεφυριού της Άρτας. Συν τοις άλλοις, παρέχει και πολλές πληροφορίες περιηγητικού και ταξιδιωτικού χαρακτήρα για την αλβανική ύπαιθρο και τις γνωστότερες πόλεις που επισκέφθηκε η ίδια κατά την παραμονή της εκεί όπως τη Σκόδρα, τους Αγίους Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, το Δυρράχιο κ.α.
Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα εξαιρετικό πόνημα, που θα μας συναρπάσει και θα μας αφήσει σοφότερους μετά από την ανάγνωσή του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.