Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023

Σταύρος Παναγιωτίδης, Μύθοι παρεξηγήσεις και άβολες αλήθειες της ελληνικής ιστορίας, εκδ. Κέδρος

 

 

 Μα δεν είπε ποτέ ο Τσώρτσιλ τη διάσημη φράση «Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες;» Στον χορό του Ζαλόγγου χόρεψαν και άντρες; Συμμαχούσαν οι ήρωες της Επανάστασης ενίοτε και με τους Τούρκους; Η Μάνη ήταν ποτέ φόρου υποτελής στους Τούρκους;

 

Τα βιβλία τα οποία «ξεσκεπάζουν» τους μύθους της Ιστορίας αποτελούν μόδα στις μέρες μας, και δικαίως θα μπορούσε να πει κανείς, αφού η Ιστορία είναι μία επιστήμη της οποίας τα πορίσματα διαρκώς αναθεωρούνται. Επιπλέον, η «εθνικιστική» θεώρηση της ιστορίας έχει πλέον ξεπεραστεί και το ελληνικό κράτος είναι πλέον αρκετά «παλιό» ώστε να μην χρειάζεται να αναπαράγει διαρκώς μύθους παρμένους από την Ιστορία προκειμένου να καλλιεργήσει την εθνική συνείδηση στους πολίτες του.

 

Με τέτοιους μύθους, γνωστούς και μη στο ευρύ κοινό, ασχολείται το νέο βιβλίο του κοινωνιολόγου και ιστορικού Σταύρου Παναγιωτίδη. Όπως μας λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου του, το πόνημά του δεν έχει να προσφέρει κάτι νέο στην ιστοριογραφία, ούτε να «ξεσκεπάσει» μύθους που δεν ισχύουν, αφού όλα όσα γράφονται εδώ έχουν αποδειχθεί κατά το παρελθόν. Η συμβολή του εν λόγω βιβλίου αποσκοπεί περισσότερο στο να προσφέρει μία εξαιρετικά χρήσιμη σταχυολόγηση των μύθων αυτών για τους ιστορικούς, παρά να τους συστήσει σε αυτούς-προσωπικά γνώριζα τη μυθολογική διάσταση της συντριπτικής πλειοψηφίας των μύθων στους οποίους αναφέρεται ο συγγραφέας, βρήκα όμως πολύ χρήσιμη τη συγκέντρωσή τους σε έναν μικρό και εύχρηστο τόμο.

 

Από την άλλη, το ευρύ κοινό ίσως σήμερα να έχει ακούσει πλέον πολλάκις ότι το Κρυφό Σχολειό ανήκει στους μύθους που αφορούν την τουρκοκρατία, αλλά ίσως δεν θα γνωρίζει για πολλά άλλα υποτιθέμενα «γεγονότα» τα οποία αποτελούν μύθους και συναπαρτίζουν το εν λόγω πόνημα, όπως, για παράδειγμα, τον Καιάδα στον οποίο οι Σπαρτιάτες υποτίθεται ότι πετούσαν τα βρέφη, το «όχι» που υποτίθεται ότι είπε ο Μεταξάς και άλλα πολλά.

 

Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μεγάλα κεφάλαια που «αποδομούν» τα λάθη που έχουν περάσει στην Ιστορία: στην αρχαιότητα και το βυζάντιο, στους μύθους της τουρκοκρατίας και της Ελληνικής Επανάστασης, στους μύθους που αφορούν τον εικοστό αιώνα και στις διάσημες φράσεις που φέρεται να ειπώθηκαν, αλλά τελικά δεν ειπώθηκαν ποτέ, όπως αποδεικνύει ο συγγραφέας παραθέτοντας αδιάσειστα στοιχεία και αποσπάσματα από  μελέτες καταξιωμένων ιστορικών.

 

Οι περισσότεροι από τους μύθους αυτούς καλλιεργούνται και αναπαράγονται για εθνικιστικούς λόγους. Όταν είναι γνωστή η πηγή και ο τρόπος δημιουργίας του μύθου ο συγγραφέας πάντοτε αναφέρεται σε αυτούς και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους επικράτησε να θεωρείται αληθινό ένα γεγονός το οποίο δεν έγινε ποτέ, ή πως αυτό κατέληξε να παραποιηθεί. Δεν υπάρχουν επομένως αξιώματα στην Ιστορία. Η επιστήμη αυτή είναι προορισμένη να αναθεωρείται διαρκώς υπό το πρίσμα νέων πηγών  που έρχονται κατά καιρούς στο φως.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...