Οπωσδήποτε όλοι οι ιστοριοδίφες έχουν διαβάσει αρκετά βιβλία για το Βυζάντιο. Και σίγουρα υπάρχει διαθέσιμη μία τεράστια βιβλιογραφία στην ελληνική γλώσσα, προσιτή σε όλους. Μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας αυτής προέρχεται από Έλληνες ιστορικούς, οπότε αρκετοί θα αναρωτιούνται ποιος λόγος υπάρχει για να διαβάσουμε τι άποψη έχουν οι ξένοι ιστορικοί για το Βυζάντιο. Κι όμως, συνήθως, οι ξένες ματιές στη δικής μας Ιστορία είναι οι πιο αντικειμενικές και αμερόληπτες, όπως και η παρούσα προσέγγιση του μεγάλου Βρετανού ιστορικού, καθηγητή Βυζαντινής Ιστορίας στο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Η παρούσα προσέγγιση που επιχειρεί ο Harris για τη Βυζαντινή Ιστορία, εκτός από αμερόληπτη είναι και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αφού επιλέγει να σταθεί περισσότερο σε κάποια σημεία στα οποία δεν έχουμε συνηθίσει να δίνουν τόσο σημασία οι Έλληνες ιστορικοί. Από την άλλη, άλλα σημεία της Βυζαντινής Ιστορίας, τα οποία αναφέρονται κατά κόρον από Έλληνες ιστορικούς ως εξαιρετικά σημαίνοντα, ο Harris τείνει να τα αγνοεί. Πρόκειται, επομένως, για μία «αιρετική» προσέγγιση της Ιστορίας που θα συναρπάσει τους ιστορικούς και ίσως βέβαια ξενίσει κάπου κάπου τους Έλληνες ιστοριοδίφες, οι οποίοι δεν θα είναι συνηθισμένοι σε μία τέτοια «διαφορετική» οπτική της Βυζαντινής Ιστορίας. Από την άλλη, κάτι τέτοιο ορισμένοι θα το θεωρήσουν- και δικαίως- εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Ο Harris, αν και δεν είναι Έλληνας, δεν σημαίνει ότι υποτιμά την κληρονομιά της βυζαντινής παράδοσης. Αντιθέτως, διαφωνεί πλήρως με την παραδοσιακή οπτική του ιστορικού Gibbon, που καταδίκαζε πάντοτε το Βυζάντιο ως μία απαρχαιωμένη συντηρητική οντότητα, και επιμένει να εστιάζει στην, αξιοθαύμαστη πραγματικά, ικανότητα του Βυζαντίου να επιβιώνει σε τόσο χαλεπούς καιρούς, περιστοιχισμένο μονίμως από εχθρούς στα σύνορά του για περισσότερο από χίλια έτη.
Εμένα προσωπικά το μόνο που με «ενόχλησε» στο εν λόγω βιβλίο, το οποίο διαβάζεται κυριολεκτικά απνευστί, είναι το γεγονός ότι τερματίζει απότομα την κατά τα άλλα αναλυτική αφήγησή του με τη βασιλεία του Ιωάννη Ε΄ του Παλαιολόγου και του Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού. Και αυτό γιατί θεωρεί-και δικαίως βέβαια- ότι μετά τη βασιλεία του Καντακουζηνού το Βυζάντιο είχε ήδη τερματίσει την ύπαρξή του. Εγώ πάντως θα ήθελα να δω την πιο λεπτομερή εξιστόρηση και την άποψή του για τα γεγονότα της βασιλείας του Μανουήλ Β΄ και του Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου, αλλά και μια πιο λεπτομερή αφήγηση των γεγονότων της τελική πολιορκίας.
Μία ασυνήθιστη ματιά επομένως στον τόσο γνωστό, αλλά και συνάμα άγνωστο βυζαντινό κόσμο μας προσφέρει ο Harris με το βιβλίο του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.