Toshikazu Kawaguchi, Πριν κρυώσει ο καφές, εκδ. Κλειδάριθμος

 

 

Πέρα από τους Χαρούκι Μουρακάμι και τον Νομπελίστα Καζούο Ισιγκούρο, το ελληνικό αναγνωστικό κοινό δεν έχει μεγάλη επαφή με την ιαπωνική λογοτεχνία. Ο Τοσικάζου Καβαγκούτσι γεννήθηκε το 1971 στην Οσάκα και έχει ασχοληθεί, κατά κύριο λόγο, με τον θεατρικό γραπτό λόγο. Το "Πριν κρυώσει ο καφές" είναι το πρώτο από τα βιβλία του που μεταφράζεται στην ελληνική γλώσσα, στη συγκεκριμένη περίπτωση από την πολύ έμπειρη στον χώρο της μετάφρασης Βάσια Τζανακάρη.

Τι θα άλλαζε από το παρελθόν και τα πεπραγμένα του ο καθένας από εμάς αν είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει κάποτε πίσω στον χρόνο; Ποιο πρόσωπο θα επέλεγε να συναντήσει άραγε για τελευταία φορά; Σίγουρα η απάντηση που θα έδινε ο καθένας μας είναι πολύ διαφορετική. Πάνω σε αυτό το αιώνιο ερώτημα "χτίζει" ο συγγραφέας το μυθιστόρημά του.

Σε έναν μικρό παράδρομο στο κοσμοπολίτικο Τόκιο υπάρχει το μικρό καφέ "Φουνικουλί Φουνικουλά", ένα καφέ πολύ διαφορετικό από τα άλλα. Πιο συγκεκριμένα, είναι το μοναδικό καφέ που δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες του να ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο. Αυτό, φυσικά, αποτελεί μία πολύ γοητευτική επιλογή για πολλούς, αλλά και, συγχρόνως, μία πρόκληση και έναν πολυπόθητο στόχο. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Για να γυρίσουν πίσω στον χρόνο οι θαμώνες του καφέ έχουν κάποιους περιορισμούς:

"-Οι μόνοι άνθρωποι που θα συναντήσεις όσο είσαι στο παρελθόν είναι όσοι έχουν επισκεφθεί το καφέ.

-Όσο κι αν προσπαθήσει κάποιος όσο είναι στο παρελθόν, δεν μπορεί να αλλάξει το παρόν.

-Για να επιστρέψεις στο παρελθόν, πρέπει να κάτσεις σε μία συγκεκριμένη καρέκλα.

-Όσο είσαι στο παρελθόν, πρέπει να μείνεις στην καρέκλα και να μην κουνηθείς από αυτή.

-Υπάρχει χρονικό όριο.

-Ο ταξιδιώτης του χρόνου πρέπει οπωσδήποτε να επιστρέψει στο παρόν πριν κρυώσει ο καφές, διαφορετικά..."

Αν όλα αυτά ακούγονται κάπως αλλόκοτα στα αυτιά των αναγνωστών, οφείλουμε να πούμε ότι το πόνημα του Καβαγκούτσι ανήκει καθαρά στον χώρο του υπερρεαλισμού. Δεν είναι σώφρων να ψάχνει ο αναγνώστης κάποια λογική σε ένα πόνημα το οποίο προσιδιάζει περισσότερο σε παραμύθι παρά σε κανονικό μυθιστόρημα. Ο τόπος μπορεί να είναι συγκεκριμένος-το φανταστικό αυτό καφέ-, όπως και ο χρόνος-η σύγχρονη εποχή-, υπάρχει όμως μία σκόπιμα δοσμένη αοριστία σε πάμπολλα σημεία.

Επιπροσθέτως, δεν πρόκειται για μία παραμυθο-ιστορία, αλλά για τέσσερις. Ο Καβαγκούτσι μας αφηγείται τις ιστορίες τεσσάρων διαφορετικών ανθρώπων που επέλεξαν και θέλησαν να κάνουν το ταξίδι αυτό πίσω στον χρόνο: μιας γυναίκας που επιχειρεί να κουβεντιάσει με τον εραστή της τον λόγο για τον οποίο την εγκατέλειψε, μιας γυναίκας που θέλει να λάβει το γράμμα από τον σύζυγό της που πάσχει από Αλτσχάιμερ, ενός ανθρώπου που θέλει να συναντήσει την αδελφή του για τελευταία φορά και, τέλος, την πιο συγκινητική ιστορία απ' όλες, αυτή μιας μάνας που θέλει να συναντήσει την κόρη που δεν γνώρισε ποτέ.

Και οι τέσσερις ιστορίες είναι τρυφερές και αποπνέουν την ευαισθησία που διαθέτει ο συγγραφέας. Συγχρόνως, πρόκειται για ένα πόνημα αρκετά ασυνήθιστο, έξω από τα καθιερωμένα αναγνώσματά μας. Διότι, τελικά, το παρελθόν επιμένει να μας κυνηγά και να μας προσδιορίζει και, οπωσδήποτε, δεν μας αφήνει εύκολα να απαγκιστρωθούμε από αυτό...

"Το καφέ δεν είχε κλιματισμό. Άνοιξε το 1874, πριν από τουλάχιστον εκατόν σαράντα χρόνια. Τότε, ακόμα χρησιμοποιούσαν λάμπες λαδιού για φωτισμό. Με τα χρόνια, έγιναν μερικές μικροανακαινίσεις, αλλά το εσωτερικό παραμένει μέχρι και σήμερα σχεδόν απαράλλαχτο. Όταν άνοιξε, η διακόσμηση πρέπει να θεωρούνταν πολύ αβαντγκάρντ. Η κοινώς αποδεκτή ημερομηνία για την εμφάνιση του σύγχρονου καφέ στην Ιαπωνία είναι γύρω στο 1888- δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια αργότερα.

Ο καφές εισήχθη στην Ιαπωνία την περίοδο Έντο , γύρω στα τέλη του δέκατου έβδομου αιώνα. Αρχικά δεν ταίριαζε στη γευστική παλέτα των Ιαπώνων και σίγουρα δεν θεωρούνταν κάτι που έπινες για απόλαυση-πράγμα φυσικό, αν σκεφτεί κανείς ότι ήταν σαν μαύρο, πικρό νερό".