Ελισάβετ Πατσούρα, Όσο αντέχει η καρδιά, εκδ. Κάκτος, 2024

 

Λίγοι Έλληνες συγγραφείς γράφουν αμιγώς ιστορικά μυθιστορήματα ή μυθιστορήματα εποχής και ακόμη λιγότεροι τολμούν να γράψουν για εποχές παλαιότερες που εκτείνονται πίσω από τον 18^ο αιώνα. Και αυτό διότι είναι δύσκολη η αναπαράσταση της καθημερινής ζωής για παλαιότερες εποχές, αφού οι διαθέσιμες πηγές είναι λιγότερες και δεν υπάρχουν μαρτυρίες ζωντανών ανθρώπων, όπως συμβαίνει με τα μυθιστορήματα που γράφονται και αφορούν τον εικοστό αιώνα.

 

Τέτοιου είδους μυθιστόρημα εποχής είναι και το «Όσο αντέχει η καρδιά» της λογοτέχνιδας και γιατρού από τη Λαμία Ελισάβετ Πατσούρα. Η υπόθεση του βιβλίου διαδραματίζεται στο βενετεκρατούμενο Ρέθυμνο, ακριβώς έναν χρόνο πριν από την κατάληψη του από τους Οθωμανούς, εν έτει δηλαδή 1644.

 

Το βιβλίο δεν απεικονίζει την ειρηνική ζωή στη βενετοκρατούμενη Κρήτη αλλά, αντίθετα, την ταραγμένη ζωή των κατοίκων όταν ο πόλεμος χτυπά την πόρτα του νησιού. Τα Χανιά πέφτουν στα χέρια των Οθωμανών το 1645, το Ρέθυμνο ένα χρόνο μετά, ο Χάνδακας θα κρατήσει ως το 1669, είκοσι τέσσερα ολόκληρα χρόνια επομένως. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πολιορκία της Ιστορίας.

 

Η Μαρία είναι ιδιοκτήτρια ενός καπηλειού στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Λίγο πριν από την έναρξη της πολιορκίας θα χάσει τον άνδρα της από εργατικό ατύχημα και θα επιλέξει να φύγει μαζί με τον αγαπημένο της, τον Ιωάννη Κούρτη, προκειμένου να γλιτώσει από τις φλόγες του πολέμου. Ρέθυμνο, Ρούστικα, Καρέ, Πλακιάς, Φραγκοκάστελο, Σφακιά, Σικελία, Κέρκυρα, αλλά και Μασσαλία, όλα αυτά είναι μέρη που εμφανίζονται στο βιβλίο, στη γοητευτική αυτή περιδιάβαση στον 17^ο αιώνα. Η Μαρία μέσα από τα ταξίδια της ψάχνει να βρει τον εαυτό της. Προσπαθεί να ξεχάσει το Ρέθυμνο, το οποίο πλέον είναι τουρκοκρατούμενο, αλλά τελικά δεν θα αντέξει να μην επιστρέψει στη γενέθλια πόλη της…

 

Η συγγραφέας δεν δίνει το βάρος της αφήγησής της στα πολιτικά γεγονότα και σε ημερομηνίες, αλλά εστιάζει κυρίως στην απεικόνιση της καθημερινής ζωής των απλών, φτωχών ανθρώπων στη βενετοκρατούμενη Κρήτη και στο πως ο πόλεμος αλλάζει τη ζωή τους. Πάνω απ’ όλα  εστιάζει στη γυναίκα και στην ψυχολογία της, στο εμπόριο και στη ναυτική ζωή, στη φρίκη του πολέμου, στην αφοσίωση στην οικογένειά μας, στον έρωτα και στην αγάπη για τον γενέθλιο τόπο  και τις ρίζες μας.