Giles Milton, Υπόθεση Στάλιν, Η απίθανη συμμαχία που κέρδισε τον πόλεμο, εκδ. Μίνωας

 

            Η επισφαλής συμμαχία που κέρδισε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στο μικροσκόπιο

 

Ένα ακόμη ιστορικό πόνημα που ανατέμνει τις σχέσεις των επισφαλών συμμάχων του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είναι αυτό του γνωστού και έξοχου Βρετανού ιστορικού Giles Milton, ο οποίος είναι ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός στο ελληνικό κοινό κυρίως από το βιβλίο του για τη Σμύρνη «Ο χαμένος παράδεισος» (Μίνωας, 2008). Ο εν λόγω συγγραφέας διακρίνεται για το χάρισμα του λόγου του και για τον γρήγορο ρυθμό που κρατάνε τα πονήματά του, έχοντας τη χάρη ενός μυθιστορήματος. Πράγματι, ο αναγνώστης θα έχει την αίσθηση ότι διαβάζει μυθιστόρημα με το εν λόγω βιβλίο, όχι Ιστορία, αν και το περιεχόμενο του παρόντος πονήματος είναι καθαρά ιστορικό.

Αυτή τη φορά ο Milton προσφέρει στους αναγνώστες του το χρονικό του χτισίματος της δύσκολης συμμαχίας μεταξύ των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της ΕΣΣΔ, μιας συμμαχίας η οποία κατάφερε τελικά να κερδίσει τον Χίτλερ.

Ο Milton πιάνει από την αρχή του πολέμου το νήμα της αφήγησης και μας αφηγείται τις μεγάλες προσπάθειες που κατέβαλαν οι πρέσβεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας προκειμένου να πείσουν τον δικτάτορα Στάλιν να εμπιστευτεί και τελικά να συνεργαστεί με τους δυτικούς εταίρους του προκειμένου να νικήσει τους Γερμανούς. Οι εν λόγω πρέσβεις ήταν ο Άρτσι Κλαρκ Κερ από πλευράς των Βρετανών, ένας πολύ επιτυχημένος, ως τότε, πρέσβης της χώρας στην Κίνα, και  ο γνωστός Αμερικανός επιχειρηματίας Άβερελ Χάριμαν, από πλευρά των ΗΠΑ. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί αποσπάσματα από επιστολές των εν λόγω προσώπων, αλλά και από την διάσημη κόρη του Άβερελ, την Κάθι, η οποία εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην ΕΣΣΔ την περίοδο κατά την οποία ο πατέρας της διετέλεσε πρέσβης στη Μόσχα, αλλά και αποσπάσματα από τις ημερολογιακές καταγραφές τους. Το αποτέλεσμα είναι ένα ιστορικό πόνημα το οποίο περιέχει πολλές «πικάντικες» λεπτομέρειες για τη ζωή των τριών μεγάλων ηγετών του πολέμου-του Στάλιν, του Ρούσβελτ και του Τσότρσιλ- αλλά και μία χρονολογική καταγραφή των διακυμάνσεων που γνώρισαν οι σχέσεις μεταξύ των δυτικών συμμάχων και της ΕΣΣΔ από την αρχή μέχρι και το τέλος του πολέμου.

Ο συγγραφέας δεν παραλείπει επίσης να αναφερθεί και στις συναντήσεις των μεγάλων ηγετών του πολέμου, στο πλοίο Prince of Wales, στην Αρκαδία της Ουάσινγκτον, στην Καζαμπλάνκα, στο Χάλιφαξ της Νέας Σκοτίας, στην Τεχεράνη, στο Κεμπέκ και στη Γιάλτα, επιμένοντας στον ρόλο των πρεσβευτών σε αυτές ως διαμεσολαβητών.

Πρόκειται, το δίχως άλλο, για ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχουν γραφτεί για το διπλωματικό παρασκήνιο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο διαβάζεται κυριολεκτικά απνευστί παρά το ιστορικό του περιεχόμενο.