Χριστίνα Πουλίδου, Πέρα Δώθε, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα, 2018, σελ.449

     Η Χριστίνα Πουλίδου, νομικός και δημοσιογράφος, στο δεύτερο μυθιστορηματικό της πόνημα μας προσφέρει μία πολύ δελεαστική περιγραφή της Σύρου στην εποχή της μεγάλης της ακμής και όχι μόνο. 

    Μας τοποθετεί στο 1846 στην Ερμούπολη, η οποία εκείνη ακριβώς την εποχή διαμορφώνεται ως πόλη όπως ακριβώς τη γνωρίζουμε σήμερα, κάτω από το μεγάλο κύμα των Χιωτών προσφύγων που συνέρρευσαν εκεί μετά την καταστροφή του νησιού τους από τους Τούρκους το 1822. Μέσα από την ιστορία της οικογένειας Χωρέμη, μίας οικογένειας πλοιοκτητών και εμπόρων, του Στέφανου και της Σμαράγδας και των παιδιών τους, θα ρίξουμε μια καλοζυγισμένη ματιά στην πρώιμη ιστορία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, στην οικονομία του, στο προσφυγικό ζήτημα, επίκαιρο και σήμερα, αλλά και κεντρικό θέμα του βιβλίου, καθώς και στη ζωή της ανώτερης τάξης στο πλούσιο νησί τον 19ο αιώνα. Ταυτόχρονα όμως θα δούμε και τις μεταπτώσεις που γνώρισε η ναυσιπλοΐα στο νησί τη εποχή της ατμοπλοΐας και την τελική παρακμή του νησιού στο γύρισμα του αιώνα. 

     Με κίνητρα δράσης για τους ήρωες τον φθόνο, τον πανταχού παρόντα έρωτα και τον νόστο των ξενιτεμένων, με τη σφιχτή, πλούσια γλώσσα της και τη συγγραφική της δεινότητα, η κυρία Πουλίδου μας εναποθέτει μία πολύ καλή, ηθογραφική και εξαιρετικά καλογραμμένη εναλλακτική πρόταση για τις μοναχικές, χαλαρωτικές στιγμές της ανάγνωσης.

   Θεματικά, πέρα από τις πλούσιες ιστορικές πληροφορίες για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας μας στα τέλη του 19ου αιώνα, η συγγραφέας θίγει θέματα όπως η θέση των γυναικών στην κοινωνία της εποχής, ο έρωτας που ξεπερνιέται με την εργασιομανία, ο φθόνος για την επιτυχία των άλλων, αλλά και τα συναισθήματα των προσφύγων και η συμπεριφορά των άλλων απέναντι στους πρόσφυγες, κάτι που καθιστά το βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο. Ο τίτλος, εξάλλου, του βιβλίου, δεν μπορεί παρά να αντικατοπτρίζει το αδιάκοπο πέρα δώθε στο οποίο είναι αναγκασμένοι να επιδίδονται οι πρόσφυγες. Το ίδιο συμπεραίνεται και από το γεγονός ότι, με την ευκαιρία της μνείας των προσφύγων, το βιβλίο μας προσφέρει και μικρές ματιές στη Συρία, τη Χίο, το Παρίσι αλλά και τον Πειραιά εκείνης της εποχής, εκτός από τη Σύρο, όπου διαδραματίζεται το μεγαλύτερο μέρος της υπόθεσης.
     Αυτό που το ξεχωρίζει  από παρόμοια βιβλία που έχουν γραφτεί για την εποχή και το ίδιο θέμα, είναι αναμφισβήτητα ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας διαπλάθει τους χαρακτήρες της, καθώς και η γλώσσα την οποία χρησιμοποιεί. Οπωσδήποτε θα το λατρέψουν όσοι διαβάζουν τις καθιερωμένες "κλασικές" πλέον κυρίες της ελληνικής λογοτεχνίας, οι οποίες χειρίζονται άψογα τη γλώσσα, αλλά και οι φίλοι της ιστορίας, αφού αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ζωής στη Σύρο του 19ου αιώνα.