Για τους περισσότερους η τραγωδία του ελληνικού εμφυλίου πολέμου ξεκίνησε τον τελευταίο μήνα του 1944, με τα πασίγνωστα Δεκεμβριανά ή, όπως αποκαλείται διαφορετικά, με τη Μάχη της Αθήνας. Μάλιστα οι 7.000 περίπου νεκροί από τα τραγικά γεγονότα εκείνων των ημερών στην ελληνική πρωτεύουσα θεωρούνται από πολλούς ως τα πρώτα αθώα θύματα του εμφυλίου.
Ήταν όμως πράγματι έτσι; Μήπως στην πραγματικότητα τα γεγονότα αυτά ήταν μέρος ενός ευρύτερου κύκλου σύγκρουσης ο οποίος είχε ξεκινήσει ήδη πολύ νωρίτερα;
Η αλήθεια είναι ότι οι συγκρούσεις Ελλήνων εναντίον άλλων Ελλήνων είχαν ήδη αρχίσει από το 1943, πριν ακόμη οι Δυνάμεις του Άξονα εγκαταλείψουν την Ελλάδα, αφού πολλές φορές τα μέλη μίας ένοπλης αντιστασιακής οργάνωσης σήκωσαν τελικά τα όπλα εναντίον της άλλης. Ούτως ή άλλως οι συγκρούσεις στον ελληνικό χώρο μετά το 1943 περιλαμβάνουν τρεις διαφορετικούς τύπους: τη σύγκρουση ανάμεσα στα αντάρτικα των αντιστασιακών οργανώσεων, τη σύγκρουση ανάμεσα σε αντάρτες και τις μονάδες του επίσημου ελληνικού στρατού ή της αστυνομίας-χωροφυλακής και, τέλος, τη σύγκρουση ανάμεσα σε αντάρτες και τοπικές πολιτοφυλακές που υποστηριζόταν από το κράτος. Φυσικά τα παράπλευρα θύματα και στις τρεις αυτές περιπτώσεις των συγκρούσεων ήταν οι άμαχοι και οι πολίτες, κυρίως στα χωριά και την ύπαιθρο.
Έτσι λοιπόν ορθότερος θα ήταν ο διαχωρισμός του εμφυλίου σε τρεις φάσεις: στα γεγονότα της περιόδου 1943-44, κατόπιν στα γεγονότα από τον Δεκέμβρη του 1944 ως τον Γενάρη του 1945 και, τέλος, στα γεγονότα από το 1954 ως το 1949 που αποτελούν και την τελική φάση του εμφυλίου. Από το 1943 ως το 1946 τα θύματα ήταν κυρίως άμαχοι. Μόνο στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια της Κατοχής και της Απελευθέρωσης, οι νεκροί του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ πλησιάζουν τους 4.500.
Εν κατακλείδι, η αλήθεια είναι ότι οι ένοπλες συγκρούσεις στον ελληνικό χώρο την περίοδο 1943-49 ήσαν τόσο περίπλοκες που ίσως ο όρος "εμφύλιος" να μην είναι αρκετός για να τα περιγράψει.
ΠΗΓΗ: Στάθης Ν. Καλύβας, Νίκος Μαντζαρίδης, Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις για τον εμφύλιο, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα, 2015
Ήταν όμως πράγματι έτσι; Μήπως στην πραγματικότητα τα γεγονότα αυτά ήταν μέρος ενός ευρύτερου κύκλου σύγκρουσης ο οποίος είχε ξεκινήσει ήδη πολύ νωρίτερα;
Η αλήθεια είναι ότι οι συγκρούσεις Ελλήνων εναντίον άλλων Ελλήνων είχαν ήδη αρχίσει από το 1943, πριν ακόμη οι Δυνάμεις του Άξονα εγκαταλείψουν την Ελλάδα, αφού πολλές φορές τα μέλη μίας ένοπλης αντιστασιακής οργάνωσης σήκωσαν τελικά τα όπλα εναντίον της άλλης. Ούτως ή άλλως οι συγκρούσεις στον ελληνικό χώρο μετά το 1943 περιλαμβάνουν τρεις διαφορετικούς τύπους: τη σύγκρουση ανάμεσα στα αντάρτικα των αντιστασιακών οργανώσεων, τη σύγκρουση ανάμεσα σε αντάρτες και τις μονάδες του επίσημου ελληνικού στρατού ή της αστυνομίας-χωροφυλακής και, τέλος, τη σύγκρουση ανάμεσα σε αντάρτες και τοπικές πολιτοφυλακές που υποστηριζόταν από το κράτος. Φυσικά τα παράπλευρα θύματα και στις τρεις αυτές περιπτώσεις των συγκρούσεων ήταν οι άμαχοι και οι πολίτες, κυρίως στα χωριά και την ύπαιθρο.
Εν κατακλείδι, η αλήθεια είναι ότι οι ένοπλες συγκρούσεις στον ελληνικό χώρο την περίοδο 1943-49 ήσαν τόσο περίπλοκες που ίσως ο όρος "εμφύλιος" να μην είναι αρκετός για να τα περιγράψει.
ΠΗΓΗ: Στάθης Ν. Καλύβας, Νίκος Μαντζαρίδης, Εμφύλια Πάθη, 23+2 ερωτήσεις για τον εμφύλιο, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα, 2015
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.