Πέμπτη 25 Ιουνίου 2020

Anne Applebaum, Ο κόκκινος λιμός, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2019, σελ.453, μεταφρ.Μενέλαος Αστερίου



Το βιβλίο της ειδικευμένης στα ιστορικά θέματα της σοβιετικής ιστορίας Anne Applebaum Ο κόκκινος λιμός αποκαλύπτει μία σειρά από άγνωστα σχετικά γεγονότα, αλλά και αποτρόπαια εγκλήματα, από την σχετικά πρόσφατη ιστορία της ΕΣΣΔ. Η συγγραφέας μας είναι ήδη γνωστή από το έργο της Γκουλάγκ, Σιδηρούν Πραπέτασμα το οποίο απέσπασε βραβείο Pulitzer.
Με το παρόν πόνημα μας γνωστοποιεί το φρικιαστικό έγκλημα που διέπραξε ο Στάλιν εναντίον της Ουκρανίας τη δεκαετία του '30 οδηγώντας στον θάνατo τουλάχιστον τέσσερα εκατομμύρια Ουκρανούς προκειμένου να τιμωρήσει τη χώρα για την απείθεια που αυτή επέδειξε απέναντι στο σοβιετικό καθεστώς κατά τις ουκρανικές επαναστάσεις του 1917 και του 1930. Άλλο ένα εκατομμύριο περίπου υπολογίζεται ότι ήταν πολίτες της υπόλοιπης Σοβιετικής Ένωσης.
Αυτά που θα διαβάσει ο αναγνώστης αδιαμφισβήτητα θα τον καταπλήξουν και θα τον σοκάρουν. Ακόμη κι αν κάποιοι γνωρίζουν αρκετά για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν με την ανοχή -ή και την εντολή- του Χίτλερ απέναντι σε λαούς διαφορετικούς από τον γερμανικό, θα συγκλονιστούν ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι ένας ηγέτης επέλεξε να οδηγήσει ο ίδιος τον δικό του λαό, τον σοβιετικό, -και όχι κάποιον άλλο- σε λιμοκτονία με την αυτοκτονική του πολιτική σχετικά με την κολεκτιβοποίηση και να επιδείξει πρωτοφανή αναλγησία απέναντι σε συμπατριώτες του στο όνομα της ταχείας εκβιομηχάνισης και της τιμωρίας για "κομμουνιστική απείθεια". Το κυνήγι των κρυμμένων σιτηρών, το "κάρφωμα" των γειτόνων, οι ανελέητες διώξεις των διαφωνούντων με το Κόμμα, οι διώξεις κατά των Ουκρανών διανοούμενων, οι σπαρακτικές μαρτυρίες ανθρώπων που βασανίστηκαν ή ωθήθηκαν στη λιμοκτονία, οι ίδιοι μαζί με τις οικογένειές τους, όλα αυτά παρουσιάζονται με αμεσότητα και γλαφυρότητα που συγκινεί και τον πιο ψυχρό επαγγελματία ιστορικό στο βιβλίο της Applebaum. Το έργο εξετάζει επίσης και τη διαδικασία συγκάλυψης του εγκλήματος που ενορχηστρώθηκε οργανωμένα από το σοβιετικό καθεστώς, καθώς και τα σταδιακή αποκατάσταση της μνήμης του λιμού και της χρησιμοποίησής του ως "πολιτικό παιχνίδι" από τις σημερινές κυβερνήσεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Παράλληλα διερευνούνται πτυχές που αφορούν την ουκρανική επανάσταση του 1917 και του 1919 και αναλύεται η πολιτική της κολεκτιβοποίησης σε όλες τις διαστάσεις της, από την εφαρμογή μέχρι και τις οδυνηρές συνέπειες που αυτή είχε για τον σοβιετικό λαό. Τέλος, η συγγραφέας απαριθμεί τα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν για να διατηρήσουν το «χολοντομόρ», όπως αποκαλείται στην Ουκρανία, στη συλλογική μνήμη.
ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟ:Αναμφισβήτητα το δυνατό σημείο του έργου είναι τα άγνωστα συγκλονιστικά γεγονότα για τα οποία ο μέσος Ευρωπαίος και Έλληνας  δεν έχει ακούσει ποτέ τίποτε, καθώς και οι δεινές αφηγηματικές ικανότητες της συγγραφέως που κάνουν προσιτό και εύκολα προσεγγίσιμο ένα αμιγώς επιστημονικό και σχετικά δυσπρόσιτο ζήτημα.   
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: Πρόκειται για ένα πόνημα που θα βρουν εξαιρετικά ενδιαφέρον όσοι ενσκήπτουν στην ανακάλυψη άγνωστων πτυχών της ιστορίας του 20ου αιώνα και των εγκλημάτων του υπαρκτού σοσιαλισμού στη Ρωσία. Στο βιβλίο συμπεριλαμβάνεται ακόμη σπάνιο φωτογραφικό υλικό το οποίο αποτυπώνει όλη τη φρίκη που βίωσε η Ουκρανία εξαιτίας της ανελέητης σταλινικής πολιτικής.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...