Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του, με το βιβλίο αυτό ο ιστορικός και συγγραφέας Λευτέρης Καντζίνος θέλει να επανορθώσει μία αδικία: να φωτίσει την περίοδο κατά την οποία η Αθήνα τέλεσε υπό φραγκική κατοχή. Ο όρος "Φράγκοι" περιλαμβάνει όλους τους Βουργουνδούς, Καταλανούς, Ναβαραίους, Αραγώνιους και Φλωρεντίνους κατακτητές που πέρασαν από την Αθήνα κατά τα "άγνωστα" αυτά χρόνια, ήτοι από το 1204-1456.
Αφορμή για να πατήσουν το πόδι τους οι Φράγκοι στην Ρωμανία-όπως αποκαλούνταν τότε τα εδάφη της Ελλάδας- ήταν οι Σταυροφορίες και, πιο συγκεκριμένα, η τέταρτη σταυροφορία η οποία στάθηκε και η αφορμή προκειμένου να καταλυθεί η βυζαντινή αυτοκρατορία για πρώτη φορά στη μακραίωνη ιστορία της. Έως και την ανασύστασή της το 1261, οι Φράγκοι θα επικρατήσουν στον ελλαδικό χώρο, εκμεταλλευόμενοι το κενό εξουσίας που προκύπτει από τη διάλυσή της. Από το 1375 και έπειτα όμως, η παντοκρατορία τους στα εδάφη της Ρωμανίας θα αρχίσει να παρουσιάζει επικίνδυνους τριγμούς, λόγω της ανερχόμενης δύναμης των Βενετών και των Οθωμανών στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και εξαιτίας των μεταξύ τους ερίδων.
Το βιβλίο ξεκινά με μία σύντομη επισκόπηση της ιστορίας της πόλης των Αθηνών από τα αρχαία, τα ελληνιστικά και τα ρωμαϊκά χρόνια ως και τα βυζαντινά, προκειμένου να επικεντρωθεί στην περίοδο μετά από τη φραγκική κατάκτηση. Η περίοδος της φραγκοκρατίας στην Αθήνα από το 1204 ως το 1456 μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις επιμέρους περιόδους: στην περίοδο κυριαρχίας των Βουργουνδών (1204-1311), στην περίοδο κατοχής των Καταλανών, Ναβαραίων και Αραγωνέζων (1311-1388) και στην περίοδο κατοχής από τους Φλωρεντιούς Ατζαγιόλι (1388-1456). Κάθε μία από αυτές περιγράφεται διεξοδικά στο βιβλίο του Λ.Κ. με γλώσσα απλή αλλά και συνάμα γλαφυρή, από άποψη των πολιτικών γεγονότων και των ηγεμόνων που ασκούσαν την εξουσία, από την πλευρά της κοινωνικής και της θρησκευτικής οργάνωσης, αλλά και σε ό,τι αφορά τις σχέσεις που είχαν οι Φράγκοι κυρίαρχοι του Δουκάτου των Αθηνών με τους λοιπούς ανταγωνιστές τους στον ελλαδικό χώρο, δηλαδή τους Βυζαντινούς, τους Βενετούς και τους Οθωμανούς, αλλά και μεταξύ τους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, το οποίο αφορά τη σχέση των ίδιων των Αθηναίων με τα κλασικά μνημεία της πόλης τους. Εδώ εξιστορείται και το χρονικό της καταστροφής του Παρθενώνα από τον Βενετό Μοροζίνι, παρότι αυτό τοποθετείται εκτός της εξεταζόμενης περιόδου, στα 1687. Περιλαμβάνονται, τέλος, και οι μαρτυρίες των ξένων περιηγητών που επισκέφθηκαν την Αθήνα κατά τον 17ο και 18ο αιώνα.
Ο αναγνώστης θα πληροφορηθεί με αμείωτο ενδιαφέρον για τη ληστρική δράση της Καταλανικής Εταιρείας στον ελλαδικό χώρο, ένα ιστορικό γεγονός την ύπαρξη και τη σημασία του οποίου αγνοούν οι περισσότεροι Έλληνες σήμερα, καθώς και για τα φράγκικα κτίσματα στην Αθήνα και την πόλη των Θηβών, εκείνων που επιβιώνουν ως σήμερα, όπως το Ριζόκαστρο, καθώς και εκείνων που κατεδαφίστηκαν, όπως ο Πύργος των Προπυλαίων στην Ακρόπολη.Τα λιγοστά αυτά αρχαιολογικά τεκμήρια, όπως και ορισμένα φραγκικά ονόματα τα οποία διατηρούνται ως σήμερα, αποτελούν και τους μοναδικούς σχεδόν μάρτυρες της κυριαρχίας των Φράγκων στον ελληνικό χώρο, καθώς, αν εξαιρέσει κανείς τις περιοχές οι οποίες ήταν υπό τον έλεγχο των Βενετών, δεν σημειώθηκαν περαιτέρω σημαντικές αλληλεπιδράσεις σε κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο μεταξύ Ελλήνων και Φράγκων.
Εν κατακλείδι, με το παρόν πόνημα τεκμηριώνεται η άποψη πως αυτή η συνεχής αναταραχή και η εναλλαγή των κατακτητών που επέφερε στα εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας η τέταρτη σταυροφορία κατά τον 13ο αιώνα, ήταν το γεγονός το οποίο αναμφίβολα συνετέλεσε τα μέγιστα στη γένεση και τη διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού και της σημερινής ταυτότητας των Νεοελλήνων. Η τελευταία αποτελείται από στοιχεία τόσο αρχαιοελληνικά και βυζαντινά, όσο και από εκείνα των κατακτητών της Δύσης και της Ανατολής, ήτοι των Δυτικοευρωπαίων και των Οθωμανών.
Στο σύνολό του μπορούμε να πούμε ότι το παρόν πόνημα υλοποιεί τον στόχο του συγγραφέα να αναπληρώσει το βιβλιογραφικό κενό στην ιστορία της πόλης των Αθηνών και να εστιάσει σε αυτή τη λιγότερο προβεβλημένη απ' όλες τις ιστορικές περιόδους που αφορούν τη χώρα μας: εκείνη της φραγκοκρατίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.