Τρίτη 23 Μαρτίου 2021

Θάνος Μ. Βερέμης-Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, Ιωάννης Καποδίστριας, εκδ. Μεταίχμιο, 2020, σελ.227


 https://www.metaixmio.gr/el/products/%CE%B9%CF%89%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82

 Η αλήθεια είναι ότι τα δύο τελευταία χρόνια παρατηρείται αρκετά μεγάλη παραγωγή σε ότι αφορά τον πρώτο Κυβερνήτη του ελληνικού κράτους, τον Ιωάννη Καποδίστρια, τόσο σε λογοτεχνική όσο και σε καθαρά ιστορική παραγωγή.

Στη δεύτερη κατηγορία κατατάσσεται το παρόν πόνημα "Ιωάννης Καποδίστριας, ο αμνός της παλιγγενεσίας των Ελλήνων" των  έγκριτων πανεπιστημιακών καθηγητών Θ. Βερέμη και Ι. Μιχαηλίδη. Πρόκειται για ένα βιβλίο, καρπό εμπεριστατωμένης έρευνας, που, σε γλώσσα απλή και κατανοητή, εξετάζει τον βίο, τον χαρακτήρα και, ιδίως, το έργο του Κερκυραίου Κόμη στην Ελλάδα από τον κυβερνητικό θώκο. Δεν πρόκειται, επομένως, για βιβλίο το οποίο απευθύνεται μόνο σε ιστορικούς, το αντίθετο μάλιστα.

Τα παιδικά και τα χρόνια των σπουδών του εξετάζονται αδρομερώς, όπως και η σταδιοδρομία του από το 1809 ως το 1822 στις διπλωματικές αυλές της Ευρώπης ως εκπροσώπου της τσαρικής Ρωσίας.

Η αφήγηση γίνεται όμως λεπτομερέστερη από την ώρα που ο Κόντε αναλαμβάνει καθήκοντα Κυβερνήτη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και πατάει το πόδι του για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δηλαδή από το 1827-28. 

Ο Καποδίστριας, θερμός πατριώτης, έκανε πράγματι ό,τι καλύτερο μπορούσε για να εξασφαλίσει στους Έλληνες ένα πραγματικά ευνομούμενο κράτους δυτικού τύπου. Μερίμνησε για την παιδεία, την πάταξη της πειρατείας, τα ορφανά, τον στρατό, την οικονομία επιδεικνύοντας θεάρεστον έργο σε πολλούς τομείς. Αναπόφευκτα, όμως, θα ερχόταν αντιμέτωπος με τα ισχυρά τοπικιστικά συμφέροντα, τα οποία ήθελε να καταπολεμήσει στον βωμό της δημιουργίας ενός σύγχρονου αστικού κράτους. Αναπόφευκτη ήταν επίσης η καχυποψία των Αγγλογάλλων προς το πρόσωπό του, αφού δεν έπαψαν ποτέ να τον θεωρούν όργανο της ρωσικής πολιτικής, μια κατηγορία, όμως, χωρίς υπόσταση, αφού ο Κόντε, ως έμπειρος διπλωμάτης, είχε φροντίσει εγκαίρως να κρατήσει ίσες αποστάσεις και από τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις μετά από την εκλογή του ως Κυβερνήτης.

Οι δύο συγγραφείς εξετάζουν ενδελεχώς την αντιπολίτευση που ασκήθηκε στον Καποδίστρια, από ποιες ομάδες συγκεκριμένα και για ποιους ακριβώς λόγους. Μας παραδίδουν, επίσης, και τα πορίσματα της νεώτερης ιστορικής έρευνας, η οποία παραδέχεται ότι οι Γάλλοι ήταν, κατά πάσα πιθανότητα, εκείνοι που όπλισαν το χέρι των Μαυρομιχαλαίων εκείνο το μοιραίο πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831, την ημέρα της αποτρόπαιης δολοφονίας του.

Πάντως, όπως και να 'χει , ο μεγάλος χαμένος στην υπόθεση της δολοφονίας του Καποδίστρια δεν ήταν ο ίδιος ο Κόντε, αλλά ο ελληνικό λαός. Διότι, σύνταγμα, για το οποίο τόσο πολύ κατηγόρησε τον Καποδίστρια ο ελληνικός λαός ότι δεν του έδωσε, θα αποκτούσε σύντομα. Τέτοιον εργατικό και ανιδιοτελή Κυβερνήτη όμως, ποτέ ξανά. Γι' αυτό και, δικαιολογημένα, οι συγγραφείς προσθέτουν ως υπότιτλο στον τίτλο του βιβλίου τους το "ο αμνός της παλιγγενεσίας των Ελλήνων". Διότι, πράγματι, ο Καποδίστριας, άνθρωπος ευσυνείδητος, δίκαιος, λιτός και εγκρατής, ήταν αυτό ακριβώς: το πρόβατο το οποίο θυσιάστηκε στον βωμό των εμφύλιων παθών του ελληνικού λαού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Beth o’ Leary, Η ανταλλαγή, εκδ. Μεταίχμιο

  Αναντίρρητα, δεν είναι όλα τα feelgood μυθιστορήματα ωραία, ούτε και καλογραμμένα. "Η ανταλλαγή" όμως διαθέτει αυτά τα χαρακτηρι...