Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2023

John Steinbeck, Ταξίδια με τον Τσάρλι, εκδ. Παπαδόπουλος

 

Ο Τζον Ερνστ Στάινμπεκ, Αμερικανός συγγραφέας γερμανο-ιρλανδικής καταγωγής θεωρείται –και δικαίως- ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αμερικανικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα. Γεννήθηκε  το 1902 στο Σαλίνας της Καλιφόρνια και πέθανε το 1968 στη Νέα Υόρκη. Έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό χάρη στα βιβλία του Άνθρωποι και ποντίκια (1937), Τα σταφύλια της οργής (1939) και Ανατολικά της Εδέμ (1952). Έλαβε το Βραβείο Πούλιτζερ το 1940 και  το Βραβείο Νόμπελ το 1962.

 

Τη χρονιά που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ, το 1962, συνέγραψε ένα από τα τελευταία έργα του, το περιηγητικό έργο Ταξίδια με τον Τσάρλι, περιγράφοντας διεξοδικά ένα ταξίδι που πραγματοποίησε το 1960 στις ΗΠΑ συντροφιά μόνο με τον σκύλο του τον Τσάρλι, ένα γέρικο μαυρομάλλικο κανίς. Ο συγγραφέας ήταν τότε πενήντα οκτώ ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι επειδή την εποχή εκείνη είχε γίνει ήδη γνωστός στο ευρύ κοινό, πραγματοποίησε ινκόγκνιτο το ταξίδι του τροποποιώντας ένα ημιφορτηγό-το οποίο ονόμασε Ροσινάντε, από το άλογο του θρυλικού Δον Κιχώτη-κατάλληλα ώστε να γίνει το σπίτι του για τους μήνες του ταξιδιού που θα ακλουθούσαν.

 

Πράγματι, σαν αλλοτινός πιονέρος, διασχίζει σαράντα πολιτείες των ΗΠΑ, ξεκινώντας από το Μέιν στον Βορρά, το Σικάγο και τις Μεσοδυτικές Πολιτείες και καταλήγοντας νότια και κατόπιν ανατολικά. Τελικώς προορισμός του θα είναι το Νιού Τζέρσι της Νέας Υόρκης. Αναμφίβολα πολλοί αναγνώστες θα νιώσουν ζήλεια που ο Στάινμπεκ είχε τους πόρους και τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι τέτοιας εμβέλειας.

 

Το βιβλίο αποτελεί μία έξοχη τοιχογραφία της Αμερικής, τόσο από γεωγραφική, όσο και από εθνολογική, λαογραφική, ιστορική και κοινωνική άποψη στις αρχές της δεκαετίας του ΄60. Αυτό που ενδιαφέρει τον Στάινμπεκ, ο οποίος διαθέτει την εξεταστική και εξονυχιστική ματιά του συγγραφέα, είναι οι άνθρωποι, τα ήθη και τα έθιμα κάθε πολιτείας, αλλά, δευτερευόντως, και η φύση και τα φυσικά τοπία.

 

Η αφήγηση είναι στρωτή και ρέουσα και το ενδιαφέρον του αναγνώστη αιχμαλωτίζεται τόσο από τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες για κάθε τόπο που παραθέτει ο συγγραφέας, όσο και από την ιδιαίτερα γλαφυρή πένα του. Στο τέλος του οδοιπορικού του ο Στάινμπεκ θα έρθει αντιμέτωπος πρόσωπο με πρόσωπο με τις ρατσιστικές αντιλήψεις που κυριαρχούσαν εκείνη την εποχή σε μεγάλο μέρος των ΗΠΑ.

 

Ο συγγραφέας δεν παραθέτει μόνο όμως γεγονότα, αλλά, αντιθέτως, δεν διστάζει να τα σχολιάσει και να τα κρίνει από καιρού εις καιρόν, όπως για παράδειγμα κάνει σχετικά με το πρόβλημα της περιβαλλοντικής ρύπανσης, του οποίου την ύπαρξη διαπιστώνει ήδη από το 1960, και θεωρεί, μάλιστα, απαραίτητη και τη λήψη μέτρων από τις πολιτείες που διασχίζει.

 

Ο σκύλος του συγγραφέα, ο Τσάρλι, προσθέτει το κωμικό και το γκροτέσκο στοιχείο στην αφήγηση του. Μπορεί να μην μιλάει, αλλά ο συγγραφέας τον αντιμετωπίζει λες και ήταν άνθρωπος- εξάλλου και ο τίτλος του βιβλίου του τον περιέχει. Είναι ο σύντροφος της μοναξιάς του και ο συνοδοιπόρος του στο μακρύ ταξίδι αυτογνωσίας και περιήγησης που πραγματοποιεί για να γνωρίσει καλύτερα τη χώρα του. Διότι, όπως μας λέει, δεν μπορείς να γράφεις για πράγματα που δεν γνωρίζεις καλά και από πρώτο χέρι.

 

Η περιγραφή του ταξιδιού του τερματίζεται κάπως απότομα και ο Στάινμπεκ επιλέγει να μην περιγράψει την επιστροφή του στη γενέτειρά του, το Σαλίνας. Θεωρώ, πάντως, πως ο αναγνώστης θα διάβαζε εξίσου ευχάριστα και την περιγραφή του ταξιδιού της επιστροφής του, αν ο Στάινμπεκ είχε μπει στον κόπο να τη συγγράψει.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Γιάννης Λαγουδάκης, Ένας φιλήσυχος άνδρας, Μια ιστορία από το ’22, εκδ. Βακχικόν

    Η ιστορία μιας οικογένειας από το 1922               Τα περισσότερα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί για τη Μικρασιατική Κατασ...