Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Ο Θεός φταίει που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο, εκδ. Κέδρος

 

Ένα βιβλίο-ανθολογία που αποδεικνύει ότι ο Καζαντζάκης ήταν, δίχως υπερβολή, ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, υπογράφει ο γνωστός συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος συγκεντρώνοντας 259 συνολικά αλληγορίες από το σύνολο του καζαντζακικού έργου, όλες σε έναν τόμο, μεταλαμπαδεύοντας το απόσταγμα της καζαντζακικής σοφίας  στους αναγνώστες του.

Το βιβλίο τιτλοφορείται «Ο Θεός φταίει που έκανε τον κόσμο τόσο ωραίο» και αποτελεί, αν μη τι άλλο, ένα κατάλληλο μέσο προκειμένου να γνωρίσουμε καλύτερα τον μεγάλο Νίκο Καζαντζάκη, τόσο ως συγγραφέα, όσο και ως άνθρωπο, να προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στο μυαλό του και να κατανοήσουμε πως ακριβώς έβλεπε τον κόσμο το τόσο ευρύ αυτό και πολυμαθές πνεύμα.

Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος είναι γνωστός για την αγάπη που τρέφει στον Καζαντζάκη και έχει ασχοληθεί κι άλλες φορές με το συγκεκριμένο θέμα –ένα από τα προηγούμενα βιβλία του Ραπτόπουλου με τίτλο «Ανέγγιχτη» ήταν ένα ιστορικό μυθιστόρημα που αφορούσε κυρίως τη σχέση του Καζαντζάκη με τις γυναίκες εμπνευσμένο από τη ζωή του). Πιστεύει ακράδαντα στη διαχρονική αξία του καζαντζακικού έργου και δικαίως και θεωρεί πως όλοι οι Έλληνες λογοτέχνες κατά βάθος φιλοδοξούν αν του μοιάσουν, εφόσον κανένας άλλος Έλληνας λογοτέχνης δεν κατάφερε ποτέ να έχει την απήχηση που είχε ο Καζαντζάκης διεθνώς- κι ας μην έλαβε ποτέ του το πολυπόθητο Νόμπελ. Γράφει, επομένως, ο Ραπτόπουλος στον επίλογο του βιβλίου του:

«Η αλήθεια είναι ότι  ως συγγραφέας ο δημιουργός του Ζορμπά δεν συγκρίνεται με τους περισσότερους από εμάς. Και δεν αναφέρομαι  μόνο στη μοναδική θεματολογία του, για την οποία επίσης τον κατηγόρησαν, υποτιμώντας την ως φολκλόρ. Ή για την καταλυτική παρουσία του στοχασμού και των φιλοσοφικών ιδεών στο έργο του.

Κυρίως, είναι η τερατώδης, ασυναγώνιστη διεθνής επιτυχία του αυτή που κάνει οποιονδήποτε  ντόπιο συνάδελφό του να νιώθει απέναντί του μειονεκτικά. Αν δεν είσαι προσγειωμένος και στη θέση σου, αν έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, ο Καζαντζάκης γίνεται κόψη ξυραφιού, επάνω στην οποία πετσοκόβεσαι. Οπότε και περιφρονώντας τον ξεμπερδεύεις».

Περιφρονώντας τον ή-όπως έκαναν πολλοί κατά καιρούς-αποκαλώντας τον Καζαντζάκη όχι λογοτέχνη, αλλά φιλόσοφο. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο Καζαντζάκης ήταν πολλά πράγματα συγχρόνως, λόγιος, διανοούμενος, μεταφραστής, μυθιστοριογράφος, φιλόλογος, επιμελητής, θεατρικός συγγραφέας, φιλόσοφος, στοχαστής, δοκιμιογράφος, ποιητής, συγγραφέας έργων για παιδιά, συγγραφέας ταξιδιωτικής λογοτεχνίας και πόσα ακόμα.

 

Αν μη τι άλλο, πάντως, το βιβλίο αυτό αποδεικνύει το γεγονός ότι ο Καζαντζάκης ήταν τόσο λογοτέχνης όσο και φιλόσοφος, αφού δύσκολα κάποιος θα απέδιδε με τόσο όμορφη χρήση της γλώσσας τέτοια βαθιά φιλοσοφικά νοήματα. Ο Ραπτόπουλος πέρα από τη γλώσσα-η οποία μεταφέρθηκε στη νέα ελληνική-δεν άλλαξε τίποτε στις μικρές καζαντζακικές αλληγορίες που σταχυολογεί προσεκτικά και μεταφέρει στους αναγνώστες του. Έτσι το καζαντζακικό πνεύμα διατηρείται αυτούσιο και, όπως θα διαπιστώσουν οι αναγνώστες, πάντοτε επίκαιρο. ΟΙ αλληγορίες του αφορούν κυριολεκτικά τα πάντα, από τον μοναχισμό, τον Θεό, τη θρησκεία και την ανατολική βουδιστική θεώρηση του κόσμου, μέχρι εμπειρίες που ο συγγραφέας είχε αποκομίσει από τα ταξίδια του, ιστορικά συμβάντα, ιστορία συγκεκριμένων τοποθεσιών, αλλά και ρήσεις για το μεγαλείο της φύσης και πως αυτή είναι τόσο άμεσα συνδεδεμένη με τον Θεό. Οι εμπειρίες από τη Μεγαλόνησο Κρήτη είναι ουκ ολίγες κάτι που είναι απολύτως λογικό, αφού ο Καζαντζάκης ήταν βαθύτατα συνδεδεμένος με το νησί του, την κρητική λεβεντιά και την αγάπη των Κρητικών για την ελευθερία, αλλά και την τόσο αιματοβαμμένη ιστορία της.