Evie Woods, Το χαμένο βιβλιοπωλείο, εκδ.Κλειδαριθμός

 

«Ένα βιβλίο δεν είναι ποτέ αυτό που φαίνεται. Νομίζω ότι ο πατέρας μου ευχόταν η αγάπη μου για τα βιβλία να με κάνει να ενδιαφερθώ περισσότερο για το σχολείο, αλλά αντιθέτως είχε  κάνει το μίσος μου για τις σχολικές αίθουσες να φουντώσει. Είχα την  τάση να ζω στη φαντασία μου, κι έτσι κάθε απόγευμα έτρεχα από το σπίτι στο σχολείο και του ζητούσα να μου διαβάσει. Ήταν δημόσιος υπάλληλος, ένας έντιμος άνθρωπος με ακόρεστη δίψα για μάθηση. Συνήθιζε να λέει ότι τα βιβλία ήταν κάτι παραπάνω από λέξεις στο χαρτί. Ήταν πύλες προς άλλα μέρη, άλλες ζωές. Ερωτεύτηκα τα βιβλία και τους αχανείς κόσμους που έκρυβαν  μέσα τους, και όλα αυτά τα χρωστούσα στον πατέρα μου».

 

                Τρεις ήρωες. Δύο γυναίκες και ένας άντρας. Δυο εποχές, οι αρχές του εικοστού αιώνα και το σήμερα στην αγλλόφωνη βορειοδυτική γωνιά της Ευρώπης. Και ένα βιβλιοπωλείο που φιλοξενεί σπάνια χειρόγραφα και εκδόσεις διάσημων συγγραφέων του παρελθόντος.  Τρεις πόλεις, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Δουβλίνο. Και πάνω, απ’ όλα αυτά, ένα βιβλιοπωλείο χαμένο σήμερα που κάποιοι γνωρίζουν την ύπαρξή του και το αναζητούν. Αυτός είναι ο κόσμος του βιβλίου της Evie Woods (λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Evie Gaugham), συγγραφέα από την Ιρλανδία των best sellers The Story Collector, The Heirloom και The Mysterious Bakery on Rue de Paris.

                Η Όπαλιν φεύγει από το σπίτι της, από το Λονδίνο, εν έτει 1921 προκειμένου να γλιτώσει από έναν καταναγκαστικό γάμο που ο αυστηρός αδελφός της την υποχρεώνει να συνάψει. Καταφεύγει αρχικά στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Δουβλίνο όπου θα βρει δουλειά σε βιβλιοπωλείο πριν αρχίσει να ασχολείται με τη  συλλογή σπάνιων χειρογράφων και ανοίξει η  ίδια το δικό της βιβλιοπωλείο με σπάνια βιβλία, εκδόσεις και χειρόγραφα. Θα ερωτευτεί έναν, ακατάλληλο γι’ αυτήν, όπως θα φανεί στη συνέχεια άντρα, τον αντικέρ Αρμάν Χασάν. Όλα όμως θα ανατραπούν, καθώς ο αδελφός της είναι στα ίχνη της…

                Στη σημερινή εποχή στην πόλη του Δουβλίνου η Μάρθα, ξεφεύγοντας από έναν κακοποιητικό σύζυγο, βρίσκει δουλειά ως οικιακή βοηθός κοντά σε μία παράξενη μεν, αλλά καλή κατά βάθος ηλικιωμένη κυρία, η οποία, τελικά, δεν είναι αυτή που φαίνεται… Η ζωή της θα ανατραπεί όταν θα ερωτευτεί τον Χένρι Φιλντ, έναν άντρα που ειδικεύεται σε σπάνια βιβλία. Οι δυο τους ψάχνουν μανιωδώς να βρουν τι απέγινε στο παρελθόν το βιβλιοπωλείο της Όπαλιν, αλλά και η ίδια η Όπαλιν.

                Στην πορεία αυτή των διαρκών αναζητήσεων που η συγγραφέας βάζει τους ήρωές της να διενεργούν, η υπόθεση του βιβλίου θα μας ταξιδέψει πίσω στον χρόνο των χαμένων χειρογράφων από βιβλία διάσημων συγγραφέων, όπως της Έμιλυ Μπροντέ, του Χέμινγουει, του Τζόυς κ.α. Παράλληλα, θα μάθουμε και αρκετά για τη ζωή των εν λόγω συγγραφέων και για τη συγγραφή διάσημων έργων όπως Ο Οδυσσέας του Τζόυς και τα Ανεμοδαρμένα Ύψη της Έμιλυ Μπροντέ. Θα μάθουμε επίσης την ιστορία του διάσημου εκδοτικού Shakespeare and Company, o οποίος αποτέλεσε τον εκδοτικό οίκο πολλών αριστουργημάτων στον χώρο της λογοτεχνίας, όπως τον Οδυσσέα του Τζόυς.

Σε ένα περιβάλλον που θυμίζει αρχικά μαγικό ρεαλισμό-προτού μας προσγειώσει απότομα η συγγραφέας, μετά από τα μέσα του βιβλίου, στον αληθινό ρεαλισμό, στη φρικιαστική, δηλαδή, πραγματικότητα των ψυχιατρείων των αρχών του εικοστού αιώνα και των δύσκολων συνθηκών που επικρατούσαν στα σπίτια της «πατριαρχίας» για τις γυναίκες, οι τρεις ήρωες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σαν να είναι θεατές οι ίδιοι στις δικές τους ζωές. Ο χρόνος τρέχει, το ίδιο και η ζωή και οι τρεις ήρωες την κυνηγούν και παλεύουν διαρκώς να αλλάξουν το πεπρωμένο τους-άλλοτε τα καταφέρνουν, άλλοτε όχι. Διότι τελικά, μέσα στον θαυμαστό αυτόν κόσμο, τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται.

Η συγγραφέας, εκτός από τον κόσμο των βιβλίων και των σπάνιων χειρογράφων, δράττεται της ευκαιρίας να μας μιλήσει για τη δυσμενή θέση των γυναικών στις αρχές του εικοστού αιώνα, τότε που οι άντρες αποφάσιζαν για το μέλλον τους. Εκείνες προσπαθούσαν από τότε να πάρουν τη ζωή τους στα χέρια τους, δύσκολα πολλές φορές και επιδεικνύοντας μεγάλη τόλμη.

Η ατμοσφαιρική αφήγηση διαρθρώνεται από τις διαδοχικές πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις των τριών βασικών χαρακτήρων του έργου, της Όπαλιν, της Μάρθα και του Χένρι, μέχρι το φινάλε  της κορύφωσης, που τοποθετεί στη θέση τους όλα τα κομμάτια του παζλ.

Αν μη τι άλλο, η συγγραφέας εμπνεύστηκε από την αγάπη της για τα βιβλία και τον μαγικό κόσμο τους, προσθέτοντας στη «συνταγή» όπως μας λέει η ίδια στον επίλογο του βιβλίου της «μία δόση μαγείας, μυστηρίου και έρωτα». Οι αρχές του εικοστού αιώνα, ήταν, σε αντίθεση με σήμερα, η χρυσή εποχή του εμπορίου σπάνιων βιβλίων, οπότε δικαίως μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ένας από τους βασικούς άξονες της υπόθεσης του βιβλίου της είναι αυτός, μαζί με την εξιστόρηση της ζωής μιας γενναίας γυναίκας που αψήφησε τις συμβάσεις στις αρχές του εικοστού αιώνα.