Αλέξης Πανσέληνος, Λάδι σε καμβά, εκδ. Μεταίχμιο

 

‘Ένα επίκαιρο βιβλίο, λόγω των πρόσφατων εορτασμών για την επέτειο του Πολυτεχνείου, γράφει ο Αλέξης Πανσέληνος, περνώντας ένα ηχηρό αντιφασιστικό μήνυμα  μέσα από μια ανάλαφρη καλοκαιρινή περιπέτεια, εν είδει μυθιστορίας. Όπως, όμως, γίνεται φανερό από το τέλος του βιβλίου, πολλές φορές αυτές οι αθώες καλοκαιρινές περιπέτειες των διακοπών μας καταλήγουν να μας σημαδεύουν για μια ολάκερη ζωή.

 

Το βιβλίο έχει τίτλο «Λάδι σε καμβά», τίτλος απόλυτα ταιριαστός αν σκεφτεί κανείς πως ο πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο φοιτητής της Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, Σπύρος. Ο τελευταίος θα επισκεφθεί ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί προκειμένου να περάσει δύο εβδομάδες από τις θερινές διακοπές του στο σπίτι ενός διάσημου ζωγράφου, ο οποίος ζει εκεί αποτραβηγμένος από την κοσμική και καλλιτεχνική ζωή της πρωτεύουσας. Ο ζωγράφος έχει τρία παιδιά: ένα αγόρι στην ηλικία του Σπύρου, μία φοιτήτρια, την Ειρήνη, λίγο μεγαλύτερή του και τη Γωγώ-Μαριγώ, το στερνοπούλι της οικογένειες που το καλοκαίρι του 1966 είναι μόλις δώδεκα ετών. Τα δύο κορίτσια θα φλερτάρουν με τον τρόπο τους τον εικοσάχρονο Σπύρο, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με διλήμματα και σκέψεις που ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα του τύχαιναν στη ζωή του.

 

Το καλοκαίρι του 1966 είναι ξένοιαστο στο νησί και έρχεται σε  ζοφερή αντίθεση με τα όσα πρόκειται να ακολουθήσουν το 1967, λίγους μήνες μόλις μετά, όταν η χώρα θα ολισθήσει στη στυγνή δικτατορία των Συνταγματαρχών. Τότε η ζωή του Σπύρου θα αλλάξει οριστικά και αμετάκλητα, αφού ο πατέρας του, ως κομμουνιστής, θα εκτοπιστεί στη Μακρόνησο. Αυτό το γεγονός θα σηματοδοτήσει το οριστικό τέλος της ανεμελιάς του Σπύρου, θα τον «ενηλικιώσει» απότομα  και θα τον φέρει αντιμέτωπο με τα πραγματικά προβλήματα της ζωής. Θα καταφέρει να ολοκληρώσει το όνειρό του και να γίνει καλλιτέχνης ή η ζωή θα τον παρασύρει σε απρόβλεπτες ατραπούς;

 

Ο αναγνώστης μέσα από τις σελίδες του βιβλίου θα ρίξει μία πολύ καλή ματιά στην Αθήνα, αλλά και την επαρχία της δεκαετίας του ’60. Οι μικρότεροι ηλικιακά αναγνώστες θα μάθουν και οι μεγαλύτεροι θα νοσταλγήσουν τα γεγονότα και την εποχή.

 

Οι χαρακτήρες του βιβλίο διαθέτουν μία ισχυρή υπόσταση θεατρικότητας. Η αφήγηση είναι εξαιρετικά στρωτή και ο συγγραφέας αρέσκεται να περιγράφει γλαφυρά και διεξοδικά, με τη χρήση πολλών επιθέτων, κυρίως τον χώροι στον οποίο κινείται ο βασικός ήρωάς του, ο Σπύρος. Σαν τον πρωταγωνιστή της ιστορίας του, ο συγγραφέας μοιάζει να μπολιάζει τον καμβά-βιβλίο του με πολλά διαφορετικά χρώματα όλων των αποχρώσεων και να χειρίζεται τον λόγο με μικρές, κοφτές και επιδέξιες πινελιές.

 

Η μικρομέγαλη Γωγώ φαίνεται ότι είναι ο πιο αλλοπρόσαλλο, αλλά και αινιγματικός χαρακτήρας του έργου. Τι θα μείνει άραγε από αυτούς τους ανέμελους καλοκαιρινούς έρωτες μετά από χρόνια εκτός από τις αναμνήσεις; Στο φόντο αυτών των θερινών ερώτων υποβόσκουν η εγκαθίδρυση της Δικτατορίας και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, που περιγράφονται με έξοχο τρόπο από τον συγγραφέα.

 

Ένα βιβλίο, χαρούμενο, δροσερό και τρυφερό, σαν τα γλυκά θερινά βράδια στα νησιά μας που όμως λήγει με μια νότα απαισιοδοξίας, υπενθυμίζοντάς μας ότι αναπόφευκτα όλοι μας μεγαλώνουμε και οι όμορφες μέρες της νιότης μας φεύγουν και χάνονται…