John Steinbeck, Άνθρωποι και ποντίκια, εκδ. Παπαδόπουλος

 

Στην εξαιρετική μετάφραση του Μιχάλη Μαρκόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος το κλασικό αριστούργημα του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα John Steinbck, «Άνθρωποι και ποντίκια». Η ευκολοδιάβαστη αυτή νουβέλα αποτυπώνει το χαμένο όνειρο για μία καλύτερη ζωή πολλών ανθρώπων που είχαν την ατυχία να γεννηθούν φτωχοί. Στην Αμερική ο ευσεβής πόθος των φτωχών εργατών της γης αποτυπωνόταν κυρίως με τη σφοδρή επιθυμία για την απόκτηση γης. «Πες πως θα ’ναι όταν θα χουμε τη γης μας» είναι η μόνιμη επωδός στο βιβλίο του αγαθού γίγαντα Λένι, ο οποίος ζητά διαρκώς από τον καρδιακό του φίλο τον Τζορτζ να του επαναλάβει το όνειρο της δικής τους φάρμας ξανά και ξανά.

 

Ο μικρόσωμος μα πανέξυπνος Τζορτζ και ο αγαθούλης γίγαντας, ο Λένι, είναι δυο εργάτες πλάνητες στην Αμερική τον καιρό του μεσοπολέμου, οι οποίοι αναζητούν εργασία με σκοπό να μπορέσουν να μαζέψουν, επιτέλους, ένα γερό κομπόδεμα προκειμένου να αποκτήσουν κάποτε τη γη που ονειρεύονται. Μόλις έχουν δραπετεύσει από μία φάρμα για να γλιτώσουν τους μπελάδες στους οποίους τους έβαλε, κατά λάθος, η αγαθοσύνη του Λένι. Βρίσκουν αμέσως δουλειά σε μία άλλη φάρμα, όμως εκεί η όμορφη γυναίκα του μοχθηρού γιου του αφεντικού, του Κέρλι, θα τους βάλει εκ νέου σε μπελάδες…

 

Το βιβλίο  περιέχει πανέμορφες περιγραφές της αμερικανικής φύσης, η οποία στέκει ασυγκίνητη και ανεπηρέαστη μπροστά στο δράμα των ανθρώπων που εκτυλίσσεται γύρω της. Η γραφή του εντάσσεται στο ρεύμα του νατουραλισμού με τους διαλόγους να είναι, πράγματι, άκρως ρεαλιστικοί και να αποτυπώνουν το πνεύμα των ταλαιπωρημένων εργατών της γης. Πρόκειται για μία συγκινητική ιστορία «διαψευσμένων ονείρων», όπως μας λέει ο μεταφραστής στο επίμετρο στο τέλος του βιβλίου. Είναι ένα βιβλίο για το αμερικανικό όνειρο και, αναντίρρητα, ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20^ου αιώνα,  το οποίο διαψεύδει κατηγορηματικά τη θέση ότι η κλασική λογοτεχνία έρχεται, κάποιες φόρες, κάπως «βαριά» στα στομάχια των σύγχρονων αναγνωστών. Πάνω από όλα, πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο παραμένει πάντοτε επίκαιρο, αφού οι φτωχοί και ταλαιπωρημένοι άνθρωποι δεν σταματούν ποτέ να ελπίζουν στο όνειρο μιας καλύτερης ζωής, σε οποιαδήποτε εποχή και τόπο κι αν ζήσουν.

Νανά Σκαρτσίλα, Οι ρίζες του μανδραγόρα, εκδ. 24 γράμματα

 

 

Η απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών και συγγραφέας Νανά Σκαρτσίλα γεννήθηκε στο Αίγιο και ζει στην Αθήνα. «Οι ρίζες του μαδραγόρα» είναι το τρίτο μυθιστόρημα που προσφέρει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Πρόκειται για την εξιστόρηση της ζωής  μιας κάπως ασυνήθιστης κοπέλας, της Ιουλίας.

 

Η ζωή της έρχεται τα πάνω κάτω όταν ανακαλύπτει μετά τον θάνατο των γονιών της, ότι ήταν υιοθετημένη, σε ηλικία δεκαοκτώ μόλις ετών. Ξεκινά, επομένως, την αναζήτηση της βιολογικής μητέρα της στην Ουγγαρία και του πατέρα της στην Πορτογαλία. Στην Ουγγαρία, στην όμορφη πόλη του Σίοφοκ, κοντά στη λίμνη Μπάλατον, η Ιουλία, εκτός από το μυστικό της καταγωγής της, θα ανακαλύψει και τον έρωτα στο πρόσωπο του γοητευτικού Λάιου. Όμως, ο άνθρωπος αυτός δεν είναι τελικά αυτός που φαίνεται και η Ιουλία θα βρεθεί και πάλι πίσω στην Αθήνα έχοντας γλιτώσει κυριολεκτικά από του χάρου τα δόντια. Πίσω στην Αθήνα θα προσπαθήσει να γιατρέψει τις πληγές της με τη λογοτεχνία και θα γίνει πετυχημένη συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Μέσα από τη συγγραφή η Ιουλία ξαναβρίσκει τον εαυτό της.

 

«Γιατί ο γραπτός λόγος διαθέτει ισχύ. Μπορεί να προξενήσει ευρύ φάσμα συναισθημάτων σε έναν άνθρωπο: να τον κάνει να γελάσει, να κλάψει, να οργιστεί, να τον αγγίξει χωρίς να τον πονέσει. Μπορεί ακόμα να τον κάνει να αλλάξει κοσμοθεωρία, να ασπαστεί ιδέες, να πεθάνει για αυτές. Μερικές φορές μπορεί να περιέχει περισσότερα εκρηκτικά απ’ ότι ο αποθήκες πυρομαχικών του Στρατού. Επιπλέον, βοηθάει τον δημιουργό να αισθάνεται πληρότητα».

 

 Πάλι όμως, κάτι θα της λείπει από τη ζωή της…  Μοναχική και εσωστρεφής, θα αποφασίσει να ταξιδέψει και στην Πορτογαλία προκειμένου να ανακαλύψει την ταυτότητα του πατέρα της, αλλά και να ανακτήσει τη χαμένη της έμπνευση. Εκεί θα ζήσει έναν  έτερο έρωτα στο πρόσωπο του Φερνάο, τον οποίο θα χάσει, όμως, μόνης της μέσα από τα χέρια της και εξαιτίας δικού της φταιξίματος.

 

Πίσω στην Αθήνα, θα ανακαλύψει, άθελά της,  ένα μυστικό που βαραίνει την οικογένειά της, ένα μυστικό που της στερεί την ευτυχία. Θα καταφέρει, εν τέλει, να ανακαλύψει τον πραγματικό της εαυτό;

 

Η συγγραφέας μας ταξιδεύει επιδέξια στην Ουγγαρία, στην Πορτογαλία, αλλά και στην Αθήνα των αρχών του περασμένου αιώνα με τις σουφραζέτες, το γλωσσικό ζήτημα, την Καλιρρόη Παρρέν και τους βαλκανικούς πολέμους. Η ιστορία της περιέχει πολλές ανατροπές και ένα  φανταστικό ταξίδι στον χρόνο. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ένα βιβλίο με πολλά διαφορετικά σκηνικά και πολλές εναλλαγές που θίγει πολλά θέματα και κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Δώρος Αντωνιάδης, Το μέλλον (δεν) μπορεί να περιμένει, εκδ. Καστανιώτης noir, 2024

 

Ο Κύπριος συγγραφέας Δώρος Αντωνιάδης δεν είναι πρωτοεμφανιζόμενος στον λογοτεχνικό στίβο.  Γεννήθηκε στη Λευκωσία, κατοικεί, όμως, στην Αθήνα, ενώ το πρώτο του βιβλίο, ένα αστυνομικό θρίλερ, με τίτλο «Στο μάτι του ταύρου» που κυκλοφόρησε το 2015 είχε βρεθεί στη λίστα πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα  της Εταιρείας Συγγραφέων. Τα δύο επόμενα μυθιστορήματά, επίσης αστυνομικά μυθιστορήματα, του με τίτλο «Memento mori» το 2018 και «ΚεχριBARI» το 2021 συμπεριλήφθησαν και αυτά στις βραχείες λίστες των κρατικών βραβείων λογοτεχνίας της Κύπρου. Επιπλέον, δύο από τα βιβλία του συγγραφέα έχουν μεταφραστεί στην αλβανική γλώσσα, ενώ έχει συμμετάσχει σε συλλογικό τόμο διηγημάτων με τίτλο Ελληνικά εγκλήματα.

 

Επομένως, ο Αντωνιάδης είναι αρκετά έμπειρος στη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων. Το παρόν πόνημά του, το τέταρτο στη σειρά, αποτελεί ένα πρωτότυπο και κάπως περίπλοκο, ομολογουμένως, βιβλίο αστυνομικού θρίλερ με αρκετά στοιχεία νουάρ λογοτεχνίας. Ο αναγνώστης ενδέχεται να μπερδευτεί κατά την ανάγνωση των πρώτων κεφαλαίων, ιδίως αν δεν είναι έμπειρος στην ανάγνωση αστυνομικών μυθιστορημάτων. Στην πορεία, όμως, καθώς κυλά η υπόθεση, όλα θα ξεκαθαρίσουν και το φινάλε θα τους αποζημιώσει. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι το ζητούμενο στην αστυνομική λογοτεχνία είναι να διατηρηθεί το μυστήριο μέχρι το τέλος…

 

Το βιβλίο αποτελεί ένα διηνεκή διάλογο του παρελθόντος με το παρόν, καθώς και της εναλλαγής σε διαφορετικά περιβάλλοντα, της Ελλάδας- Αθήνα- και της Κύπρου-Λευκωσία, Λάρνακα. Όπως όλα τα βιβλία του συγγραφέα, η υπόθεση χαρακτηρίζεται από πολλές ανατροπές, εκπλήξεις, αλλά και δισεπίλυτους γρίφους.

 

Έτσι, υπάρχει ένας άνδρας, αγνώστων στοιχείων, ο οποίος βρίσκεται σε ένα νοσοκομείο της Αθήνας και ξυπνάει ξαφνικά από κώμα. Κάποιος τον είχε πυροβολήσει στο κεφάλι, όμως δεν θυμάται τίποτε προκειμένου να διαφωτίσει τους αστυνομικούς που ασχολούνται με την υπόθεση. Μήπως όμως κάποιος προσπαθεί και πάλι να τον βγάλει από τη μέση;

 

Ενώ αυτά συμβαίνουν σε παρελθόντα χρόνο, στο παρόν ένα αυτοκίνητο προσκρούει σε ένα σταματημένο λεωφορείο πάνω στην Εθνική οδό Λευκωσίας-Λάρνακας. Ο οδηγός του σκοτώνεται και ο οδηγό του λεωφορείου οδηγείται για ανάκριση προκειμένου να διαπιστωθεί ο λόγος για τον οποίο το όχημά του σταμάτησε έτσι ξαφνικά μέσα στον αυτοκινητόδρομο. Όπως και ο αγνώστων στοιχείων άνδρας κατά το παρελθόν, περιέργως και αυτός ο άνδρας φέρει μία τρύπα στο κρανίο του.

 

Σε παρόντα χρόνο στη Λευκωσία ένας άλλος άνδρας, διεφθαρμένος και «υπάλληλος» της ρωσικής μαφίας νοσηλεύεται σε νοσοκομείο. Αναζητά εναγωνίως ένα πολύτιμο δέμα προκειμένου να μπορέσει να εκβιάσει το αφεντικό του και να σωθεί από Αλβανούς τοκογλύφους που τον κυνηγούν ανελέητα.

 

Και τέλος, ο αστυνομικός Πέτρος Ελευθεριάδης έχει χάσει την αγαπημένη του γυναίκα εδώ και πολλά έτη και ποτέ δεν έπαψε να την αναζητά εναγωνίως. Πού θα τον οδηγήσουν οι έρευνές του; Μήπως η γυναίκα του βρίσκεται στην Κύπρο; Μία ιδιωτική κλινική που προμηθεύει με μη εγκεκριμένα φάρμακα τους VIP πελάτες της φαίνεται πως έχει την απάντηση….

 

Το κουβάρι όλων αυτών των, φαινομενικά ετερόκλητων μεταξύ τους, ιστοριών είναι εξαιρετικά μπλεγμένο και ο συγγραφέας καλείται να το ξεμπερδέψει με μεγάλη μαεστρία.  Γρήγορο, με ανατροπές, πολλές αναγνωστικές εκπλήξεις και άφθονους διαλόγους το βιβλίο αυτό αποτελεί την καλύτερη πρόταση για τους λάτρεις των αστυνομικών μυθιστορημάτων.

 

Τανέρ Μπαϊμπάρς, Ξεριζωμένος από τόπο μακρινό, Εικόνες μιας αυτοβιογραφίας, εκδ. Βακχικόν

 

Στο έτος που διανύουμε, στο οποίο θυμόμαστε τη θλιβερή επέτειο των πενήντα χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ένα μυθιστόρημα που μας περιγράφει τη ζωή των Τουρκοκυπρίων στο νησί, της «άλλης» δηλαδή πλευράς, είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρο.

 

Οι αναμνήσεις επομένως του Τουρκοκύπριου ποιητή και συγγραφέα Τανέρ Μπαϊμπάρς, ο οποίος έζησε από το 1936 μέχρι και το 2010 περιγράφονται με πάσα λεπτομέρεια στο βιβλίο του με τον τίτλο «Ξεριζωμένος από τόπο μακρινό, Εικόνες μιας αυτοβιογραφίας». Ο Μπαϊμπάρς έζησε επίσης στη Μεγάλη Βρετανία, όπου υπηρέτησε και στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (RAF). To 1988 μετοίκισε στη Γαλλία, όπου τον βρήκε τελικά ο θάνατος το 2010. Ο Μπαϊμπάρς είχε εκδώσει και ποιήματα γραμμένα όχι μόνο στην τουρκική, αλλά και την ελληνική γλώσσα. Το παρόν πόνημα είναι το δεύτερο από τα μυθιστορήματά του.

 

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει για τον αναγνώστη το γεγονός ότι η ζωή Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων στο νησί παρουσίαζε περισσότερες ομοιότητες παρά διαφορές. Θα έλεγε κανείς ότι, κυριολεκτικά,  το μοναδικό πράγμα που χώριζε τις δύο κοινότητες και επέφερε την όποια, ας πούμε, δυσπιστία στις μεταξύ τους σχέσεις, ήταν η θρησκεία. Κατά τα άλλα, σε πολλά σημεία ο αναγνώστης μπορεί κάλλιστα να ξεχαστεί και να θεωρήσει ότι διαβάζει τις αναμνήσεις από την παιδική ηλικία ενός Ελληνοκύπριου.

 

Ο Μπαϊμπάρς μεγάλωσε σε ένα χωριό κοντά στην Κερύνεια, στη Βόρεια Κύπρο, στο κομμάτι που ανήκει σήμερα  στα κατεχόμενα. Οι αναμνήσεις που μας περιγράφει στο βιβλίο του ξεκινούν από την ηλικία των δύο ετών και φτάνουν μέχρι και τα τελευταία μαθητικά του χρόνια. Οι επισκέψεις της οικογένειας στη γειτονική Λευκωσία ήταν συχνές, κατά τα άλλα όμως κυριαρχούν οι εκόνες της φύσης, της αγροτικής ζωής, αλλά και των εθίμων του ισλάμ, όπως το Ραμαζάνι και το Κουρμπάν Μπαϊράμι.

 

Στο βιβλίο υπάρχουν και κάποιες αναφορές στον Μουσταφά Κεμάλ, στις ταραγμένες σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων, αλλά και στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μία περίοδος κατά την οποία η Τουρκία έμεινε μεν ουδέτερη, όχι όμως και το νησί της Κύπρου που ανήκε τότε στους Άγγλους.

 

Το βιβλίο έχει περιγραφικό και αποσπασματικό χαρακτήρα στις περιγραφές του. Ο συγγραφέας εστιάζει, δηλαδή, σε κάποια επεισόδια της ζωής του τα οποία θεωρεί ότι παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον για να τα διηγηθεί στους αναγνώστες του. Οι περιγραφές του είναι λεπτομερέστατες, καμιά φορά δε και συναισθηματικές, ενώ ο συγγραφέας δεν διστάζει να εκφέρει και κρίσεις, σχόλια όπου το θεωρεί απαραίτητο.

 

Ένα βιβλίο διαφορετικό, μα και εξαιρετικά επίκαιρο το οποίο θα μας προσφέρει και τη θέαση της «άλλης» πλευράς, την οποία συνήθως ηθελημένα τείνουμε να αγνοούμε.

 

Έτσου Ιναγκάκι Σουγκιμότο, Η κόρη του Σαμουράι, εκδ. Πηγή

 

 

Η αποικιοκρατία των Ευρωπαίων από τον 16^ο αιώνα και μετά και η «εξαγωγή» του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής  σε κάθε γωνιά του πλανήτη έκαναν πολλές εθνοτικές ομάδες στα πέρατα του κόσμο-Κινέζους, Αφρικανούς, Άραβες κ.α.-να ακροβατούν μεταξύ αυτού που αποκαλούμε δυτικού, ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και των παραδοσιακών συνηθειών των γηγενών λαών πανταχόθεν.

 

Οι Ιάπωνες είναι ένας τέτοιος λαός, ο οποίος μάλιστα ταλαιπωρήθηκε πολύ από το δίλημμα «παράδοση ή εκσυγχρονισμός». Αυτό το δείχνουν ξεκάθαρα οι δύο περίοδοι της ιστορίας της που έρχονται σε άμεση αντίθεση μεταξύ τους, η περίοδος Έντο που κράτησε από το 1603 έως και το 1868, τότε που η Ιαπωνία είχε εξοβελίσει κάθε επιρροή δυτικού τύπου και η περίοδος των Μετζί, από το 1868 ως το 1912, οπότε και η Ιαπωνία «ανοίχτηκε» σε κάθε δυτική επιρροή.

 

Το ίδιο δίλημμα φαίνεται πως αντιμετωπίζουν στις μέρες μας πολλοί άνθρωποι από τις χώρες αυτές, κάτι που φαίνεται ολοκάθαρα με το ισλάμ, στο οποίο πολλοί μουσουλμάνοι ταλαντεύονται ανάμεσα στην υιοθέτηση της αυστηρής σαρίας και ενός πιο «δυτικού» και δίχως περιορισμούς τρόπου ζωής.

 

Η συγγραφέας του βιβλίου «Η κόρη του σαμουράι», η Ιάπωνας Έτσου Ιναγκάκι Σουγκιμότο είναι και αυτή μία γυναίκα που έχησε στο μεταίχμιο, στη χαραμάδα μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής. Γεννημένη το 1874 στη Ναγκαόκα της βόρειας Ιαπωνίας- εκεί όπου ο ανατέλλων ήλιος δεν μπορεί να λιώσει το άφθονο χιόνι που πέφτει τους χειμώνες, σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα-η Έτσου είναι η χαρακτηριστική περίπτωση ανθρώπου που μεγάλωσε με τον παραδοσιακό ιαπωνικό τρόπο ζωής και, στη συνέχεια, μυήθηκε στον δυτικό τρόπο ζωής. Αυτό έγινε επειδή παντρεύτηκε έναν Ιάπωνα  έμπορο ο οποίος ζούσε όμως στο Οχάιο των ΗΠΑ και κατά συνέπεια μετοίκησε στην Αμερική το 1898. Απέκτησε δύο κόρες και μετά από τον θάνατο του άνδρα της επέλεξε να γυρίσει στην Ιαπωνία. Αργότερα, όμως, μετακόμισε και πάλι στις ΗΠΑ λόγω των σπουδών των κοριτσιών της.

 

Η Σουγκιμότο δεν ήταν όμως κάποια τυχαία. Ως κόρη υψηλόβαθμου σαμουράι, ήταν μία γυναίκα που έζησε με τις παραδόσεις της χώρας της περισσότερο από άλλες. Έτσι, εκτός από την ταλάντευση που γνώρισε στη ζωή της μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ακροβατούσε μια ζωή  και μεταξύ της παράδοσης και των νεωτερισμών. Κατά την περίοδο των Μετζί, οπότε και παρήκμασε η φεουδαρχία στην Ιαπωνία, κατέρρευσε και η κυρίαρχη ως τότε τάξη των σαμουράι.

 

Η Σουγκιμότο περιγράφει εξαίσια στο βιβλίο της αυτή την ακροβασία της μεταξύ των δύο διαφορετικών κόσμων, της Ανατολής και της Δύσης, της παράδοσης και της νεωτερικότητας. Δίνει ένα λεπτομερές πορτρέτο της ζωής στην Ιαπωνία, του φυσικού περιβάλλοντος,  των εθίμων και των συνηθειών, αλλά και των αλλαγών που συνεπαγόταν για τα πιστεύω της η μετοικεσία της στην Αμερική.

 

Ένα βιβλίο πιο επίκαιρο από ποτέ στην εποχή αυτή της παγκοσμιοποίησης που δανύουμε.

Ντάγκλας Σκέλτον, Ο όρμος των καταιγίδων, εκδ. Gema

 

Η αστυνομική λογοτεχνία θεωρείται ένα από το πιο δημοφιλή και το πιο ευπώλητα είδος λογοτεχνίας στις μέρες μας. Κι ενώ γύρω μας εκδίδεται πληθώρα αστυνομικών μυθιστορημάτων, η αλήθεια είναι ότι δεν πληρούν όλα αυτά που εκδίδονται τα κριτήρια ενός πραγματικά καλού αστυνομικού μυθιστορήματος, να έχει δηλαδή υπόθεση συναρπαστική και χωρίς «κενά», σφιχτή και καλοστημένη πρόζα, γλαφυρή και περιγραφική γλώσσα, αλλά και καλό μυστήριο σχετικά με το έγκλημα που εξιχνιάζεται- να μην ξεχάσουμε, φυσικά, και την καλή μετάφραση, εφόσον πρόκειται για έργο ξένου συγγραφέα.

 

Φαίνεται, όμως, πως το βιβλίο με τίτλο «Ο όρμος των καταιγίδων» τηρεί τις εν λόγω προαναφερθέντες προϋποθέσεις. Και δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού είναι διάσημος όχι μόνο στην πατρίδα του τη Σκωτία, αλλά σε όλον τον κόσμο για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που συγγράφει. Ο λόγος για τον Ντάγκλας Σκέλτον, έναν συγγραφέα ο οποίος στο εν λόγω βιβλίο καταφέρνει να πληρώσει όλους τους στόχους που θέσαμε προηγουμένως σχετικά με ό,τι αποτελεί σήμερα ένα επιτυχημένο βιβλίο. Συν τοις άλλοις, επειδή η υπόθεση στο παρόν πόνημα εκτυλίσσεται στη Σκωτία και, πιο συγκεκριμένα, σε ένα απομονωμένο νησί των Χάιλαντς, ο συγγραφέας πετυχαίνει αριστουργηματικά να κατασκευάσει στο βιβλίο του και την κατάλληλη υποβλητική ατμόσφαιρα του συννεφιασμένου σκωτσέζικου τοπίου, το οποίο θα μας θυμίσει, το δίχως άλλο, τις «Εβρίδες» του Φέλιξ Μέντελσον.

 

Στο νησί αυτό καταφτάνει η δημοσιογράφος Ρεμπέκα Κόνολι προκειμένου να κάνει ένα ρεπορτάζ σχετικά με μία άγρια δολοφονία μιας  νεαρής μητέρας, της Βάρι, η οποία δολοφονήθηκε με άγριο ξυλοδαρμό για απροσδιόριστο λόγο. Για την εν λόγω δολοφονία ο ένοχος δεν βρέθηκε ποτέ, ενώ ο σύντροφος της Βάρι, ο Ρόντι Ντράμοντ, ο οποίος ήταν και ο βασικός ύποπτος για τον φόνο, αφέθηκε τελικά ελεύθερος λόγω αμφιβολιών για την ενοχή του, αφού δεν βρέθηκαν αδιάψευστα τεκμήρια ότι ο Ρόντι όντως ήταν εκείνος που είχε διαπράξει τον φόνο. Φαίνεται, όμως, πως  οι ντόπιοι στην κλειστή κοινωνία του νησιού δεν είχαν πειστεί περί της αθωότητας του κατηγορουμένου. Έτσι στο νησί ανοίγει ο ασκός του Αιόλου όταν ο Ρόντι καταφτάνει και πάλι στο νησί για την κηδεία της μητέρας του. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή επιλέγει να καταφτάσει και η Ρεμπέκα προκειμένου να ερευνήσει την υπόθεση. Τα πράγματα, όμως, όπως συμβαίνει συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι εξαιρετικά περίπλοκα και κάτι άλλο, πιο μεγάλο και σοβαρό από τις ταραγμένες ερωτικές ζωές πολλών κατοίκων του νησιού, φαίνεται να κρύβεται τελικά από πίσω.

 

Είναι, επομένως ένοχος ο Ρόντι; Η Ρεμπέκα θα κάνει το παν προκειμένου να το ανακαλύψει σε αυτό το ευανάγνωστο και σφιχτοδεμένο στην υπόθεσή του σκωτσέζικο θρίλερ που θα μας καθηλώσει. Κρυμμένες αμαρτίες του παρελθόντος που βγαίνουν στην επιφάνεια, άφθονο μυστήριο και συννεφιές των Χάιλαντς, ανθρώπινοι χαρακτήρες κάθε είδους και περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν τον κόσμο του βιβλίου «Ο όρμος των καταιγίδων».

Αθηνά Λατινοπούλου, Και γύρω καμιά Αριάδνη, εκδ. Βακχικόν

 

Όταν υπάρχει πρόβλημα υγείας, καμία Αριάδνη δεν μπορεί να μας σώσει. Όταν η κοινωνία είναι σάπια και υποκρίνεται, όταν οι άνθρωποι γύρω μας  κοιτάζουν μονάχα το κουτσομπολιό και αδυνατούν να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα ορισμένων συνανθρώπων μας, τότε, ναι, καμία θεόσταλτη Αριάδνη ποτέ και πουθενά δεν μπορεί να μας βγάλει από τον λαβύρινθο.

 

Αυτό τουλάχιστον πρεσβεύει η Αθηνά Λατινοπούλου, Θεσσαλονικιά καλλιτέχνιδα και συγγραφέας, στο βιβλίο της για τη διαφορετικότητα με τίτλο «Και γύρω… καμιά Αριάδνη». Το βιβλίο αυτό είναι το δεύτερο που εκδίδει μετά από το αυτοβιογραφικό της αφήγημα «Οι κορδέλες της δικής μου πραγματικότητας» και το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Να γίνεις εσύ Θεός».

 

Στο δεύτερό της μυθιστόρημα η υπόθεση εκτυλίσσεται στην ελληνική επαρχία τη δεκαετία του ’50 σε ένα χωριό που δεν προσδιορίζεται επακριβώς η θέση του. Εκεί ζει ο Αχιλλέας, ένα παιδί γεμάτο αγάπη και περιέργεια για τον κόσμο που τον περιβάλλει, αλλά και με καλλιτεχνικές ευαισθησίες, καθώς σκαρώνει ποιηματάκια και του αρέσει να ζωγραφίζει. Η μητέρα του η Μαργαρίτα είναι μία φιλήσυχη μοδίστρα, αλλά ο πατέρας του ο Βρασίδας ένας υποδηματοποιός ο οποίος γίνεται πολλές φορές εξαιρετικά βίαιος με τη γυναίκα του και τον γιο του. Ο Βρασίδας δεν θα κατορθώσει να αγαπήσει ποτέ το δεύτερο παιδί που θα φέρει στον κόσμο η γυναίκα του, τον Κυριάκο, ένα παιδί με σύνδρομο Down ελαφριάς σχετικά μορφής. Ο Αχιλλέας, αντίθετα, θα κάνει ό,τι μπορεί για τον αδελφό του και θα του μάθει αρκετά πράγματα, έτσι ώστε αυτός να θεωρείται όσο πιο προχωρημένος γίνεται διανοητικά προχωρημένος παρά τη δύσκολη κατάσταση της υγείας του.

 

Η κοινωνία του χωριού συντάσσεται με τον Βρασίδα και αδυνατεί να κατανοήσει τη διαφορετικότητα ενός παιδιού, το οποίο αποκαλούν όλοι απλά «τρελό».  Τα πράγματα θα περιπλακούν ακόμη περισσότερο όταν ο Αχιλλέας θα ερωτευτεί τη Μαρίζα, την κόρη του δασκάλου του χωριού. Η Μαρίζα θα τον ερωτευτεί και εκείνη σφόδρα, ο πατέρας της όμως θα αντιταχθεί στον γάμο τους αφενός εξ’ αιτίας της ύπαρξης του Κυριάκου, αλλά και εξ’ αιτίας της κακής φήμης του βίαιου Βρασίδα. Ενώ το ζευγάρι ετοιμάζεται να παντρευτεί, παρ’ όλα αυτά, ένα απρόσμενο γεγονός θα αλλάξει για πάντα τις ζωές των ηρώων.

 

Ένα ευκολοδιάβαστο μυθιστόρημα με απρόσμενο φινάλε και πολλές ανατροπές στην υπόθεση, το οποίο καταγγέλει την αδιαφορία και την υποκρισία του κόσμου της ελληνικής επαρχίας στα μέσα του περασμένου αιώνα. Η ανοχή των ανθρώπων όμως απέναντι  στο διαφορετικό αποδεικνύεται πως ελάχιστα έχει αλλάξει από τότε μέχρι σήμερα.

Κατερίνα Δουκάκη, Στον κόσμο των ονείρων, εκδ. Πλέθρον, 2024

 

Πόση αλήθεια περιέχει τελικά ο κόσμος των ονείρων; Κι όταν τα όνειρα βγαίνουν αληθινά πρόκειται άραγε για σύμπτωση; Γίνεται δύο άτομα που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους να βλέπουν και οι δύο το ίδιο όνειρο; Πόση πραγματικότητα περιέχουν εν τέλει τα όνειρα; Ή μήπως αυτά ανήκουν στη σφαίρα του ασυνείδητου και της φαντασίας;

            Σε τέτοιου είδους ερωτήματα, που σχετίζονται με τη φύση των ονείρων, επιχειρεί να δώσει απάντηση η συγγραφέας από τη Μυτιλήνη, η Κατερίνα Δουκάκη με το βιβλίο της το οποίο τιτλοφορείται «Στον κόσμο των ονείρων». Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο κινείται στα όρια του μαγικού ρεαλισμού και της Ιστορίας, αφού, παρά τον ονειρικό χαρακτήρα του, οι αρχικές καταβολές για τη συγγραφή του βιβλίου αντλήθηκαν από την ίδια την Ιστορία:

Η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα ήταν η πρώτη ελληνίδα ζωγράφος της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας. Γεννημένη στις Σπέτσες το 1821-ή το 1822-έφυγε στην Ιταλία για σπουδές προκειμένου να ικανοποιήσει το παιδικό της όνειρο να γίνει ζωγράφος. Εκεί παντρεύτηκε τον Ιταλό ζωγράφο Φραντσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά: τον Ιωάννη, τη Σοφία και τον Αλέξανδρο. Όταν ο σύζυγός της την εγκατέλειψε για μία έτερη ζωγράφο, παίρνοντας μαζί και το ένα από τα τρία παιδιά τους, η Ελένη επέστρεψε στην απελευθερωμένη πλέον από τους Οθωμανούς Ελλάδα μαζί με τα άλλα δύο της παιδιά και έζησε στην Αθήνα παραδίδοντας μαθήματα ζωγραφικής. Τελικά έχασε και τα δύο της παιδιά από φυματίωση και πέθανε άγνωστη και ξεχασμένη στη γενέτειρά της τις Σπέτσες, το 1900.

Αυτή είναι με δυο λόγια η αληθινή ιστορία της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου. Η Κατερίνα Δουκάκη, όμως, δεν προβαίνει σε μία απλή αναδιήγησή της στο βιβλίο της. Αντιθέτως, με όχημα τους φανταστικούς απογόνους του ζεύγους Αλταμούρα που διαβιούν στη Νάπολη, η ηλικιωμένη Μπιάνκα και ο γιος της Αλεσάντρο ονειρεύονται το γενέθλιο σπίτι της Ελένης στις Σπέτσες. Το ίδιο όνειρο βλέπει και η Σοφία στην Αθήνα, η οποία αγνοεί τις ρίζες της και επισκέπτεται το νησί προκειμένου να τις ανακαλύψει.

Ένα όνειρο, επομένως, το οποίο βλέπουν τρία διαφορετικά άτομα γίνεται η αφορμή για να ξετυλιχτεί το μυθιστόρημα της Δουκάκη, αλλά και για να ανακαλύψει η Σοφία τις αληθινές τις ρίζες.

Η συγγραφέας μεταπλάθει με έξυπνο και αριστοτεχνικό τρόπο ένα αληθινό ιστορικό γεγονός, αφήνοντας άφθονο χώρο στη φαντασία της προκειμένου να δημιουργήσει ένα ευκολοδιάβαστο, σφιχτό στη δομή του και καλογραμμένο μυθιστόρημα σε πρώτο πρόσωπο. Παράλληλα με τον κόσμο των ονείρων, εμφανίζεται στο βιβλίο και ο κόσμος της αληθινής ιστορίας των δύο χωρών, της Ιταλίας και της Ελλάδας, με τη συγγραφέα να επιλέγει να αναφερθεί σε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα του 20^ου αιώνα.