Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2025

Κυριάκος Δημητρίου, Η κρυφή ζωή των φιλοσόφων, εκδ. Επίκεντρο

 

            Μία διαφωτιστική ματιά στην-κρυφή-ζωή διάσημων φιλοσόφων της νεώτερης εποχής και στο έργο τους προσφέρει στους αναγνώστες του ο Καθηγητής Ιστορίας των Ιδεών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου, Κυριάκος Δημητρίου με το πόνημά του που τιτλοφορείται «Η κρυφή ζωή των φιλοσόφων».

            Λέγεται ότι όλες οι μεγάλες ιδιοφυΐες-ή σχεδόν όλες τουλάχιστον- είναι αρκετά ιδιόρρυθμοι σαν άνθρωποι, αν τους δει κανείς στην καθημερινή τους ζωή. Και αυτό ισχύει συνήθως για όλα τα μεγάλα ταλέντα, επιστήμονες, φιλοσόφους, καλλιτέχνες, λογοτέχνες κτλ. Το παρόν πόνημα του Δημητρίου έρχεται να επιβεβαιώσει αυτή την άποψη, αφού κάθε ένας από τους δώδεκα συνολικά φιλοσόφους τους οποίους παρουσιάζει στο βιβλίο του είχε, αν μη τι άλλο, την ιδιορρυθμία του.

            Νικκολό Μακιαβέλλι, Ρενέ Ντεκάρτ, Μπλεζ Πασκάλ, Ισάακ Νεύτων, Φρανσουά Μαρί-Αρουέ, Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, Ιμμάνουελ Καντ, Τζέρεμι Μπένθαμ, Άρτουρ Σοπενχάουερ, Τζον Στιούαρτ Μιλ, Σόρεν Κίρκεγκωρ και Φρήντριχ Νίτσε: αυτοί είναι οι δώδεκα φιλόσοφοι που περιλαμβάνονται στο βιβλίο.Οι ζωές τους εκτείνονται χρονικά από τον 15ο ως και τον 19ο αιώνα.

            Ο Μακιαβέλλι ήταν ένας φιλήδονος καβγατζής, ο Μιλ είχε ταχθεί κατά του σεξ κι ο Ντεκάρτ ένας ακοινώνητος που δεν πίστευε ότ τα ζώα νιώθουν πόνο. Ο Πασκάλ, ο πρώτος υπαρξιστής, ήταν φανατικός χριστιανός, ο Νεύτων διάσημος αλχημιστής και μυστικιστής, ενώ οι Βολτέρος και Ρουσσώ, παρά τα όσα έγραφαν υπήρξαν διάσημοι για τον φυλετισμό τους. Ο Καντ διακατεχόταν από φοβερούς ιδεοψαναγκαστικούς καταναγκασμούς που τον έκαναν να ζει μονότονα, ενώ ο Μπένθαμ υπήρξε εξαιρετικά εκκεντρικός ως άνθρωπος. Γνωστός μισογύνης, αλλά και μισάνθρωπος ήταν τόσο ο Σοπενάουερ, όσο και ο Νίτσε, ενώ ο Κίρκεγκωρ διαμόρφωσε την προσωπικότητά του υπό το προφίλ του πουριτανού πατέρα του.

            Αυτές και πολλές άλλες ιδιαιτερότητες των μεγάλων  φιλοσόφων παρουσιάζονται στο βιβλίο του Δημητρίου. Εκτός από αυτές, όμως, παρουσιάζεται και το έργο τους, το περιβάλλον τους και η ίδια η εποχή τους. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ως πηγή για να τεκμηριώσει τα γραφόμενά του, τόσο τα έργα των ίδιων των φιλοσόφων, όσο και αποσπάσματα επιστολών τους, των ίδιων ή άλλων που μίλησαν για αυτούς.

Στην εισαγωγή ο συγγραφέας υποστηρίζει-και ορθώς- ότι δεν πρέπει να κρίνουμε τους ανθρώπους αυτούς, ούτε να διαβάζουμε τα έργα τους δίχως να τους εντάσσουμε στο πολιτικό-κοινωνικό-ιστορικό-οικονομικό πλαίσιο της εποχής τους.

Κάποια από τα περιστατικά θα μας φανούν αστεία, και κάποια άλλα αλλόκοτα. Κάποια τραγικά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κλείνοντας το εν λόγω βιβλίο θα έχουμε αποκτήσει μία πολύ πιο πλήρη θεώρηση του έργου των φιλοσόφων που παρουσιάζονται στο βιβλίο και θα έχουμε κατανοήσει καλύτερα γιατί έγραψαν αυτά που μας άφησαν ως κληρονομιά στα γραπτά τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Χέρμαν Έσσε, Σιντάρτα, εκδ. Διόπτρα

    Το κλασικό έργο του νομπελίστα συγγραφέα σε νέα επανέκδοση-μια πορεία προς την αυτογνωσία   « Τη γνώση, ναι, μπορείς να τη διδάξ...